Koncert kameralny przypomni 80. rocznicę zgonu kompozytora Jana Sztwiertni

WISŁA / W tym roku minęło 80 lat od śmierci Jana Sztwiertni, kompozytora związanego swoją pracą zawodową i twórczością z Wisłą. Jego kompozycje zostawiły wyraźny ślad w historii kultury Śląska Cieszyńskiego, dorobek Sztwiertni przypomni koncert kameralny.

Celem koncertu kameralnego pt. „Jan Sztwiertnia – in memoriam”, który odbędzie się w czwartek 22 października o godz. 16.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Jana Śniegonia w Wiśle, jest prezentacja niektórych utworów artysty. Wydarzenie będzie przebiegać w ramach projektu „Niepodległa na kresach południowych”.

Na koncercie w wykonaniu muzyków związanych z Instytutem Sztuk Muzycznych Uniwersytetu Śląskiego będzie można wysłuchać utworów Jana Sztwiertni i innych cieszyńskich kompozytorów z jego generacji (Władysława Macury, Stanisława Hadyny, Józefa Podoli).

Wystąpią: Sabina Olbrich-Szafraniec – sopran, Hubert Miśka – tenor, Adam Wagner – skrzypce i Agnieszka Kopińska – fortepian. Koncert poprowadzi Małgorzata Mendel.

W razie wzrostu zagrożenia epidemiologicznego impreza będzie transmitowana na żywo na kanale Youtube biblioteki.

Znakomity kompozytor

Ziemia Cieszyńska wydała wielu znakomitych kompozytorów. Jednym z nich był właśnie Jan Sztwiertnia. Urodził się 1 czerwca 1911 roku w Hermanicach (obecnie w granicach Ustronia).  W 1932 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Cieszynie i rozpoczął pracę w szkołach w Wiśle (najpierw na Równem pod Baranią Górą, potem w Głębcach i wreszcie w Centrum).

W Wiśle zaczął też komponować. Napisał m. in. operę ludową „Sałasznicy”, nawiązującą do motywów ludowych z okolic Wisły, która należy do najbardziej znanych dzieł artysty.

Stypendium na studia muzyczne w Paryżu

Prowadził również chór kościelny i grał na organach w kościele ewangelickim Apostołów Piotra i Pawła w centrum Wisły. Pisał też drobne utwory do użytku szkolnego i kościelnego.

W 1937 roku Jan Sztwiertnia rozpoczął studia w Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. W maju 1939 roku w auli konserwatorium miał miejsce recital Sztwiertni, prezentującego swoje własne kompozycje. W nagrodę otrzymał stypendium na studia muzyczne w Paryżu.

Śmierć w obozie koncentracyjnym

Jednak wybuch wojny przekreślił dalsze plany młodego kompozytora i pedagoga oraz zniweczył jego świetnie zapowiadający się talent. W 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. W kilka miesięcy później (29 sierpnia) zginął w obozie koncentracyjnym w Mauthausen-Gusen.

Artysta miał zaledwie 29 lat. Jego prochy przewieziono do Wisły, gdzie spoczywają na cmentarzu ewangelickim „Na Groniczku”. W Cieszynie corocznie organizowany jest ogólnopolski konkurs skrzypcowy Jego imienia.

Dorobek artysty

Kompozytor pozostawił po sobie dość spory, jak na tak krótkie życie, dorobek twórczy. Zostało po nim wiele utworów: pieśni, fugi, preludia, chorały i kantaty.

Część ocalałych w trakcie wojny rękopisów Jana Sztwiertni pozostaje w zbiorach prywatnych, większość znajduje się w Archiwum Śląskiej Kultury Muzycznej przy Bibliotece Głównej Akademii Muzycznej w Katowicach.

(gam)