Halina Szczotka
E-mail: halina.szczotka@zwrot.cz
Książę Edynburga, Filip, mąż królowej Elżbiety II nie żyje – poinformował Pałac Buckingham. Był najdłużej panującym małżonkiem brytyjskiego monarchy w historii. Małżonek Elżbiety II miał 99 lat. 10 czerwca skończyłby 100 lat.
„Z najgłębszym żalem ogłaszamy, że Jej Królewska Mość Królowa informuje o śmierci jej ukochanego męża, Jego Wysokości, księcia Filipa (…). Jego Królewska Mość zmarł nad ranem w Zamku Windsor” – głosi komunikat Pałacu Buckingham.
ZWIĄZKI MONARCHII BRYTYJSKIEJ Z POLSKĄ
Królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Elżbieta II w czasie swojego przemówienia do polskiego parlamentu 26 marca 1996 roku przypomniała związki Wielkiej Brytanii z Polską:
Polska i Wielka Brytania znacznie wyprzedziły swoją epokę, tworząc na obu krańcach Europy wolne i skuteczne instytucje parlamentarne. Oba parlamenty były też świadkami dramatycznych momentów w dziejach swych narodów, a nie było momentu bardziej doniosłego niż stworzenie przez Sejm Wielki konstytucji 1791 r., owego modelu oświeconej myśli.
Utrzymywane przez nas na przestrzeni wieków kontakty dynastyczne, handlowe i polityczne były bogate i zróżnicowane. Jeden z mych bardzo dalekich przodków, król Kanut, był siostrzeńcem waszego króla Bolesława Chrobrego; najsłynniejszy pretendent do brytyjskiego tronu, Bonnie Prince Charlie, urodził się z polskiej matki, wnuczki króla Jana Sobieskiego. Związki Polski ze Szkocją zawsze były szczególnie silne.
Jeśli chodzi o bliższą przeszłość, jednym z przyjaciół mojego ojca był szef waszego rządu na uchodźstwie, generał Sikorski. W 1940 r. mój ojciec wysłał do waszego prezydenta depeszę, w której pisał: ˝Jesteśmy dumni, że mamy przy sobie bohaterskie polskie wojsko, siły powietrzne i marynarkę wojenną, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy okryły się chwałą˝. Pamiętam, że w czasach gdy oba nasze kraje wspólnie walczyły przeciwko tyranii, w BBC co tydzień grano polski hymn narodowy oraz hymny innych naszych dzielnych sojuszników. Nigdy też mój kraj nie zapomni odwagi polskich pilotów, jednych z owych ˝niewielu˝, którym, jak słusznie stwierdził Churchill, zawdzięczano tak wiele. Kto wie, czy płomień wolności nie zostałby zduszony, gdyby w tamtych dniach nie stała przy nas Polska.
Wojna nas połączyła, lecz potem podzieliła, bo rok 1945 nie wszystkim przyniósł wolność. Polacy, którzy pozostali w Wielkiej Brytanii, stworzyli społeczność wnoszącą duży wkład w życie naszego narodu. Ale ich wolność nie znajdowała odzwierciedlenia w ich własnym kraju. Pozostałe po wojnie blizny i podziały rodziły niesprawiedliwość i wywoływały rozgoryczenie – także w stosunku do przyjaciół i dawniejszych sojuszników. W ubiegłym roku, obchodząc rocznicę alianckiego zwycięstwa w Europie, doskonale zdawaliśmy sobie sprawę, że w wypadku Polski opóźniło się zbieranie owoców zwycięstwa.
Tym bardziej więc cieszyliśmy się z odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności i z podjętej przez was decyzji ubiegania się o członkostwo w europejskich i zachodnich instytucjach. Silnie popieramy poszerzenie Unii Europejskiej i NATO, solidaryzujemy się z waszym dążeniem do przystąpienia do tych organizacji i zdecydowanie twierdzimy, że dążenie to nie może być przedmiotem weta ze strony jakiegokolwiek kraju.
Polska potrzebuje Europy. Ale także Europa potrzebuje Polski.
KSIĄŻĘ EDYNBURGA, FILIP
Filip, książę Grecji i Danii, przyszedł na świat na wyspie Korfu w 1921 roku. W wieku 18 lat wstąpił do brytyjskiej Marynarki Wojennej, w której pełnił służbę w czasie II wojny światowej biorąc udział w działaniach wojennych na Oceanie Indyjskim i Morzu Śródziemnym.
W 1947 roku zrzekł się tytułów z Grecji i Danii, przyjmując nazwisko Mountbatten i stając się brytyjskim poddanym przed ślubem z brytyjską następczynią tronu, Elżbietą II.
Kiedy Elżbieta II wstąpiła na tron, porzucił karierę w marynarce wojennej. Królowa nazywała księcia Filipa jej „stałym źródłem siły i ostoją”.
Książę Filip i królowa Elżbieta II mieli czworo dzieci – Karola, Annę, Andrzeja i Edwarda.