Bitwa na Białej Górze (8 listopada 1620)

400 lat temu, 8 listopada 1620, miała miejsce bitwa na Białej Górze, podczas której wojska habsburskie rozgromiły armię czeską. Przegrana zadecydowała o losach państwa czeskiego. Oznaczała między innymi koniec czeskiej niezależności, początek germanizacji, rekatolicyzacji.

Pod Pragą na Białej Górze w trakcie czeskiego powstania starły się siły czeskich protestantów z wojskami Habsburgów w trakcie czeskiego powstania. Bitwa trwała dwie godziny.

Pierwotną przyczyną był opór Czechów przeciwko nasilającej się dominacji ekonomicznej, politycznej i kulturowej Niemców na terenie Czech. Czesi bronili przede wszystkim własnej narodowej autonomii, Niemcy starali się chronić własne wpływy i interesy w Czechach, które im gwarantowała polityczna dominacja.

II Praska Defenestracja

Wobec nasilającej się dyskryminacji protestantów w 1618 roku reprezentanci czeskiej szlachty udali się na Hradczany, aby złożyć protest u przedstawicieli cesarza Macieja Habsburga. Spotkanie miało burzliwy przebieg: dwóch najbardziej znienawidzonych namiestników cesarskich zostało wyrzuconych przez okno na stertę odpadków. Do historii to wydarzenie przeszło jako II Praska Defenestracja, która zapoczątkowała czeskie powstanie stanów. Zapoczątkowała również wojnę trzydziestoletnią. Cesarz uznał znieważenie swoich namiestników za osobistą obrazę, wojna była nieunikniona.

Czescy protestanci utworzyli odrębny rząd, który zdetronizował króla Ferdynanda. Na króla Czech wybrano przywódcę niemieckich protestantów księcia elektora Palatynatu Fryderyka V.

Habsburgowie nie pogodzili się z utratą Czech, 8 listopada doszło do bitwy na Białej Górze, w której zwyciężyli Habsburgowie.

Krajobraz po bitwie

Zwycięscy Habsburgowie rozpętali w Czechach terror, na praskim Rynku Staromiejskim dokonano egzekucji 27 najwybitniejszych przedstawicieli protestanckiej szlachty czeskiej. Skonfiskowano majątek protestantów (połowę wszystkich posiadłości ziemskich) i przekazano go lojalistom i sojusznikom pochodzenia czeskiego, niemieckiego, a także hiszpańskiego czy włoskiego.

Nadeszła rekatolicyzacja i przymusowa zmiana wyznania. Protestanci musieli przekazać kościoły katolikom. Tysiące ich uciekło na Śląsk i do Polski. Tworzyli protestanckie wspólnoty braci czeskich. Na skutek wojny liczba mieszkańców Czech zmalała o 3/4, Czechy były zrujnowane ekonomicznie. Habsburgowie zlikwidowali niezależność Królestwa Czech, tworząc z niego własną dziedziczną prowincję.

Skutkiem ich polityki było całkowite zniemczenie szlachty i praktycznie wszystkich wyższych i średnich warstw społecznych; język czeski stał się w 18. wieku językiem prawie wyłącznie niewykształconych chłopów. Jednak pamięć o Janie Husie i świadomość własnej czeskiej kultury narodowej nie zaginęła. W XIX wieku stała się źródłem odrodzenia narodowego.

(RS)