Chęć do działania

CZESKI CIESZYN / – Trzeba im oddać cześć i wysławiać je pod niebiosa – mówił o członkiniach Klubów Kobiet Miejscowych Kół Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w czwartek 10 grudnia w auli Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie wprowadzający w temat Stanisław Gawlik – Kluby Kobiet to ta część PZKO, która nie narzeka, nie biadoli, ale zawsze pracuje.

Aktywne panie były bohaterkami spotkania Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego PZKO. Ich działalność na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci w ramach PZKO, ale również w różnych organizacjach przedwojennych w prelekcji nazwanej „Kluby Kobiet nie tylko przed świętami…” przedstawiła była prezes Sekcji Kobiet Zarządu Głównego PZKO Henryka Żabińska.

– Pomimo mocnego zaangażowania kobiet w ruchu śpiewaczym, teatralnym, w harcerstwie, sporcie, ruchu turystycznym, instytucjach charytatywnych, sierocińcach, ruchu spółdzielczym ich działalność nie była w pełni doceniana – podkreśliła prelegentka, przypominając historię ruchu kobiet w regionie dzisiejszego Zaolzia.

Już w pierwszych dekadach XX w. powstawały samodzielne organizacje i pisma kobiece. W Jabłonkowie w 1911 r. powstał Związek Niewiast Katolickich. W 1929 r. liczył 1300 członkiń. Również w 1911 r. powstało Ewangelickie Stowarzyszenie Niewiast. W 1932 r. założony został Związek Kół Gospodyń, do 1939 r. zrzeszał 39 Kół. Na jego czele stała Anna Rucka.

Po II wojnie światowej stowarzyszenia i związki zaczęły się odradzać, ale wkrótce zostały ponownie rozwiązane. – W 1947 r. powstał Polski Związek Kulturalno-Oświatowy i przygarnął pod swoje skrzydła tych, którzy mieli ochotę rozpoczynać wszystko od nowa. Przygarnął tych, którym na sercu leżała nasza tożsamość narodowa, rodzima kultura i tradycje przodków oraz kultura polska w najszerszym tego słowa znaczeniu – tłumaczyła Henryka Żabińska.

– W Miejscowych Kołach PZKO powstawały także sekcje lub zespoły kobiet, a ich członkiniami i organizatorkami były przede wszystkim działaczki byłych przedwojennych związków kobiecych, alsolwentki lub nauczycielki przedwojennych szkół gospodarstwa domowego. Miały one bowiem pewne doświadczenie, potrzebną wiedzę i zdolności organizacyjne. Swoim zaangażowaniem zapalały i budziły chęć do działania, przekonywały, że to, co robią, ma głęboki sens. Dbały o lokale, uczestniczyły w przygotowaniach imprez, przygotowywały poczęstunki – wyliczała prelegentka.

W początkowym okresie wielką popularnością cieszyły się różnorodne kursy, kulinarne, kroju, szycia, haftów oraz prelekcje. Tematami prelekcji dysponowała specjalna komisja ds. zespołów kobiet, która jednak sama nie organizowała żadnych spotkań Klubów Kobiet.

W 1968 r. z inicjatywy Łady Rajskiej-Krumniklowej powstała Sekcja Kobiet ZG PZKO. Współzałożycielką była Helena Zoniowa, pierwsza przewodnicząca Sekcji, do 1979 r. Następczynią została Henryka Żabińska.

Głównymi imprezami Sekcji Kobiet są dziś spotkania, wiosenne i jesienne, w Domach PZKO w różnych Kołach, które są współorganizatorami danej akcji. W każdym uczestniczy ok. 150 pań. Sekcja organizuje co roku wycieczki. Odbyło się też dziesięć Babskich Festynów. W 2009 r. z okazji 40-lecia Sekcji wydana została publikacja „Kluby Kobiet w życiu Związku”.

Sekcja Kobiet pamięta o swoich najbardziej zasłużonych członkiniach. W styczniu 1991 r. odbyła się w Nydku uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej na domu rodzinnym śląskiej poetki Ewy Milerskiej. Na Cieszyńskim Szlaku Kobiet z lampami pod Zamkiem Cieszyn znalazło się miejsce dla Anny Ruckiej i Emilii Kołder. Na grobie rodzinnym Wójcików na cmentarzu w Orłowej umieszczona została w czerwcu 2015 r. tablica pamiątkowa Wandy Wójcik.

Sekcja Kobiet liczy obecnie 19 członkiń, przewodniczącą jest Władysława Byrtus. W 81 Kołach PZKO działa 61 Klubów Kobiet. – Sekcja Kobiet i współpracujące z nią Kluby Kobiet zdają sobie sprawę ze swej roli, ze swej odpowiedzialności. Życzymy sobie, żeby nasza działalność przynosiła efekty, nie tylko materialne, ale przede wszystkim moralne, duchowe – podsumowała prelegentka.

Przedświąteczny charakter spotkania MUR podkreśliły świąteczne dekoracje i ciasteczka, którymi poczęstowani zostali słuchacze. Przy akompaniamencie Tomasza Piwki wszyscy obecni zaśpiewali kilka znanych polskich kolęd. A w foyer można było obejrzeć i zakupić rękodzieła, przedmioty dekoracyjne, kartki świąteczne i pierniczki.