Konferencja służyła także odkrywaniu Polaków na Zaolziu

CIESZYN / Mocny akcent zaolziański wybrzmiał podczas IX Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Integracja w wielokulturowych środowiskach społecznych i edukacyjnych”, która odbyła się we wtorek 26 marca w cieszyńskiej Filii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Uczestnicy otrzymali podstawowe informacje na temat Zaolzia, zapoznali się też bliżej z konkretnymi zagadnieniami w wybranych obszarach kultury i edukacji.

– Dziewiąta z cyklu konferencja jest wyrazem współpracy ośrodków naukowych, które bardzo blisko z sobą współpracują, Cieszyna i Ostrawy. W Ostrawie jest to Katedra Slawistyki Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Ostrawskiego oraz Instytut ds. Badań Tożsamości Europejskiej Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Ostrawskiego – powiedział naszej redakcji Józef Szymeczek, dyrektor tego Instytutu. – Chodzi też o to, żeby się lepiej poznać, bo ludzie się nie znają, niekiedy nie czują nawet potrzeby, by się spotykać, a przecież mają do siebie blisko, reprezentują tę samą ziemię cieszyńską.

Oprócz ostrawskich ośrodków organizatorami konferencji, odbywającej się w ramach cyklu „Aktywizacja jednostek, grup i zbiorowości w środowisku lokalnym”, były Zakład Pedagogiki Społecznej i Edukacji Międzykulturowej Instytutu Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne – Oddział Cieszyn.

Dr Józef Szymeczek był jednym z moderatorów obrad plenarnych, przedstawił także wykład na temat „Szkolnictwo mniejszościowe w Czechosłowacji (Republice Czeskiej)”, który dotyczył nie tylko szkolnictwa polskiego. Historyczny temat podjęła w swym przyczynku doc. Jana Raclavská z UO, mówiąc „O zachowaniu i postępach szkolnych uczniów cieszyńskich w XVIII wieku”. Z „Funkcją integrującą Festiwalu Teatralnego Bez Granic” zapoznała słuchaczy dr Mirosława Pindór z UŚ.

W sekcji „Integracja w obszarze edukacji na terenie Śląska Cieszyńskiego” głos zabrała najpierw mgr Małgorzata Rakowska, radna Kongresu Polaków w RC, prezentując temat „Zaolzie – kraina niezwykła”. – Naszym największym problemem jest to, że Polacy mieszkający na terenie Polski nie wiedzą, że na Zaolziu jest zorganizowana grupa narodowa polska, która musi bardzo walczyć o swoje prawa – stwierdziła na wstępie.

– Bogata działalność Polaków na Zaolziu czyni je krainą niezwykłą – dodała, rozwijając temat. Mówiła o Kongresie Polaków i zrzeszonych w nim 21 aktywnie działających organizacjach, z których największa – Polski Związek Kulturalno-Oświatowy – liczy 9800 członków. Przedstawiła historię i stan obecny polskiego szkolnictwa na Zaolziu, atuty dwujęzyczności, media, aktywność kulturalną, materiał „Wizja 2035”, Fundusz Rozwoju Zaolzia, osobistości regionu.

„Efekty współpracy transgranicznej w ramach projektu Jabłonków pędzlem i piórem” zaprezentowały mgr Urszula Czudek, dyrektor Szkoły Podstawowej im. H. Sienkiewicza z Polskim Językiem Nauczania w Jabłonkowie, oraz dr Aleksandra Gancarz z UŚ, doktorantka UO, która zajmuje się badaniami nad kompetencjami językowymi uczniów w szkołach polskich na Zaolziu, a jednocześnie prowadzi warsztaty języka polskiego w jabłonkowskiej szkole.

Urszula Czudek podjęła temat nowych zadań swojej szkoły, która stała się miejscem otwartym nie tylko dla rodzin rdzennie polskich. Tylko 40 proc. uczniów pochodzi z takich rodzin, pozostali wyrastają w rodzinach mieszanych. Starała się określić języki, jakimi posługują się dzieci. Podsumowując, stwierdziła, że język to sposób myślenia i postrzegania świata, to kultura i system wartości.

– W Cieszynie już od ponad dwudziestu lat rozwija się edukacja międzykulturowa – mówiła Aleksandra Gancarz, zaznaczając jednocześnie, że w jej odczuciu za mało wykorzystana jest bliskość Zaolzia i kontakty z polskimi szkołami. – Wydaje mi się, że tracą obydwie strony – dodała, wyjaśniając, że Jabłonków stał się miejscem, gdzie jeżdżą z wizytami studyjnymi. – Dla naszych studentów jest to możliwość zetknięcia się z inną kulturą, odkrycia Polaków na Zaolziu, o których bardzo mało wiadomo w Polsce. Dlatego dla mnie misją jest mówienie o Zaolziu na konferencjach naukowych w środowisku polonistów, pedagogów i glottodydaktyków.

Więcej na ten temat w kwietniowym „Zwrocie”.