Film o codziennym życiu przy granicy

CIESZYN / „Żywobyci przi granicy. Babski godki z obu strón Olzy” to tytuł filmu obrazującego życie przy granicy, w obu częściach podzielonego nią regionu z punktu widzenia kobiet, nie przez pryzmat wielkiej polityki, ale problemów dnia codziennego.

13 czerwca w Świetlicy Krytyki Politycznej „Na Granicy” w Cieszynie można było nie tylko obejrzeć film, ale także spotkać się z jego twórczyniami i niektórymi bohaterkami.

Film należy do kategorii dokumentów historii mówionej. Bohaterki swe własne przeżycia i wspomnienia opisują na tle historii regionu.

Dzięki ich opowieściom z dzieciństwa, młodości dowiadujemy się czym była granica, która podzieliła nasz region, poznajemy konkretne historie konkretnych ludzi, które to żywobyci przi granicy ilustrują. Ilustrują lepiej, niż jakiekolwiek historyczne i statystyczne opracowania.

Bohaterki wspominając dawne czasy i problemy związane z granicą, ale i korzyści wynikające z mieszkania w jej pobliżu, wspominają zabawne historie i mówią też, czym granica jest dla nich obecnie.

Autorki filmu pytają również o gwarę cieszyńską, strój, regionalne potrawy i życie codzienne, by z wszystkich tych kobiecych opowieści utkać wielowymiarowy obraz Śląska Cieszyńskiego. Śląska Cieszyńskiego jako całości regionu rozciągającego się po obu stronach granicy.

– Jaki je to żywobyci w kraju przeciyntym na poły? Przyjechałach tu, kaj żech sie urodziła, z moimi kamratkami z Krakowa i z dalszych miast. Tam my się spotkały z dziełuszkami ze Zaolzio, z dalszych czynści Republiki Czeskij, aji z Nimiec. Były my w Cieszynie, zajechały też do Ustrónio, do Istebnego, Koniakowa, Jaworzinki, a po drugij strónie granicy do Mostów, do Nydku, Wyndrynie, Hawiyrzowa, Czeskigo Cieszyna. Rzóndziły my z cieszyńskimi ślónzoczkami, co się tu urodziły tak, jak jejich mamy, starki. O takich tukej prawióm, że sóm stela. Chciały my sie dowiedzieć, jako ta wielko historyja sie wciskała do ich żywobycio. A chciały my też, coby ty wielki ślónski losy łopowiedziały baby, łod jejich stróny – opowiadała o powstawaniu filmu Grażyna Kubica, która wspólnie z Aliną Doboszewską z Fundacji DOBRAWOLA film wymyśliły i zrealizowały.

Wspomnienia snuły też obecne na sali bohaterki filmu. Zapowiedziano też, że na pewno będą kolejne prelekcje, choć na razie nie ma ustalonych dokładnych miejsc i terminów.

(indi)