Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
CIESZYN / 10 czerwca 2022 roku odbyło się uroczyste otwarcie wystawy jubileuszowej „Kolekcja księdza Szersznika” z okazji 220. rocznicy założenia publicznego muzeum w Cieszynie. Z tej okazji w Muzeum Śląska Cieszynskiego zebrali się przedstawiciele świata muzealnego.
Podczas trwającego trzy godziny spotkania wystąpiły ze swoimi prelekcjami takie osobistości, jak Janusz Spyra, wykładowca akademicki i były pracownik Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Krzysztof Szeląg, dyrektor Książnicy Cieszyńskiej, Jan Paweł Borowski, historyk z Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Marian Dembiniok, emerytowany dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Zbyšek Ondřeka, dyrektor Muzeum Ziemii Cieszyńskiej w Czeskim Cieszynie.
O oddziałach Muzeum Śląska Cieszyńskiego mówili Michał Kawulok (Muzeum Beskidzkie im Andrzeja Podżorskiego w Wiśle), Rozalia Wawronowicz (Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoczowie) i Diana Pieczonka-Giec (Muzeum Zofii Kossak- Szatkowskiej w Górkach Wielkich).
Na uroczystości była obecna Konsul Generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz.
Spotkanie otwarła wicestarosta powiatu cieszyńskiego Janina Żagan, która zapowiedziała, że oddział Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Górkach Wielkich będzie trzonem wszelkich działań powstającego w Górkach regionalnego centrum kultury. Remont budynku po majątku Kossaków ma zostać oddany do użytku w ciągu roku.
Początki Muzeum Śląska Cieszyńskiego sięgają 1801 roku, a nie – jak wcześniej uważano – 1802
Janusz Spyra w swoim wystąpieniu zatytułowanym „Muzeum i biblioteka księdza Szersznika. Początki” zaproponował nową datę powstania muzeum.
– Organem założycielskim w przypadku zbiorów Szersznika był sam cesarz Franciszek II Habsburg w dekrecie z 27 stycznia 1801 roku. Ten dekret pozwalał na funkcjonowanie kolekcji księdza Szersznika jako zbioru publicznego, gwarantował kolekcji ochronę prawną oraz pozwalał na posługiwanie się tytułem cesarsko-królewskiej biblioteki. Nieprzypadkowo więc Szersznik w tym roku rozpoczął urządzanie ekspozycji ze swoich zbiorów. Sam również datę 1801 uważał za początek muzeum – podsumował swój wywód Janusz Spyra.
W tych książkach należy szukać kodu do zrozumienia tożsamości Śląska Cieszyńskiego
Krzysztof Szeląg opowiedział o historii tworzenia biblioteki szersznikowskiej oraz jej znaczeniu. – Książki ze zbioru Szersznika znajdowały się na Śląsku Cieszyńskim w obiegu w niektórych przypadkach od średniowiecza. W skład zbioru Szersznika wchodzą fragmenty zlikwidowanych bibliotek klasztornych, książki, które były w dworach szlacheckich, w domach mieszczańskich, które kształtowały sposób myślenia, kulturę Ślązaków cieszyńskich. Czyli w tych książkach należy szukać kodu do zrozumienia tożsamości Śląska Cieszyńskiego – powiedział syrektor Książnicy Cieszyńskiej.
Jan Paweł Borowski w świetnie przygotowanym wykładzie zatytułowanym „Dwa wieki cieszyńskiego muzealnictwa” przedstawił dalsze losy muzeum po śmierci swojego założyciela.
Wystawę „Kolekcja księdza Szersznika” przygotowaną przez Katarzynę Jarmułę-Niemczyk, Zofię Jagosz-Zarzycką i Jana Pawła Borowskiego można obejrzeć do 25 września 2022 roku.
Ksiądz Leopold Szersznik pozostanie jednym z najwybitniejszych i najniezwyklejszych obywateli Cieszyna w jego historii. Obok kabinetu księżnej Elżbiety Lukrecji czy portretu księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego na wystawie „Kolekcja księdza Szersznika” podziwiać można przyrządy astronomiczne z XVII-wiecznym globusem nieba czy dwoma astrolabiami, nakrycia trumienne cieszyńskiego cechu winiarzy, półzbroję husarską z kolczugą, arkebuz i cieszynkę, egzotyczną broń z dalekich krajów na czele z tarczą ze skorupy żółwia, włóczniami czy łukiem ze strzałami.
Pośród naturaliów są minerały, szczęka i ząb mamuci. Pośród przeróżnych starożytności zgromadzono grecką ceramikę. Jest też kolekcja medali z portretami papieży, kilka map z dwoma najważniejszymi XVIII-wiecznymi mapami Księstwa Cieszyńskiego, szyld z gospody w Janowicach przedstawiający śmierć Ondraszka i zegar księdza Szersznika.
Tagi: historia muzealnictwa w Polsce, historia Śląska Cieszyńskiego, ks. Leopold Jan Szersznik, muzealnictwo, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, najstarsze muzeum publiczne na ziemiach polskich