Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika Poczta Polska wyemitowała znaczek z wizerunkiem tego polskiego astronoma, matematyka, ekonoma, prawnika i lekarza. Drugi znaczek upamiętniający rocznicę urodzin naszego wybitnego rodaka to wspólna emisja filatelistyczna Poczty Polskiej i Poczty Watykańskiej. Swój znaczek z Kopernikiem wyemitowała również Poczta Czeska.
Do obchodów Roku Mikołaja Kopernika dołączyła również Poczta Polska, która w sposób szczególny dba o to, by upamiętniać ważne osoby i wydarzenia w historii. Mikołajowi Kopernikowi poświęcone są trzy wyjątkowe emisje – dwie znaczkowe oraz koperta z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej. Znaczki i koperty można kupić na pocztach lub w sklepie internetowym Poczty Polskiej.
Okolicznościowy znaczek z Mikołajem Kopernikiem
29 stycznia 2023 Poczta Polska uroczyście wyemitowała okolicznościowy znaczek z Mikołajem Kopernikiem wraz z kopertą pierwszego dnia obiegu (FDC). Znaczki o nominalnej wartości 3,90 zł wydrukowano techniką offsetową, na papierze fluorescencyjnym, w formacie 45 × 45 mm, w tym koło o średnicy 40 mm, w nakładzie 128 000 sztuk. Arkusz sprzedażny zawiera 8 sztuk znaczków.
Portret Mikołaja Kopernika, który został wykorzystany do projektu znaczka, to element fromborskiego epitafium z bazyliki archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja pochodzącego z XVIII wieku. Namalowano go techniką olejną na blasze miedzianej według wzorów wizerunków astronoma pochodzących z dzieł Mikołaja Reussnera i Jakuba Boissarda. Posiada wielką wartość artystyczną, ponieważ jest jedynym zachowanym wizerunkiem Mikołaja Kopernika we Fromborku – mieście najbardziej twórczego okresu polskiego naukowca i ostatnich lat jego życia.
Uroczyste wprowadzenie znaczka do obiegu było związane z ważną rocznicą dla Kościoła warmińskiego. W bieżącym roku przypada nie tylko okrągła 550. rocznica urodzin Kopernika i 480. rocznica jego śmierci. Przypada także 500. rocznica administrowania przez Kopernika diecezją warmińską. Działo się to w 1523 roku po śmierci biskupa Fabiana Luizjańskiego, a przed wyborem Maurycego Ferbera. Kapituła warmińska w tym czasie wyznaczyła na administratora diecezji Kopernika, stało się tak 30 stycznia 1523 roku.
Koperta z nadrukowanym wizerunkiem domu Mikołaja Kopernika
W lutym 2023 Poczta Polska wprowadziła do sprzedaży kopertę z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej, której inspiracją stał się Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dom ten, będący jednocześnie oddziałem Muzeum Okręgowego w Toruniu, przeszedł ostatnio gruntowną modernizację. Jego przestrzeń wzbogaciły nowoczesne technologie multimedialne, zachowując jednocześnie zabytkowy charakter Domu Kopernika. Co ciekawe, po raz ostatni kopertę z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej Poczta Polska wyemitowała 20 lat temu
Na kopercie został przedstawiony fragment domu Mikołaja Kopernika w Toruniu. To zabytkowa, gotycka kamienica, która w drugiej połowie XV wieku należała do rodziny Koperników. W prawym górnym rogu strony adresowej koperty nadrukowano znak opłaty pocztowej, na którym znajduje się portret astronoma autorstwa Teodora de Bry. W projekcie datownika zawarto podpis naszego wielkiego rodaka.
Wspólna emisja Polski i Watykanu
W dniu 27 lutego 2023 roku został wprowadzony do obiegu znaczek pocztowy o wartości 8,00 zł. To wspólna emisja filatelistyczna Poczty Polskiej i Poczty Watykańskiej, upamiętniająca Mikołaja Kopernika. Na znaczku przedstawiono obraz Jana Matejki pt. „Astronom Mikołaj Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”, pochodzący z 1873 roku i znajdujący się w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. To słynny obraz, który powstał z okazji 400. rocznicy urodzin astronoma. Dzieło przedstawia naszego wielkiego rodaka w trakcie obserwacji nieba z jego prywatnej wieży na tle katedry we Fromborku.
Tym specjalnym walorem filatelistycznym Poczta Polska postanowiła docenić również innego patrona 2023 roku, autora obrazu. Bowiem w 2023 roku mija 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci najwybitniejszego i powszechnie cenionego polskiego malarza Jana Matejki. Malarz znany był ze swojego podziwu dla dokonań wielkiego astronoma, co znalazło wyraz także w spuściźnie artystycznej.
Znaczek wydrukowano techniką offsetową, na papierze fluorescencyjnym, w formacie 51 x 79 mm, w nakładzie 120 000 sztuk. Z tej okazji została wydana również koperta FDC. Autorką projektu graficznego koperty FDC i datownika jest Pani Joanna Fleszar-Haspert. Znaczek watykańskiej emisji przedstawia taki sam obraz z wizerunkiem Mikołaja Kopernika, jaki jest zaprezentowany na znaczku polskim.
Krypto znaczek
Warto przypomnieć, że w 2022 roku Poczta Polska wyemitowała talary filatelistyczne „Kopernik” z wizerunkiem astronoma, stworzone w technologii NFT. To wymienialne, jednorazowe tokeny kryptowalutowe pełniące funkcję kuponu podarunkowego. Można wymienić je na cyfrową wersję Kryptoznaczka emisji „Polska w kosmosie”, która została wprowadzona do sprzedaży w lutym 2023. Pierwsze w Polsce i jedne z pierwszych na świecie, kryptoznaczki Poczty Polskiej, dostępne są na stronie Poczty Polskiej tutaj.
Czeski znaczek
Poczta Czeska również wyemitowała znaczek z Mikołajem Kopernikiem z okazji 550. rocznicy jego urodzin. Znaczek zaprojektowany przez Jindřicha Ulricha trafił do obiegu 15 marca 2023. Centralnym motywem jest portret Kopernika w renesansowym obramowaniu, z nocnym niebem w tle. Na niebie widoczne jest Słońce oraz trajektorie czterech krążących wokół niego planet. W tle, u dołu, przedstawiono grzbiety dzieł Kopernika.
Wraz ze znaczkiem wydano również kopertę pierwszego dnia obiegu, której motywem jest rysunek zainspirowany drzeworytem pokazującym wnętrze sali badawczej średniowiecznego klasztoru. Nominał znaczka przedstawia litera „B”, która odpowiada cenie standardowego zwykłego listu krajowego, wynoszącej aktualnie 23 korony. Znaczek wydrukowano techniką offsetową, w formacie 23 x 40 mm, w nakładzie 750 000 sztuk.
Wizerunki Kopernika na znaczkach
Historyczne znaczki z wizerunkiem Kopernika wraz z opisem znajdują się na portalu NICOLAUS COPERNICUS THORUNENSIS. Serwis ten w całości poświęcony jest Mikołajowi Kopernikowi, uruchomiony został dnia 19 lutego 2010 dzięki współpracy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gminy Miasta Toruń, Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej, Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku oraz Muzeum Okręgowym w Toruniu. W 2022 roku prace redakcyjno-administracyjne powierzono Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu.
W zakładce Wizerunki Kopernika/filatelistyka można oglądać znaczki z Kopernikiem od najstarszych o po najnowsze.
Zaproszenie do wspólnej zabawy
Jako uczeń szkoły podstawowej kolekcjonowałem również znaczki pocztowe. Pamiętam, że znaczki z tematyką sportową mieniłem za „przyrodę, naukę i astronautykę”. Do dziś w albumie nazwanym „Nauka, astronautyka, Kopernik” mam piękne znaczki z całego świata, które zostały wyemitowane z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Fotografie dołączyłem do artykułu.
Czy dziś młodzież szkolna kolekcjonuje jeszcze znaczki pocztowe. A może tylko pokemony? Zachęcam czytelników do wspólnej zabawy: wystarczy zrobić zdjęcie swoich znaczków z wizerunkiem Kopernika lub tematyką kopernikańską i umieścić w komentarzu na FB portalu zwrot.cz. Jesteśmy ciekawi, kto będzie miał najwięcej „Koperników”.
Źródło: Poczta Polska, Poczta Czeska
