Konkurs na ilustrację utworu Anieli Kupiec

Z okazji 100. rocznicy urodzin Anieli Kupiec redakcja miesięcznika „Zwrot” i portalu zwrot.cz ogłasza konkurs na ilustrację utworu Anieli Kupiec. Regulamin konkursu można znaleźć tutaj.

Termin nadsyłania prac mija 30 kwietnia. Na naszym portalu będziemy prezentowali utwory Anieli Kupiec. Oczywiście autorzy ilustracji mogą wybrać do swojej pracy jakikolwiek utwór autorki, nie tylko ten prezentowany na naszym portalu.

Zapraszamy do zapoznania się z twórczością Anieli Kupiec i do udziału w naszym konkursie.

Pustelnia czy świat

ANIELA KUPIEC

– Nie bedziesz sie przeca już od teraz smykoł z dziywczackami – prawi matka Pawłowi.

– Ale mamo, dyć jo sie kapke z Milką od sąsiada umówił. Dyć my se chcymy jyny pomówić, pośmioć sie, pospóminać jako my wroz krowy paśli, a wy z tego robicie Bóg wiy co.

– Nie pujdziesz nigdzi! – wrzaskła na niego Hanka z taką miną, że Paweł zły jak wszyscy djobli umilknył i chycił sie dalij jakigosi struganio. Ucichło jak na pogrzebie.

W tym wloz do izby starzik. – Cóż tu tak cicho dzisio? Nie mówicie ze sobą, czy co?

– Ale bo – zaczyła Hanka – przedstowcie se, starziku, że tyn snopel sie umówił z dzieuchą i chce akurat dzisio iść z nią ku muzyce. Mo to dziepro osimnost roków, a już potrzebuje iść z dzieuchą. Widzieliście to?

Starzik sie podziwoł na Pawła i prawi: – Hanka, jakbyś chciała wiedzieć, to to nima żodyn snopel. To już je szykowny karlus, a taki już może iść aji ku muzyce.

Pawła jakby na złotego kónia posadził. Gębulka jeszcze na poły dziecięco sie rozjaśniła, przigładził rękami bujną czupryne, wypolił z izby kapke sie oblyc i już go nie było. A starzik sie jyny uśmiychoł i staroł sie kapke Hanke udobruchać. Powiadoł, że jeji Pawliczek je strasznie piekny synek i że sie i tak bedzie na kiedy mioł biyde ugnać od dzieuch, że go i tak nie poradzi dycki przi sobie niechać.

A óna na to: – Tóż prawie! Tak bych chciała, co by zostoł przi mnie, dyć móm jyny ónego, cóż bych se bez niego poczła? Miyjcie rozum, starziku. To przeca ni ma możne, żeby każdy synek musioł mieć babe. Tak mu bedym odradzać, tak go bedym wachować, że choćby jako była piekno albo szykowno, to se do powiedzieć i nie bedzie sie żynił.

– To mosz Hanka marne! Siednij oto i dalij se łuskej fazole, a jo ci cosi opowiym – prawi starzik.

– Tóż jak my byli za Austryje na wojnie w Bośni na granicy Hercegowiny, to my tam widzieli straszne skały, wysokucne gory, rozmaite rozpadliny, gruzy, popolóne dziedziny jeszcze z wojny z Turkami i taki rzeczy, jakich tu ani okym nie uwidzisz. W jednym miejscu na takij strasznej skale był na poły rozpadnióny klasztor.

Nic już tam w nim nie było. Prziść ku niymu bardzo nie szło, bo stoł nad okropną przepaścią, otoczóny wysokucnym, na poły rozwalónym murym ze samego skolo i Bóg wiy z czego jeszcze. Z ludzi tam żodyn nie chodził, bo mówiło sie, że tam snodzi straszy. Ludzie sie tego miejsca tak boli, że sie ani tam w te stróne nie chcieli dziwać.

Opowiadali, że kiejsi żył w tym klasztorze mnich, świętobliwy człowiek, co mu starczyło jyny to, co se sóm wygospodarowoł na małym kąszczyczku jakijsi grządki, co na nie nanosił gliny z dołu. Z czego ón tam więcyj żył, żodyn nie wiy, czy jod jaki chroboki, chrabąszcze czy muchi, dość że go ludzie nigdy nie widzieli nic kupować.

Snodzi był strasznie mądry, bo jak kiedy go gdosi spotkoł, to dycki niós książki. Książki mioł w gorści, kiążki w miechu na plecach, książki pod pażą i jyny książki, książki. Kansi daleko musioł chodzić po to, możne aji do samego Rzimu, bo go nikiedy aji pore tydni nie było.

Aż roz szeł taki strasznie zmordowany, siod se odpocznyć na kraju jakijsi szkarpy i uwidzioł w nij małego, możne tak ze sztyry roki starego chłapieczka. Wyniós go tam stela i wypytowoł sie go, jak to że tam wpod, kaj mo mame albo tate, ale dziecko nic nie wiedziało.

– Isto go ludzie stracili, jak uciekali przed wojskami – myśli mnich. – Nigdzi ani żywego ducha naokoło, a tu widać, że synek głodny i wystraszóny, nic inszego, jyny go trzeba wziąć ze sobą. I wziył go do tego swoigo strasznego, surowego klasztoru.

Postanowił go wychować na świętego człowieka. Nejprzód go jednako uczył pisać, czytać, rachować, a potym wszystkigo, co ón umioł. Uczył go nejrozmaitszych mądrości, astronómije, lyczynio, uczył go o skałach, o drogach morskich, o cudzych krajach, o starych kulturach, ale jedno nejbardżyj dycki zaznaczoł w swoich naukach, że nejbardżyj na świecie i w życiu trzeba sie boć szatana.

Szatana, kiery w nejrozmaitszej postaci chce sie dostać ku każdymu z ludzi, że trzeba sie go boć i trzeba go z daleka omijać i za nic na świecie ani z nim przemówić, ani posłóchać.

Synek myśloł, myśloł nad tym wszystkim i święcie przirzeknył starymu, kierego nazywoł ojcym, że bedzie o tym pamiętoł i w modlitwach swoich nie zapómni prosić Pana Boga, coby go szatan nigdy nie dostoł w swoje pazury. Umioł sie modlić a całym sercym był prziwiązany do swoigo świętobliwego staruszka.

Starymu zaś skrzidła rosły z radości, jak widzioł, że jego nauki tak synka interesują i nie idą na marne, że synek jest coroz mądrzejszy, ale i coroz bardżyj ciekawy, co tam za tymi strasznymi murami może być. Stary mu mówił, że tam chodzą ludzie tacy, jako i my, że tam są dómy znacznie miynsze od tych klasztornych, że tam je strasznie moc ciekawych rzeczy, kiere mu kiejsi, jak przidzie na to czas, sóm pokoże.

Weźnie go ze sobą tam na dół, pokoże mu miasta i wsie i wszystko, co tam w nich je, ale aż sie nauczy wszystkigo, co ojciec umiy i aż zrozumiy, że szatana sie trzeba naprowde nejbardżyj na świecie boć i nie pozwolić mu za żodne skarby przistąpić ku siebie.

Synek sie uczył, ale coroz częścij go brała ciekawość, co tam za murami jest i czy to wszystko jest tak, jako ojciec mówi, czy ludzie nikierzi mało umią, tak mało wiedzą, czy są źli albo dobrzi, czy tam na dole sie też tak jy, jako óni jedzą, czy też tam ludzie mają takich dobrych ojców jako ón.

I coroz więcyj takich i podobnych pytań plątło sie mu po głowie, aż już to mnich nie wydzierżoł i choć nigdy do swoigo wychowanka sie surowo nie odezwoł, to teraz go wzięła chęc cosi niepieknego mu powiedzieć. Po chwilce se to jednako rozmyślił, że już jest stary, że gdo wiy, jak dłógo jeszcze bedzie mu dane tu na ziymi sie motać, że szkoda chłapcu zrobić przikrość i doł tymu pokój.

Jak już był jisty o jakisi czas, że synek sie nie do zwiyść do złego, że mo zdrowy pogląd na życi, że jest dość mądry na to, coby se umioł wybrać między złem a dobrem, wziył go ze sobą poza mury na dół, kaj normalni ludzie mieszkali.

Jak tak szli wąwozami, między skałami, to sie do młodego odezwoł: – Byłeś synku dobrym synym, posłósznym, pracowitym, uczyłeś sie dobrze, nauczyłeś sie kupe ody mnie i z książek, muszę cie za to wynagrodzić. Bedymy se tak chodzić między rozmaitymi sklepami, pomiędzy targowiskami, pooglądosz se wszystko, a co ci sie nejbardżyj bedzie podobać, to ci to kupię. – Choćby to było aji drogi – pyto sie synek. – Choćby to było aji bardzo drogi – odpowiado mnich.

Idą tak, idą, a jak zeszli na dół, w pół cesty do ludzkich chałup spotkali piekną dzieuszke. Synek zdziwióny pyto się: – Ojcze, co to jest? – A mnich zaskoczóny, widzi nadzwyczaj zachwycóną mine synka, odpowiado: – Synu mój, to jest szatan! – A chłapiec na to: – Jo to chcę! – Mówię ci, synu mój, że to jest szatan, to diabeł. – Ale ojcze, tyś też mi mówił, że co bedym chcioł, to mi kupisz. – To sie nie dostanie kupić – wykręco sie mnich, a pot mu aż oczy zalywo.

Synek jednako nalygoł, już ani nie chcioł iść dalij oglądać ty obiecane cuda i dziwy na tergach, jarmarkach czy inszych sklepach, jyny bnioł, coby mu „To” stary kupił.

Wrócili pod wieczór do klasztoru obo bardzo nieszczęśliwi. Mnich, że całe jego nauki poszły na marne, a chłapiec, że stary nie dodzierżoł słowa i nie doł mu tego, co było obiecane. Dłógo jeszcze uczył go mnich o czystości ciała i ducha, o szatańskich zakusach na ludzki serce i dusze, ale nic nie pumogało.

Synek sie jyny dziwoł kansi przed siebie, był coroz smutniejszy, aż roz w jedyn wieczór mówi: – Ojcze, wybroł bych sie kaj do świata. – A czegóż tam bedziesz chladoł w tym świecie? – stary sie pyto. – Mosz książek całe kupy, a w nich mądrości tela, żebyś móg gory przenoszać, na co ci jeszcze iść do świata?

– Mój drogi ojcze – mówi z namysłym syn. – Pujdym kaj między ludzi i bedym chladoł tego szatana, o kierym muszym dniym i nocą rozmyślać, możne go jeszcze kansi nóndym, bo na co mi ty wszystki mądrości, kiej mie tak w sercu cosi boli, że ani spać, ani jeść już ni mogę. Dy go Pan Bóg stworził, to musi być na świecie potrzebny.

Mnichowi sie zdało, że sie pod nim ziym zapado, ale porozmyśloł na chwile, utrził ukradkym lze i odeszeł do swojij kumory. Przez trzi dni przeleżoł jak nimocny. Strasznie rozmyśloł, chladoł pumocy we wszystkich wyczytanych mądrościach, aż prziszeł na to, że to je zwykłe wołani, co idzie skądsikej ze serca ziymie, że to tak je od początku stworzynio i że to tak isto musi być i nie pumoże tu ani strach ze szatana czy diobła.

Że nie zostanie tyn synek ani mnichym, ani pustelnikym, na to wyglądo – choć gdo wiy? Potym wstoł ze skrómnego barłoga, zawołoł syna, ugłoskoł go, uściskoł i pozwolił mu opuścić klasztor i iść do świata.

Dłógo stary chodził po celach klasztornych, po urwiskach, skałach i wyczakowoł, jesi sie synek nie wróci, ale na darmo. Nie było go, nie było, a stary sie coroz bardżyj ku ziymi przigiboł, aż roz już jako niedołężny i zgrzibiały starzec wyszeł ze swoij pustelnie i już sie tam nie wrócił. Żodyn nie wiy, co sie z nim stało.

Od tego czasu już jyny ruiny tyrczą nad przepaściami, a nocami sie tam odzywają jakisi jęki, głosy, jakby gdo płakoł, hukania sów i podejrzane narzykania. Ludzie tam nie zoglądają, bo sie boją, a nóm jako wojokóm tam nie uchodziło bobrować, jak my ni mieli takigo rozkazu. A też ci sie prziznóm, było nóm otępne sie tam kansi zapuszczać do takigo uroczyska.

Ale widzisz, Hanka, że to już taki je, że młody musi chladać jakigosi pocieszynio, bo gdyby tak nie było, to by to było nienormalne. Nie wojuj ze synkym, jak bedzie chladoł dzieuchi, bo par, aji tymu pustelnikowi było jasne, że przeciwko przirodzie nic nie poradzi. Ludzie chcą żyć w rodzinach i isto to tak beje do kóńca świata.

Hanka porozmyślała nad tym, co starzik prawił, i jak Paweł prziszeł od muzyki, to mu ku jego zdziwiyniu ani nic nie wyczytała, ani sie z nim nie wadziła, jyny sie szykownie spytała, czy stoło za to iść na muzyke i czy sie aspóń dobrze bawił. Jak widziała, jaki je szczęśliwy i wiesioły, to se w duchu pomyślała, że starzik mo swoją mądrość i że go isto bedzie trzeba posłóchnyć, nie zabraniać Pawłowi bawić sie z dziywczętami i chladać czego godzónego ku licu.