Czesława Rudnik
E-mail: redakcja@zwrot.cz
STONAWA / Na stonawskim cmentarzu katolickim przy mogile i pomniku pomordowanych w 1919 roku odbyła się w czwartek 26 stycznia coroczna uroczystość wspomnieniowa. Przebiegała dokładnie w dziewięćdziesiątą ósmą rocznicę tragicznej śmierci ofiar czesko-polskiego konfliktu zbrojnego. Zginęło wtedy w Stonawie dwudziestu żołnierzy polskich 12 pułku piechoty z Wadowic oraz osoby cywilne. Kilku żołnierzy poległo w walce, ranni zostali dobici, a cywile zamordowani.
Uroczystość zorganizowana została przez Sekcję Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego wraz z Polską Sekcją Narodową Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota przy współudziale Miejscowego Koła PZKO w Stonawie. Członkowie stonawskiego Koła PZKO na co dzień troszczą się o grób i pomnik, które stały się symbolem męczeństwa i walki o wolność i niepodległość.
Tragiczne wydarzenia przypomniał wiceprezes stonawskiego Miejscowego Koła PZKO Bohdan Prymus. Wymienił nazwiska wszystkich ofiar spoczywających w stonawskim grobie. – Leżą tutaj w godnym miejscu – stwierdził – dzięki staraniom ówczesnego miejscowego proboszcza ks. Franciszka Krzystka. Gdyby nie ten zacny człowiek, nie mieliby nawet godnego pogrzebu.
Podkreślił, że choć na pomniku jest jeszcze kilka z nich przedstawionych słowem nieznany, to dziś znamy już wszystkie ofiary. – Byłoby pięknie, gdyby na okrągłą rocznicę stulecia tragicznych zdarzeń nazwiska te pojawiły się na tablicy – wyraził nadzieję.
Wartę honorową przy grobie zaciągnęli członkowie Harcerstwa Polskiego w Republice Czeskiej. Wiersz okolicznościowy przeczytał Władysław Kristen. Wszyscy obecni odśpiewali „Rotę”.
Wieńce i kwiaty złożyli m.in. przedstawiciele Zarządu Głównego PZKO z prezesem Janem Ryłką na czele, Sekcji Historii Regionu ZG PZKO z przewodniczącym Stanisławem Gawlikiem, Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota, Koła Polskich Kombatantów z prezesem Bronisławem Firlą, Stowarzyszenia Rodzina Katyńska, Macierzy Szkolnej z prezesem Andrzejem Russem, Miejscowego Koła PZKO w Stonawie.
Jedna z wiązanek kwiatów z biało-czerwoną wstęgą spoczęła na mogile Alojzego Friedla, stonawskiego milicjanta, który również zginął 26 stycznia 1919 roku, ale pochowany został w rodzinnym grobie na tym samym cmentarzu.
Przewodniczący Sekcji Historii Regionu ZG PZKO Stanisław Gawlik poinformował, że konsul generalny RP w Ostrawie Janusz Bilski złożył hołd pomordowanym w Stonawie już w godzinach przedpołudniowych. Gawlik podziękował stonawskim pezetkaowcom za opiekę nad mogiłą i zaprosił wszystkich obecnych do Domu PZKO na drugą część uroczystości, gdzie poczęstunek dla jej uczestników przygotowały panie z Klubu Kobiet MK PZKO w Stonawie.
CR
Tagi: 26 stycznia 1919, MK PZKO Stonawa, Ruch Polityczny Coexistentia, SHR ZG PZKO, stonawska mogiła