Kosmiczne fajerwerki na mozaice zdjęć Mgławicy Oriona. Jedno z najciekawszych zdjęć uzyskanych przez Teleskop Webba
Teleskop Jamesa Webba w październiku 2023 zaobserwował w Mgławicy Oriona (M42) widowiskowe zjawisko – coś, co wygląda jak kosmiczne fajerwerki, albo ogniste „palce”. Najprawdopodobniej jest to efekt katastrofy kosmicznej sprzed kilkuset lat. Przed dwoma laty astronomowie otrzymali na gwiazdkę Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba (James Webb Space Telescope – JWST), który na orbitę okołoziemską wyniosła rakieta Ariane 5 startująca z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej 25 grudnia 2021. Pod koniec stycznia 2022 teleskop dotarł na swoją docelową orbitę obserwacyjną położoną 1,5 milionów kilometrów od Ziemi. W lipcu 2022 opublikowano pierwsze zdjęcia uzyskane dzięki JWST, które chyba zrobiły wrażenie na każdym. Pisaliśmy o tym tutaj. Unikalny widok centralnej części Mgławicy Oriona i Gromady Trapez w kamerze NIRCam współpracującej z Teleskopem Webba. Źródło: NASA, ESA, CSA. Kosmiczne fajerwerki Na ilustracji zaprezentowano fragment mozaiki Mgławicy Oriona (M42) sporządzonej przez Teleskop Webba z kamerą NIRCam w bliskiej podczerwieni. Widać na niej wyraźne kosmiczne fajerwerki wyglądające też jak gazowe „palce eksplozyjne” oddalające się od miejsca eksplozji, która…
Kosmiczna choinka. NASA opublikowała zdjęcie największej choinki we Wszechświecie
Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA opublikowała nowe, zachwycające zdjęcie gromady NGC 2264, znanej również jako Gromada Choinka, które przypomina bożonarodzeniowe drzewko. W tym celu połączono obrazy tej gromady gwiazd, zebrane za pomocą różnych, naziemnych i kosmicznych instrumentów. Jest to prezent świąteczny nie tylko dla miłośników astronomii. Gromada Choinka Gromada NGC 2264 na zdjęciu opublikowanym przez Amerykańską Agencję kosmiczną NASA przypomina świąteczne drzewko w blasku świateł gwiazd. NGC 2264 jest w rzeczywistości gromadą otwartą młodych gwiazd – w wieku od około jednego do pięciu milionów lat – znajdujących się w naszej Galaktyce w odległości około 2700 lat świetlnych od Ziemi. Gromadę Choinka odkrył 18 stycznia 1784 roku słynny astronom William Herschel – odkrywca między innymi również siódmej planety Układu Słonecznego (13 marca 1781 roku) – Urana. Była to pierwsza nowa planeta odkryta od czasów starożytnych. Gromada NGC 2264 nazywana również Gromada Choinka otrzymała taką nazwę ze względu na swój charakterystyczny kształt. Gwiazdy, otaczające je gazy i pył układają się bowiem w kształt choinki…
Pierwsza wigilijna gwiazdka. Co nią będzie i gdzie jej poszukiwać
Wypatrywanie pierwszej gwiazdki na niebie w wigilię Bożego Narodzenia to czynność, która nie tylko ma zająć i pobawić dzieci. Według tradycji do wigilijnej wieczerzy zasiadamy właśnie wtedy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda, która symbolizuje Gwiazdę Betlejemską z Ewangelii Mateusza zwiastującą narodziny Jezusa. A więc zadanie nader ważne. Jednak patrząc dziś z okna, chyba będzie bardzo trudno zobaczyć nawet naszą Dzienną Gwiazdę. Prognoza pogody nie zapowiada się optymistycznie, możemy liczyć tylko na lokalne rozpogodzenia. Co robić w takiej sytuacji? Tak, na szczęście mamy aplikacje astronomiczne, ale warto spróbować bez nich. W ten wyjątkowy dzień wszyscy na moment stajemy się astronomami. A więc sprawdźmy, w której części nieba należy w tym roku wypatrywać pierwszej gwiazdki i co nią będzie. Pierwszym będzie Jowisz Dziś 24 grudnia 2023 Słońce na Zaolziu weszło około godziny 7:41 i pod horyzont zanurzy się około godziny 15:48 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Przy bezchmurnej pogodzie już w momencie zachodu Słońca na niebie będą widoczne pierwsze obiekty astronomiczne.…
Dziś nastanie koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Warto spojrzeć na niebo
22 grudnia 2023 przypadnie ostatnia w tym roku koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Zjawisko przy bezchmurnym niebie widoczne będzie po zachodzie Słońca nad południowo-wschodnim horyzontem. Początek astronomicznej zimy zaczynamy pięknym widokiem nad południowo-wschodnim horyzontem. Księżyc, którego każdej nocy coraz bardziej przybywa, podczas swej wędrówki po niebie znajdzie się dziś 22 grudnia 2023 w pobliżu jasnego Jowisza. Koniunkcja będzie doskonale widoczna nieuzbrojonym okiem i z miejskiego środowiska zanieczyszczonego sztucznym światłem. A że mamy piątek, będzie to przyjemny popołudniowy widok na początek przedświątecznego weekendu. I choć zapowiadane są rozpogodzenia, pamiętać musimy o tym, że przechodzimy przez okres ze statystycznie największą dominacją zachmurzenia w skali roku, gdy nieczęsto możemy cieszyć się rozgwieżdżonym niebem. Bardzo jasny Jowisz Ozdobą pierwszej części nocy jest bardzo jasny Jowisz, który znajduje się w gwiazdozbiorze Barana. Największa planeta Układu Słonecznego jest obecnie najjaśniejszym obiektem punktowym na niebie. Po zachodzie Słońca znajduje się już dostatecznie wysoko nad wschodnim horyzontem i łatwo go można odnaleźć. Jednak najlepiej prezentuje się około godziny 22:00…
Mamy pierwszy dzień astronomicznej zimy. Każdy kolejny dzień będzie coraz dłuższy
Dziś 22 grudnia 2023 nad ranem rozpoczęła się astronomiczna zima. Słońce przeszło ze znaku Strzelca w znak Koziorożca. Od tego momentu nocy będzie ubywać, a dnia przybywać. Na północnej półkuli zima jest najkrótszą porą roku – trwa ona tylko 89 dni. Początek astronomicznej zimy W 2023 roku moment przesilenia zimowego oznaczający początek astronomicznej zimy przypada 22 grudnia dokładnie o godzinie 4:28 czasu środkowoeuropejskiego. W tym momencie Słońce przechodzi przez punkt Koziorożca i góruje w zenicie na najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej, na zwrotniku Koziorożca. W tym samym dniu na półkuli południowej rozpoczyna się lato. Na półkuli północnej astronomiczna zima potrwa do 20 marca 2024 kiedy to Słońce przejdzie przez punkt Barana (punkt równonocy wiosennej) i rozpocznie się astronomiczna wiosna. Długość dnia i nocy W dzień przesilenia zimowego mamy najkrótszy dzień, a zatem i najdłuższą noc w roku. Słońce w Cieszynie wzeszło o godzinie 7:40 i zajdzie o godzinie 15:47. Dzień będzie trwał tylko 8 godzin i 6 minut, noc 15…
W ramach Kongresu Polaków w RC działa Punkt Pomocy Prawnej. Dowiedz się, w czym może pomóc
W ramach działalności Punktu Pomocy Prawnej Kongresu Polaków w Republice Czeskiej realizowanego dzięki wsparciu Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie w czwartek 7 grudnia 2023 w Czeskim Cieszynie odbyło się spotkanie robocze „Aktualne problemy prawne stowarzyszeń oraz obowiązki wynikające z obowiązujących przepisów prawa oraz aktualizacja danych na temat niezidentyfikowanych nieruchomości”. Na spotkanie przedstawicieli Organizacji Członkowskich Kongresu Polaków w Republice Czeskiej zaprosił Tomasz Pustówka, wiceprezes Kongresu Polaków w RC. W okresie przedświątecznym trudno ustalić odpowiedni termin na jakiekolwiek wydarzenie. Spotkanie zaplanowano na czwartek 7 grudnia 2023 o godzinie 16:30. Dlatego też, niektórzy uczestnicy jeszcze przed godziną siedemnastą, odchodzili na ostatni w tym roku kalendarzowym wykład w ramach MURu (Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC) inni na Koncert Świąteczny Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie tradycyjnie w kościele Na Niwach. Pozostali obradowali w kameralnej atmosferze w Kamerliku. Problematyka prawna stowarzyszeń Tomasz Pustówka obecnym wyjaśnił działalność rejestru stowarzyszeń oraz obowiązek aktualizacji danych w tym rejestrze zawsze kiedy zostaną wybrane nowe organy…
Jutro rano nastanie koniunkcja Księżyca z Wenus. Warto spojrzeć na poranne niebo
Księżyc na swej wędrówce po sklepieniu niebieskim jutro rano (9 grudnia 2023) znajdzie się w pobliżu Wenus. Przy bezchmurnym niebie nastanie wyjątkowa okazja do obserwacji spotkania dwóch najjaśniejszych obiektów nocnego nieba – cieniutkiego sierpika Księżyca i bardzo jasnej Wenus. Ciągle jasna Wenus jest dobrze widoczna na porannym niebie. Przed wschodem Słońca lśni bardzo jasno nad południowo-wschodnim horyzontem jako Gwiazda Poranna. Nie bez powodu uważana jest za najpiękniejszą z widocznych na niebie planet. Niezwykle jasna i duża, doskonała do obserwacji nawet w dużym mieście. Nazywana jest również Jutrzenką i to dlatego, że widoczna jest najdłużej przed wschodem Słońca. Kiedy już wszystkie gwiazdy stają się niewidoczne w zorzy wschodzącego Słońca, Jutrzenka ciągle błyszczy na niebie. Widać ją i po wschodzie naszej Dziennej Gwiazdy. Koniunkcja Księżyca z Wenus Jutro rano, w sobotę 9 grudnia 2023, warto spojrzeć w niebo. Do bardzo jasnej Wenus dołączy cienki sierp Księżyca, będącym cztery dni przed nowiem. Powierzchnia Księżyca będzie oświetlona tylko w 15%. Przy bardzo dobrych warunkach atmosferycznych…
Podpisz „List w butelce”, a twoje nazwisko poleci daleko w Kosmos
Do końca grudnia 2023 każdy mieszkaniec naszej planety może podpisać się pod wierszem, który w październiku 2024 poleci na pokładzie międzyplanetarnej sondy Europa Clipper na jeden z najbardziej fascynujących księżyców Jowisza – Europę. W projekcie Message in a Bottle (List w butelce) wzięło do tej pory udział 1 037 785 osób, w tym 15 911 z Polski. Cztery największe księżyce Jowisza (Io, Europa, Kallisto i Ganimedes) odkrył w 1610 roku Galileusz przy pomocy skonstruowanej przez siebie lunety. Jeden z nich – Europa od dawna jest priorytetowym celem badań dla Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA, ponieważ pod jej powierzchnią znajduje się słony ocean ciekłej wody posiadający wszystkie trzy składniki niezbędne dla powstania życia: woda w stanie ciekłym, składniki chemiczne i źródło energii niezbędne do utrzymania procesów biologicznych. Misja Europa Clipper W październiku 2024 roku w kierunku Jowisza i Europy zostanie wysłana za pomocą rakiety Falcon Heavy bardzo skomplikowana misja Europa Clipper. Celem tej misji będą badania księżyca Europa i pod lodową powierzchnią skrywającego…
W Czeskim Cieszynie obradował Konwent Prezesów PZKO. Głównymi tematami były projekt budżetu na 2024 rok i remont „Fasalówki”
CZESKI CIESZYN / W środę 29 listopada 2023 w Czeskim Cieszynie w salce Centrum Polskiego Kongresu Polaków w RC w siedzibie Zarządu Głównego PZKO odbył się ostatni w tym roku Konwent Prezesów Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC. Projekt budżetu na rok 2024 Tematem przewodnim posiedzenia był projekt budżetu na rok 2024. Danuta Jochymek z działu ekonomiczno-gospodarczego Zarządu Głównego PZKO przedstawiła w przygotowanej prezentacji projekt budżetu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego na przyszły rok, który zawiera również dotacje zgłoszonych projektów przez miejscowe koła i Zarząd Główny PZKO. Projekt budżetu szczegółowo objaśniła prezes Związku Helena Legowicz. Wszyscy obecni Prezesi Miejscowych Kół PZKO lub upoważnieni zastępcy swym głosem zatwierdzili Projekt budżetu na rok 2024. Obecnych było 31 prezesów Miejscowych Kół PZKO lub upoważnionych zastępców. Dom Polski PZKO przy ul. Bożka 16 Prezes PZKO informowała obecnych, iż Zarząd Główny nie jest w stanie zdobyć dotacji na remont Domu Polskiego PZKO przy ul. Bożka 16 w Czeskim Cieszynie. W ciągu najbliższych dwu trzech lat, w czasie kiedy przebiega…
Nie tylko smok wawelski! Kraków już niebawem opanują kolejne smoki
W Krakowie pojawiła się nowa atrakcja – smoczy szlak. W ramach realizacji projektu budżetu obywatelskiego na krakowskich ulicach pojawiły się pierwsze figurki smoków z kodem QR, które pozwolą zapoznać się z kryjącą się za danym smokiem ciekawostką. Na początek będzie ich 7, ostatecznie ma ich stanąć aż 17. Wrocław ma swoje krasnoludki, Malbork Marianki, Gniezno króliki, Gdańsk Heweliony, Elbląg Piekarczyków, Katowice beboki a Olkusz gwarki. Zaś od środy 22 listopada 2023 na ulicach Krakowa można spotkać figurki smoków. Projekt smok co krok, czyli smoczy szlak Dzięki projektowi zgłoszonemu przez mieszkańców w ramach Budżetu obywatelskiego Krakowa powstaje krakowski smoczy szlak. Na początek będzie to siedem smoków, a w przyszłym roku do tego grona dołączy dziesięć kolejnych. Smoki zaprojektowali Andrzej Mleczko i Edward Lutczyn, autorami rzeźb są prof. Jan Tutaj i dr Jacek Dudek. Projekt „Smok co krok” jest przedsięwzięciem artystycznym i promocyjnym skierowanym zarówno do mieszkańców miasta Krakowa, jak i turystów. Smoczy szlak spacerowy ma promować turystykę familijną. Zwiedzanie Krakowa ma stać…
Koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Zobacz, co można obserwować na niebie
Dziś w nocy prawie pełny Księżyc i Jowisz po opozycji znajdą się blisko siebie na niebie. Koniunkcja przy bezchmurnym niebie widoczna będzie przez całą noc. Widoczny jest również Saturn i przed świtem Wenus. Opozycja Jowisza Na początku listopada 2023 największa planeta Układu Słonecznego znalazła się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce. Takie położenie planety, w czasie którego znajduje się naprzeciwko Ziemi względem Słońca, nazywamy opozycją. To czas, gdy z naszego punktu widzenia planeta zewnętrzna zwykle zyskuje największy blask, widoczna jest przez całą noc i najlepiej w ciągu całego roku. Jowisz jest obecnie najjaśniejszym punktem widocznym na wieczornym niebie (oczywiście oprócz Księżyca), dlatego nikt nie powinien mieć problemów z jego odnalezieniem. Koniunkcja Księżyca z Jowiszem Dziś 25 listopada 2023 w pobliżu Jowisza znajdzie się Księżyc. Nasz naturalny satelita znajduje się dwa dni przed pełnią i jego tarcza jest oświetlona z 93 procent. Bardzo jasny Jowisz znajduje się po prawej stronie Księżyca. Zbliżenie się do siebie obiektów na niebie nazywamy koniunkcją i…
Wojewódzki Komitet ds Mniejszości Narodowych podsumował 2023 rok. W styczniu 2024 będzie oceniać wnioski o dotację
OSTRAWA / Członkowie Wojewódzkiego Komitetu ds Mniejszości Narodowych spotkali się 7 listopada 2023. Na ostatnim posiedzeniu w tym roku Komitet podsumował cały kończący się 2023 rok i zatwierdził Raport z działalności Komitetu mniejszości narodowych za 2023 rok. Działalność Wojewódzkiego Komitetu ds Mniejszości Narodowych w 2023 roku W 2023 roku Komitet odbył łącznie sześć posiedzeń. Między innymi zapoznał się z Raportem o sytuacji mniejszości narodowych w Republice Czeskiej w 2022 roku, który został przygotowany na wniosek Kancelarii Rządu Republiki Czeskiej. Do najważniejszych zadań Komitetu należy ocena wniosków o dotację w ramach programu dotacyjnego Program wsparcia działalności członków mniejszości narodowych żyjących na obszarze województwa morawsko-śląskiego w 2023 roku. Kwota środków przeznaczonych w budżecie województwa na dotacje w ramach tego programu wynosiła 1 500 tysięcy koron. W sumie przyjęto 24 wnioski, z czego osiem odrzucono. W 2023 roku otrzymało dotację 16 projektów na łączną kwotę 1 240 tysięcy koron. Trzeba podkreślić, że cała pula dotacyjna (260 tysięcy koron) nie została wyczerpana. Integracja członków mniejszości romskiej…
Program dotacyjny wspierający edukację w językach mniejszości narodowych. Wnioski dotacyjne można składać do 5 grudnia 2023
Czeskie Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu przeznaczyło 11,1 miliona koron z budżetu na rok 2024 na wsparcie edukacyjne mniejszości narodowych. Wnioski można składać do 5 grudnia 2023 roku. Dotacje mogą pokryć do 70% całkowitych kosztów projektu edukacyjnego. Kwota dotacji, o którą można się ubiegać, musi wynosić od 50 000 do 600 000 koron. Ministerstwo ogłosiło nabór wniosków na swojej stronie internetowej. Obszary konkursu Ogłoszony konkurs dotyczy dwóch obszarów: Obszar tematyczny A – wsparcie edukacji w językach mniejszości narodowych (rozwój języka ojczystego mniejszości narodowych, działalność edukacyjna dla osób należących do mniejszości narodowych, tworzenie materiałów dydaktycznych w językach mniejszości narodowych dla dzieci, uczniów, młodzieży lub studentów) Obszar tematyczny B – wsparcie działań mniejszości narodowych (tworzenie i wdrażanie programów edukacyjnych i materiałów dydaktycznych dla dzieci, uczniów, młodzieży, studentów lub kadry pedagogicznej; nauczanie projektowe „Odkrywamy Europę i świat”). Ogólne zasady konkursu Projekt, na którego realizację składany jest wniosek, powinien dotyczyć przynajmniej jednego z ogłoszonych obszarów tematycznych. Należy go zrealizować w okresie od 1.01.2024 do 31.12.2024.…
W Bystrzycy obradowała wyjazdowa Rada Przedstawicieli Kongresu Polaków. Tematem zbliżające się Zgromadzenie Ogólne
BYSTRZYCA / W ubiegły czwartek 9 listopada 2023 w Domu Polskim PZKO w Bystrzycy odbyło się uroczyste, wyjazdowe i otwarte posiedzenia Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Obecnych było 43 reprezentantów organizacji członkowskich KP, pełnomocników gminnych i gości. Celem spotkania było podziękowanie pełnomocnikom i delegatom za ich ofiarną pracę w ramach Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w RC, podsumowanie kończącej się kadencji Kongresu oraz określenie strategii rozwoju Zaolzia. Dwujęzyczne Zaolzie Przewodniczący Rady Przedstawicieli KP Józef Szymeczek w prezentacji pt. Dwujęzyczne Zaolzie przedstawił wyniki badań terenowych przeprowadzonych razem ze stowarzyszeniem Olza Pro, których zadaniem było zmapowanie stanu podwójnego nazewnictwa na Zaolziu za ostatnie 20 lat. Projekt Dwujęzyczne Zaolzie mapuje dotrzymywanie praw polskiej mniejszości narodowej na terenie Zaolzia, do którego zobowiązało się państwo czeskie, podpisując w 2008 roku Europejską Kartę o Ochronie Języków Mniejszościowych i Regionalnych. Interaktywna aplikacja Dwujęzyczne Zaolzie i opis całego projektu znajduje się stronie stowarzyszenia Olza Pro tutaj. Pełnomocnicy gminni Tomasz Onderek, pełnomocnik gminny Kongresu Polaków w RC w…
SpaceX wkrótce wyniesie polskiego satelitę. Satelita z Gliwic zbierać będzie dane na potrzeby rolnictwa i ochrony środowiska
Nowy polski satelita Intuition-1 już wkrótce zostanie wyniesiony na orbitę okołoziemską w ramach misji Transporter-9 na pokładzie rakiety Falcon 9 firmy SpaceX. Satelita ten jest wynikiem kilkuletnich intensywnych prac pracowników gliwickiej spółki KP Labs, która zaliczana jest do wiodących podmiotów polskiego sektora kosmicznego. Satelitarna mija z Gliwic Misja Intuition-1 to flagowy projekt gliwickiej firmy KP Labs. Jej celem jest zbudowanie i wyniesienie na niską orbitę okołoziemską satelity wyposażonego w niezwykle wydajny komputer Antelope, który dzięki rozwiązaniom z zakresu sztucznej inteligencji i precyzyjnemu obrazowaniu zautomatyzuje i znacznie przyspieszy proces pozyskiwania i obróbki zdjęć ziemskiej powierzchni już na pokładzie satelity. https://www.youtube.com/watch?v=kEJJLE-YlTc Satelita Intuition-1 został wyposażony w specjalistyczny, hiperspektralny instrument optyczny oraz jednostkę przetwarzania danych Leopard DPU, która potrafi przetwarzać do 3 bilionów operacji na sekundę. Dzięki współpracy tych dwóch komponentów, gliwicki satelita będzie analizował zebrane dane już na orbicie, co przyczyni się do zredukowania przesyłu danych z satelity na Ziemię i znacznie zmniejszy koszty całej operacji. Satelita wesprze rozwój w wielu dziedzinach na przykład:…
Jedyne w tym roku: Dzisiejsza noc przyniesie częściowe zaćmienie Księżyca
Przy bezchmurnym niebie dziś w sobotę 28 października 2023 w pierwszej połowie nocy zobaczymy na niebie jedno z najciekawszych wydarzeń astronomicznych 2023 roku. Częściowe zaćmienie Księżyca, które rozpocznie się o godzinie 21:34 i potrwa do godziny 22:53 czasu środkowoeuropejskiego letniego. Ostatnie częściowe zaćmienie Księżyca widoczne z Europy Środkowej miało miejsce przed świtem 16 maja 2022. Czym jest zaćmienie Księżyca? Ziemia i Księżyc są ciałami ciemnymi, oświetlonymi przez Słońce, wskutek czego rzucają cień. Zdarza się, że Księżyc cały lub jego część wejdzie w cień rzucany przez Ziemię. Następuje wtedy całkowite lub częściowe zaćmienie Księżyca. Zaćmienia te znane są ludziom od niepamiętnych czasów jako zjawiska, które w dawnych czasach wywoływały bardzo silne wrażenie połączone nawet z przerażeniem. Pierwotny człowiek był bowiem przerażony, gdy widział, jak tarcza Księżyca traci blask, niekiedy prawie znikając dla oka ludzkiego. Już jednak w starożytności umiano nie tylko przepowiadać te zjawiska, ale i interpretowano je właściwie. Podczas zaćmienia Księżyca Ziemia znajduje się dokładnie między Słońcem i Księżycem. Księżyc znajduje…
Dzisiaj w nocy zmiana czasu. Przed ułożeniem się do snu warto przesunąć wskazówki zegarów
W nocy z soboty na niedzielę (z 28 na 29 października 2023) nastąpi zmiana czasu środkowoeuropejskiego letniego na czas strefowy czyli czas środkowoeuropejski, który często niepoprawnie nazywany jest czasem zimowym. Oznacza to, że śpimy o godzinę dłużej, ponieważ cofamy wskazówki zegarków o godzinę. Przesuwamy zegarki o godzinę do tyłu Mamy ostatni weekend października, zatem w nocy z soboty 28 października na niedzielę 29 października 2023, nastąpi zmiana czasu ze środkowoeuropejskiego letniego z powrotem na czas środkowoeuropejski. Formalnie o godzinie 3:00 wskazania zegarów zostaną przestawione na godzinę 2:00, czyli dziś będziemy spać o godzinę dłużej! Oczywiście nie musimy budzić się o godzinie trzeciej, aby skorygować wskazania zegara, praktyczniej jest zrobić to przed pójściem spać w sobotę albo po obudzeniu się w niedzielę. Na dodatek w przypadku wielu urządzeń elektronicznych pokazujących czas, takich jak laptopy czy smartfony, nasz sprzęt samodzielnie dostosuje się do tej zmiany i nie trzeba je przestawiać ręcznie. Zmiana czasu w Unii Europejskiej Od 2001 roku na podstawie dyrektywy Unii Europejskiej…
1,3 miliona koron na wsparcie finansowe działań mniejszości narodowych w 2024 roku. Warto już przygotowywać projekty
Województwo morawsko-śląskie przeznaczy ze swojego budżetu na przyszły rok 1,3 miliona koron na wsparcie finansowe działań mniejszości narodowych. Wnioski można będzie składać w terminie od 6 listopada 2023 do 24 listopada 2023. Przed podaniem wniosku można umówić się na konsultację budżetu projektu w Urzędzie Wojewódzkim. Wojewódzki program dotacyjny dla mniejszości Województwo morawsko-śląskie na program dotacyjny „Program wsparcia działalności członków mniejszości narodowych żyjących na obszarze województwa morawsko-śląskiego w 2024 roku” przeznaczy sumę 1 300 tysięcy koron. Wojewódzki komitet ds. mniejszości narodowych regulamin programu omówił już na swoim wrześniowym posiedzeniu. Rada Województwa Morawsko-Śląskiego zatwierdziła program 25 września 2023 i dwa dni później został opublikowany na stronie województwa. Program dotyczy projektów realizowanych od 1 stycznia 2024 do 31 grudnia 2024. Wnioski będzie można składać w terminie od 6 listopada 2023 do 24 listopada 2023. Po tym terminie rozpocznie się proces ich oceny. Warunki przyznawania dotacji Minimalna kwota dotacji na jeden projekt wynosi 20 tysięcy koron, maksymalna kwota dotacji wynosi 80 tysięcy koron. Województwo przyznaje…
Dziś Międzynarodowa Noc Obserwacji Księżyca! Skieruj swój wzrok w stronę Srebrnego Globu
W sobotę 21 października 2023 w wielu miejscach na świecie świętujemy Międzynarodową Noc Obserwacji Księżyca. To coroczne, ogólnoświatowe wydarzenie pod auspicjami NASA – Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej Stanów Zjednoczonych. Celem wydarzenia jest zachęcanie do obserwowania oraz badania naszego naturalnego satelity. W ubiegłym roku w akcji wzięło udział ponad milion osób ze 125 krajów i wszystkich 7 kontynentów. Noc obserwacji Księżyca Noc obserwacji Księżyca – International Observe the Moon Night – to międzynarodowa inicjatywa, mająca zachęcić wszystkich do bliższego przyjrzenia się naszemu kosmicznemu sąsiadowi. Co roku odbywa się we wrześniu lub październiku, gdy Księżyc jest około pierwszej kwadry. Jest to najlepszy czas na obserwację jego powierzchni, w tym kraterów widocznych na linii terminatora pomiędzy księżycową nocą a dniem. Program wspólnych obserwacji został zainicjowany przez Amerykańską Agencję Kosmiczną NASA. Dołączyć do księżycowej społeczności i wziąć udział w Międzynarodowej Nocy Obserwacji Księżyca może każdy z dowolnego miejsca. Swój udział można zarejestrować i dodać do mapy obserwatorów Księżyca na całym świecie. Informacje dotyczące…
W sobotę 14 października przypada Dzień Edukacji Narodowej. Czas na podziękowania dla nauczycieli, wychowawców, pedagogów
14 października jest Dniem Edukacji Narodowej. To święto wszystkich nauczycieli, wychowawców, pedagogów; pracowników oświaty i uczelni wyższych. Obchodzone jest w rocznicę powstania w 1773 roku Komisji Edukacji Narodowej, pierwszego w Europie ministerstwa oświaty, które zajęło się reformowaniem szkolnictwa w Polsce. Polski Dzień Nauczyciela Dzień Edukacji Narodowej to polskie święto oświaty i szkolnictwa wyższego ustanowione w 1972 roku, określone ustawą jako Dzień Nauczyciela. Od 1982 roku na mocy ustawy Karta Nauczyciela obchodzone jest jako Dzień Edukacji Narodowej. Potocznie dzień ten nadal zwany jest Dniem Nauczyciela. Dzień Edukacji Narodowej upamiętnia rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej (pełna nazwa: Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca), która została utworzona z inicjatywy króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego i zrealizowana przez Sejm Rozbiorowy w dniu 14 października 1773 roku. Komisja między innymi powołała Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które zajęło się przygotowywaniem podręczników. Zamawiano je u wybitnych uczonych polskich oraz tłumaczono najlepsze opracowania zagraniczne. Komisja uregulowała również podstawy prawne zawodu nauczycielskiego oraz stworzyła pierwsze szkoły kształcące pedagogów. Życzenia z okazji…
Dziś Międzynarodowy Dzień Dziewczynek. Inspiruj się historią Superbohaterek
Międzynarodowy Dzień Dziewczynek to młode święto, które ma ważny przekaz – zwraca uwagę na kwestie równouprawnienia oraz uświadamia przeszkody i trudności, z jakimi zmagają się dziewczynki w różnych miejscach na świecie. Coroczne święto Międzynarodowy Dzień Dziewczynek (również Międzynarodowy Dzień Dziewcząt) to coroczne święto obchodzone 11 października. Ustanowione zostało w 2011 roku przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych. To święto ma na celu przybliżenie społeczeństwu szczególnych wyzwań, przed jakimi stoją dziewczynki na całym świecie. Superbohaterki polskiej nauki Z okazji dzisiejszego Międzynarodowego Dnia Dziewczynek twórca projektu Akademia Superbohaterów Tomasz Rożek wybrał historię pięciu Polek – fantastycznych naukowczyń, które mimo życia w czasach nieprzychylnych kobietom, osiągnęły nietuzinkowe sukcesy badawcze i wpłynęły na losy świata. Z historii wiemy, że przez wieki nie liczono się z osiągnięciami kobiet i odmawiano im prawa do edukacji. By uczyć się i studiować, często musiały nawet podszywać się pod mężczyzn. Opisując drogę naukową Zofii Kowalewskiej, Wilhelminy Iwanowskiej, Hanny Hirszfeldowej, Marii Czaplickiej i Zofii Kielan-Jaworowskiej autor projektu ma nadzieję, że zainspiruje dziewczyny…
Wyjątkowy prezent dla Mikołaja Kopernika na 550 urodziny. Nowy gatunek motyla na jego cześć nazwano Catasticta copernicus
Catasticta copernicus to nowy gatunek motyla opisany niedawno jako „prezent” dla Mikołaja Kopernika od Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z okazji 550. rocznicy jego urodzin. Mikołaj Kopernik studiował w Krakowie w latach 1491-1495 i uważany jest za najwybitniejszego wychowanka Akademii Krakowskiej – dzisiejszego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Motyl Kopernika Catasticta copernicus to nowy gatunek motyla opisany niedawno w czasopiśmie naukowym Zootaxa przez zespół autorów, którego troje członków to pracownicy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Występuje on wyłącznie w Andach peruwiańskich, na granicy lasu na wysokości około 3,5 tysiąca metrów nad powierzchnią morza. Catasticta to różnorodny rodzaj motyli z rodziny bielinkowatych, w którym do tej pory wyróżniono i opisano ponad 100 gatunków. W zbiorach Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego przechowywane są 4 osobniki należące do nowo odkrytego gatunku, a kolejnych 11 znajduje się w innych kolekcjach w Europie. Pierwsze okazy Catasticta copernicus zostały pozyskane w 2021 roku w środkowym Peru w czasie międzynarodowej ekspedycji naukowej. Badany teren to bardzo niedostępny obszar Andów. Dostanie się w nieeksplorowane do…
Pierwsza jesienna pełnia Księżyca. Kiedy najlepiej obserwować
Dziś 29 września 2023 o godzinie 11:58 czasu środkowoeuropejskiego letniego Srebrny Glob znalazł się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce i tym samym osiągnął pełnię. Jego tarcza będzie oświetlona niemal dokładnie w 100%. Nastała pierwsza jesienna pełnia Księżyca, którą nazywamy też Pełnią Kukurydzianą lub Plonów. W wieczór przyszedłem nowym bawić się widokiem;Wraca księżyc, twarz jego pełna i rumiana, … Adam Mickiewicz Sonety odeskie, Sonet VII. Ranek i wieczór Fazy Księżyca Nasz naturalny satelita jest ciałem ciemnym, oświetlonym jedynie przez Słońce. Nie widzimy go wcale, gdy znajduje się między Ziemią i Słońcem podczas nowiu. Przeciwnie, gdy w dwa tygodnie później znajdzie się po drugiej stronie swej orbity (po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce), widzimy całą tarczę oświetloną i nazywamy tę fazę pełnia. W położeniach pośrednich widzimy tylko cześć oświetlonej strony Księżyca. Księżyc jest w pełni co 29 i nieco więcej niż pół doby. To dlatego w każdym kolejnym miesiącu pełnia czy nów wypadają innego dnia. Jest to pewien paradoks, bo właśnie…
Dziś nastanie koniunkcja Księżyca z Saturnem. Warto spojrzeć w niebo
Jeżeli będzie bezchmurne niebo, to w ciągu dzisiejszej nocy możemy na niebie widzieć cztery planety. Wieczorem wschodzi Saturn, przy którym dziś znajdzie się Księżyc, i Jowisz. Na porannym niebie przed wschodem Słońca widoczna jest Wenus i Merkury. Koniunkcja Księżyca z Saturnem Saturn w sierpniu 2023 znalazł się w opozycji. Oznacza to, że ta szósta w kolejności od Słońca planeta znajdowała się dokładnie z drugiej strony Ziemi niż Słońce. Około opozycji warunki do obserwacji danej planety są szczególnie korzystne. Jest widoczna przez całą noc. Wschodzi wraz ze zapadnięciem zmroku. Później, w wyniku obrotu Ziemi wokół własnej osi, przesuwa się nad południowy i południowo–zachodni horyzont, gdzie o świcie zachodzi. Pod koniec września 2023 warunki obserwacyjne Saturna nadal pozostają prawie najlepsze w roku. Jest widoczny prawie całą noc w gwiazdozbiorze Wodnika, z górowaniem około godziny 22:30 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. Dziś 26 września 2023 nastanie zbliżenie Księżyca do Saturna. Koniunkcja tych ciał widoczna będzie do około godziny trzeciej po północy. Jeśli…
Rada Przedstawicieli Kongresu Polaków w RC obradowała. Uchwalono nową ordynację wyborczą na przyszłoroczne Zgromadzenie Ogólne
CZESKI CIESZYN / W ubiegły czwartek 21 września 2023 w siedzibie Kongresu Polaków w Czeskim Cieszynie odbyło się VIII posiedzenie Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Posiedzenie prowadził prezes Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej Józef Szymeczek. Obecny był również prezes Rady Kongresu Polaków w RC Mariusz Wałach, Andrzej Bizoń (członek Rady Kongresu Polaków w RC), Dariusz Branny (wiceprezes Rady Nadzorczej Kongresu Polaków w RC, członek Rady Rządu ds. Mniejszości Narodowych) i szef kancelarii Kongresu Polaków w RC Piotr Polok. Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków Wiadomo już, że przyszłoroczne XIV Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej odbędzie się 20 kwietnia 2024 w Trzyńcu w Domu Kultury Trisia. Datę warto zapamiętać, żeby zapobiec ewentualnym kolizjom terminowym w organizowaniu innych wydarzeń. Ordynacja wyborcza na Zgromadzenie Ogólne Najważniejszym punktem czwartkowej Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w RC był projekt ordynacji wyborczej delegatów na przyszłoroczne Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w RC. Według dotychczas obowiązującej Ordynacji liczba delegatów Zgromadzenia wynosi prawie trzysta. Z powodów…
Dziś mamy pierwszy dzień astronomicznej jesieni. Dni będą coraz krótsze
Dziś 23 września 2023 kilka minut przed dziewiątą godziną Słońce przeszło przez równik niebieski w drodze na południe i tym samym na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna jesień. Od dziś noc zacznie uzyskiwać dominację nad dniem każdej kolejnej doby aż do kulminacji podczas grudniowego przesilenia zimowego. Przez całe lato wysokość Słońca nad horyzontem malała, a dni stawały się coraz krótsze. Słońce w swej wędrówce po ekliptyce podążało ku równikowi niebieskiemu, nad którym znalazło się dziś dokładnie o godzinie 8:49 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. W tym momencie promienie słoneczne padają prostopadle na równik, oświetlając równomiernie północną i południową półkulę Ziemi. Dochodzi do zrównania nocy i dnia na całej Ziemi. Dziś w każdym miejscu na świecie dzień i noc trwają równe 12 godzin. Słońce osiągnęło punkt Wagi (nastała równonoc jesienna) co oznacza, że następnie „przejdzie” z półkuli północnej nieba na południową i tym samym rozpocznie się u nas (na półkuli północnej) astronomiczna jesień. Mieszkańcy południowej półkuli mogą za to świętować…
Na porannym niebie widoczny jest Merkury. Warto wstać wcześniej
Przez najbliższe dni na porannym niebie można obserwować najmniejszą planetę Układu Słonecznego – Merkurego. Przed wschodem Słońca nad wschodnim horyzontem oprócz Merkurego ciągle jeszcze błyszczy bardzo jasna Wenus w roli Jutrzenki. Obie planety ozdabiać będą poranne niebo aż do końca września 2023. Merkury to najbardziej nieuchwytna planeta spośród planet widocznych gołym okiem. Na niebie pojawia się na krótko, zaledwie na kilkanaście dni, by później znów skryć się w blasku Słońca. Merkury raz jest widoczny wieczorem, raz rano, pojawia się na bardzo krótko, wiecznie mu się gdzieś spieszy. Starożytni Egipcjanie, Chaldejczycy i Grecy wiedzieli już, że Merkury widoczny o poranku i wieczorem jest tą samą planetą. W starożytności kojarzony był z boskim posłańcem, ponieważ planeta bardzo szybko porusza się po niebie. To Rzymianie nazwali planetę imieniem boskiego posłańca – Merkurego, odpowiednika greckiego Hermesa. Merkury i jego obserwacje Merkury okrąża Słońce w średniej odległości 58 tysięcy kilometrów w ciągu zaledwie 88 dni – tyle trwa tamtejszy rok. Zaś obrót planety wokół jej własnej…
Jutro nad ranem nastanie koniunkcja Księżyca z Wenus. Warto wstać wcześniej
Jutro rano, 12 września 2023, na bezchmurnym niebie można obserwować spotkanie dwu najjaśniejszych obiektów nocnego nieba. Cieniutki sierpik Księżyca spotka się najjaśniejszą z planet – z Wenus. Od kilku tygodni na naszym porannym niebie króluje Wenus. Przed wschodem Słońca lśni bardzo jasno nad wschodnim horyzontem jako Gwiazda Poranna. Nie bez powodu uważana jest za najpiękniejszą z widocznych na niebie planet. Niezwykle jasna i duża, doskonała do obserwacji nawet z dużego miasta. Nazywana jest również Jutrzenka i to dlatego, że widoczna jest najdłużej przed wschodem Słońca. Kiedy już wszystkie gwiazdy stają się niewidoczne w zorzy wschodzącego Słońca, Jutrzenka ciągle błyszczy na niebie. Koniunkcja Księżyca z Wenus Jutro rano, w wtorek 12 września 2023, warto spojrzeć w niebo. Do od dłuższego już czasu bardzo jasnej Wenus dołączy cienki sierp Księżyca, będącym trzy dni przed nowiem. Powierzchnia Księżyca będzie oświetlona tylko w 9%. Przy bardzo dobrych warunkach atmosferycznych gołym okiem widoczna będzie obok jasnego księżycowego sierpa i słabo oświetlona reszta zwróconej ku nam półkuli…
W Kielcach miał miejsce Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Podpisano wiele umów
We wtorek, 5 września 2023, rozpoczął się 31. Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Targach Kielce. Polski Salon wraz z targani w Paryżu i Londynie zaliczany jest do trójki najważniejszych wystaw branży obronnej w Europie. Na trwającym do 8 września 2023 wydarzeniu swoje stoiska otworzyło 711 wystawców z 35 krajów. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Partnerem strategicznym Salonu jest Polska Grupa Zbrojeniowa. Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego (MSPO) to nie tylko kompleksowa prezentacja sprzętu wojskowego, ale także biznesowe spotkania i umowy zawierane pomiędzy producentami sektora obronnego z różnych kontynentów. Ubiegłoroczny, jubileuszowy 30. Salon odwiedziło 60 delegacji z 39 państw, w tym osiem szczebla ministerialnego. Na MSPO 2022 pojawiło się 25 tysięcy gości z całego świata, kolejne 10,5 tysiąca odwiedziło Dzień Otwarty. Filmowe zaproszenie na MSPO 2023: https://www.youtube.com/watch?v=Jz4xj_dXuhU Rekordowy Salon Tegoroczna 31. edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego była większa, jeżeli chodzi o zainteresowanie wystawców oraz o powierzchnię wystawienniczą. Ekspozycja MSPO 2023 zajmowała powierzchnię ponad 34 000 metrów kwadratowych,…
Moje kosmiczne wakacje. Polska Agencja Kosmiczna zaprasza do udziału w konkursie
Choć wakacje już za nami, warto do nich powrócić we wspomnieniach. Polska Agencja Kosmiczna POLSA zaprasza uczennice i uczniów szkół podstawowych do twórczej zabawy. Dzieląc się swoją pasją do obserwacji nocnego nieba i odkrywania tajemnic Wszechświata, można przy okazji wygrać atrakcyjne nagrody. Trwa czwarta edycja konkursu Moje kosmiczne wakacje 2023. Wśród tematów przewodnich Mikołaj Kopernik – patron 2023 roku. Polska Agencja Kosmiczna POLSA (Polish Space Agency) już po raz czwarty zaprasza młodych ludzi do udziału w konkursie Moje kosmiczne wakacje 2023. Celem Konkursu jest pobudzanie zainteresowania dzieci, uczniów szkół podstawowych, szeroko pojętą eksploracją kosmosu oraz zachęcanie ich do realizowania powiązanych z tym aktywności. Motywem przewodnim jest poznawanie Wszechświata oraz dorobku ludzkości w zakresie badań i eksploracji przestrzeni kosmicznej. Zgłoszenia do 2 października Do 2 października 2023 przyjmowane będą zgłoszenia indywidualne oraz 2–4-osobowych zespołów. Najciekawsze efekty poszukiwań i kreatywności uczestników zostaną uhonorowane atrakcyjnymi nagrodami (wśród nagród znajdą się między innymi zestawy książek, gier planszowych i map nieba). Udział w Konkursie jest bezpłatny i…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Na wieczornym niebie widoczny jest Merkury. W jego odnalezieniu pomoże nam jasna Wenus
- Nie żyje Urszula Szczepaniak – kierowniczka Zespołu Pieśni i Tańca Olza i jedna z inicjatorek Koncertów Świątecznych
- Turyści zrzeszeni w PTTS „Beskid Śląski” po górach wędrują także zimą. Możesz skorzystać z przygotowanej przez nich trasy
- ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
- Już tej nocy Krwawy Księżyc. Co wróży?
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
