Jan Raszka uhonorowany w Panteonie Górnośląskim. Uroczystość odbyła się dziś w Katowicach

KATOWICE / Z rekomendacji Muzeum im. św. Jana Sarkandra w Skoczowie, Jan Florian Raszka został uroczyście włączony do Panteonu Górnośląskiego w Katowicach jako kolejny przedstawiciel Ziemi Cieszyńskiej.

– 23 listopada 2025 roku przypada 80. rocznica śmierci Jana Raszki, uznanego, acz trochę zapomnianego rzeźbiarza, medaliera i patrioty, wywodzącego się z Ziemi Cieszyńskiej – napisał Jakub Staroń, Kierownik Muzeum Sarkandrowskiego. – Mimo zawirowań losu, zachował on przez całe życie tę najcenniejszą cząstkę, która na imię ma Miłość do Ziemi rodzimej, wyrażoną w konkretnym czynie, jako artysta i Śląski Legionista – dodał inicjator uhonorowania w Panteonie Górnośląskim tego, i kilku poprzednich wybitnych synów Ziemi Cieszyńskiej.

Artysta i legionista z Ropicy

Jan Florian Raszka urodził się 2 maja 1871 roku w Ropicy na Śląsku Cieszyńskim, na terenie późniejszego tzw. Zaolzia. Zmarł 23 listopada 1945 roku w Krakowie. Był rzeźbiarzem, grawerem, medalierem, malarzem, pedagogiem akademickim w zakresie sztuk pięknych i Legionistą Śląskim. Studiował malarstwo i rzeźbę w Akademii Wiedeńskiej w latach 1892–1899, a także w Monachium i Paryżu. Od 1902 roku brał udział w pracach restauracyjnych na Wawelu, gdzie wykonał m.in. tympanony nad drzwiami katedry i projekt baldachimu nad nagrobkiem Władysława Łokietka. Wykładał w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie, a od 1916 roku pełnił funkcję „rzeźbiarza wojennego” w Głównej Komendzie Legionów.

Specjalizował się w małych formach artystycznych – projektach medali i plakiet. Był autorem m.in. pomnika „Czwórki Legionowej” w Kielcach (1917), „Pomnika Wolności” w Dziedzicach (1924), płaskorzeźby „Alegorie Województwa Śląskiego” w westybulu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach (1928), „Pomnika Mieszka I” w Cieszynie (1931), „Pomnika Ku Czci Legionistów Śląskich Poległych za Polskę” w Cieszynie (1934) oraz rzeźb dwójek górników i hutników (1935) przy wejściu do Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

– Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, tracąc pamięć, tracą życie – ten cytat z muru cmentarza na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem może być mottem życia i działalności Jana Raszki – zaznaczył Jakub Staroń. – Dzięki jego twórczości pamiętamy o heroicznej walce o Niepodległą i o tych, co polegli na Ołtarzu Ojczyzny.

Panteon Górnośląski – uhonorowanie osób zasłużonych dla Śląska i jego dziedzictwa

W 2025 roku do Panteonu Górnośląskiego zostanie włączonych łącznie 15 nowych osób. Celem powołanej instytucji kultury jest upamiętnienie powrotu Górnego Śląska do Macierzy w 1922 roku oraz uhonorowanie osób zasłużonych dla Śląska i jego dziedzictwa. Panteon Górnośląski, jako otwarta encyklopedia Śląska, zawiera obecnie 229 życiorysów wybitnych postaci związanych z tym regionem, w tym z Ziemią Cieszyńską.

W ubiegłych latach do grona uhonorowanych zostali włączeni m.in. dr Józef Buzek, Ludwik Konarzewski senior i junior, Helena Molak oraz prof. Jan Herma. (Pisaliśmy tutaj i tutaj) Inicjatorem i wnioskodawcą upamiętnienia tych postaci, w tym Jana Raszki, jest Jakub Staroń – Kierownik Muzeum Sarkandrowskiego w Skoczowie.