Pomysły nie tylko na wakacje: Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach

RUDY / Od Cieszyna to tylko 60 km, z Bogumina – zaledwie 45 km. Jest to więc idealny cel jednodniowej wycieczki. Od maja ruszył bowiem sezon na przejazdy zabytkową kolejką wąskotorową dla turystów indywidualnych. Poza sezonem letnim stacja ma ofertę dla grup zorganizowanych. A oprócz samego przejazdu zabytkowym pociągiem można zwiedzić stację, przejechać się ręczną drezyną czy zwiedzić działającą na terenie stacji kuźnię.

Zabytkowa Stacja Kolejki Wąskotorowej w Rudach to skansen. Znajduje się w miejscu, w którym niegdyś działała normalna stacja obsługująca ruch pasażerski na trasie z Gliwic do Raciborza.

Obecnie służy jako atrakcja turystyczna, a przejazdy zabytkowym składem dają dużo frajdy zarówno najmłodszym, jak i najstarszym. Słowem – ciekawa wycieczka dla całej rodziny.

Kiedyś był to najwygodniejszy środek komunikacji pasażerskiej na trasie Gliwice–Racibórz

Cała trasa z Gliwic do Raciborza przez Bojków, Nieborowice, Pilchowice, Stanice, Rudy, Szymocice, Nędzę i Babice liczyła łącznie 51 km. MKiedy uruchomiono ją w 1903 roku, przewiozła 279 646 pasażerów i 10 009 ton towarów.

Kolejka ta była najwygodniejszym środkiem komunikacji pasażerskiej na trasie Gliwice–Racibórz. A stacja w Rudach Wielkich była największą na całej linii. Znajdowała się niemal dokładnie w środku 51 kilometrowej trasy. Były tam też warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe dla wagonów i lokomotyw, punkt obrządzania parowozów.

Kuźnia działa do dziś zarówno na potrzeby napraw kolejki, jak i służy zatrudnionemu w niej kowalowi do ręcznego, według dawnej sztuki kowalskiej, wykonywania kutych pamiątek.

Kolej wąskotorowa, mimo że czas jazdy miała porównywalny, to obsługiwała 10 miejscowości pozbawionych wcześniej sprawnej komunikacji. Do 1945 r. przewozy dochodziły do 700 000 osób w skali roku, natomiast w latach 1949-1963 nie spadały poniżej 1 miliona. Rekord zanotowano w 1954 r., kiedy przewieziono 1 834 400 pasażerów.

Rok 1991 był ostatnim rokiem funkcjonowania regularnego ruchu

W 1991 r. – ostatnim roku funkcjonowania regularnego ruchu pod szyldem PKP – z usług tej kolei skorzystało 90 292 osób.

Dzisiaj po dawnej kolei pozostał jedynie siedmiokilometrowy odcinek ze Stanicy przez Rudy do stacji Rybnik Stodoły i obiekty z układem torowym w Rudach.

Główne budynki dworcowe na stacjach w Stanicy i Paproci po zniszczeniach, których doznały w 1945 r., nieudolnie odbudowane, zatraciły swój dawny wygląd.

Na stacji w Rudach budynek dworcowy także uległ zniszczeniu, a dzisiejszy obiekt posiada tylko oryginalne piwnice. Z hal postojowych dla taboru pozostała jedynie lokomotywownia, ale już z nowym, powojennym dachem. Hala wagonowni została rozebrana w 1969 roku.

Obecnie kolejka pełni rolę atrakcji turystycznej

Cała linia kolejowa z Gliwic do Raciborza Markowic w 1993 roku została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków.

Obecnie stacja w Rudach tętni życiem. Zabytkowe budynki, w tym ponad stuletnia hala lokomotywowni, są sukcesywnie odrestaurowywane. Na torach postojowych gromadzone są unikatowe lokomotywy i wagony, a większość z tych eksponatów w przyszłości będzie można zobaczyć w ruchu. Już teraz na szlaku spotkać można parowóz Las-49 czy spalinową lokomotywę Lxd2.

Okazjonalnie na tory wyjeżdża najstarszy na świecie jeżdżący elektrowóz wąskotorowy, wyprodukowany w 1896 roku przez firmę Siemens. Turyści mają do wyboru dwie trasy: Rudy-Rybnik Stodoły-Rudy bądź Rudy-Stanica-Rudy. Podczas przejazdu nimi można podziwiać Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Rud Wielkich.

Na stacji można skorzystać także z wielu innych atrakcji, takich jak przejażdżki drezynami, zwiedzanie z przewodnikiem lokomotywowni oraz kuźni kowalskiej, czy odwiedzenie muzeum kolejowego i śląskiej izby.

Zabytkowy skład kursuje jako atrakcja turystyczna. Turyści indywidualni przejechać mogą się w soboty i niedziele w sezonie, który zaczyna się w maju. Grupy zorganizowane umawiać mogą się telefonicznie. Stacja czynna jest:
WTOREK – PIĄTEK: 8⁰⁰ – 15⁰⁰
SOBOTA – 11⁰⁰– 19⁰⁰
NIEDZIELA: 11⁰⁰ – 19⁰⁰.

Bilet normalny kosztuje 17 zł., bilet ulgowy – 12 zł., a bilet rodzinny 47 zł. (2+2). Szczegółowy cennik i rozkład jazdy znajdziemy na stronach internetowych Gminnego Ośrodka Turystyki i Promocji w Rudach, który zarządza Zabytkową Stacją Kolei Wąskotorowej w Rudach.

(indi, mat. pras. Zabytkowej Stacji Kolei Wąskotorowej w Rudach)