Gruzińska Wielkanoc pod znakiem stukania jajek, obrzędów kościelnych i przedstawień

Wielkanoc w Gruzji to czas głębokiej duchowości, rodzinnego ciepła i bogatych tradycji przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Mieszkańcy tego kraju z wielkim oddaniem przygotowują się do świąt. Poszczą, pieką symboliczny chleb paska, barwią jajka na czerwono i uczestniczą w religijnych obrzędach.

Wielkanoc jest jednym z najważniejszych momentów w prawosławnym kalendarzu liturgicznym. Przygotowania do tego dnia rozpoczynają się już na kilka tygodni przed świętem, kiedy wierni przystępują do postu, który ma na celu oczyszczenie ciała i ducha.

– Wielkanoc, dla mnie i, jak sądzę, dla wszystkich wierzących, jest bardzo ważnym dniem. W Gruzji ludzie przygotowują się do tego święta ze szczególnym oddaniem — poszczą, aby przyjąć Komunię Świętą w noc wielkanocną — wyjaśnia w rozmowie ze Zwrotem mieszkanka Gruzji, Sofia Sadzaglishili.

Chleb wielkanocny

– W każdym domu piecze się paska (chleb wielkanocny), co jest tradycją mającą głęboki symbolizm. Chleb wielkanocny przygotowywany jest z wyjątkowym oddaniem, ponieważ symbolizuje ciało Jezusa Chrystusa. Chleb jest często ozdobiony, a czasem w środku zawiera symbole religijne, takie jak krzyż – tłumaczy Sofia.

Stukanie i malowanie jajek

– Barwienie jajek na czerwono to również bardzo popularny zwyczaj. Czerwony kolor jajka symbolizuje krew Jezusa Chrystusa, a samo jajko jest symbolem życia i zmartwychwstania. W Gruzji jajka są barwione ręcznie, a potem częstuje się nimi gości – wyjaśnia Sofia.

W tradycji gruzińskiej jednym z najbardziej charakterystycznych zwyczajów wielkanocnych jest gra w tzw. sulguni — czyli stukanie się jajkami. Dwie osoby biorą do ręki po jednym barwionym na czerwono jajku i stukają nimi o siebie, próbując rozbić jajko drugiej osoby, jednocześnie chroniąc swoje. Osoba, której jajko pozostanie całe, uznawana jest za zwycięzcę.

Pszenica jako symbol życia

– Nie wiem, czy wszyscy to robią, ale w niektórych rodzinach uprawia się jejili – zielone pędy pszenicy. To jest tradycyjny gruziński zwyczaj wielkanocny. Symbolizują one nowe życie i zmartwychwstanie.– tłumaczy Sofia.

– Ziarna pszenicy wysiewa się około dziesięciu dni przed Wielkanocą, a kiedy święto nadchodzi, kiełkują w bujną, zieloną trawę. Stanowi to symbol nadziei i odrodzenia, często pszenica zdobi wielkanocny stół jako dekoracja – dodaje Sofia.

Improwizowane przedstawienia

Kolejnym gruzińskim zwyczajem związanym z Wielkanocą jest Berikaoba. Tradycja ta wywodzi się z pogańskich obchodów płodności i wiosny. Nazwa pochodzi od słowa „ber”, oznaczającego „dziecko” i symbolizującego nowe życie.

Z czasem berikaoba połączyła się z chrześcijańską tradycją zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, symbolizując nadejście nowego życia i radość z odrodzenia. Obchody te obejmują improwizowane przedstawienia, maskarady i wspólne świętowanie.

Przekazywanie światła

– W noc Wielkanocy ludzie gromadzą się w kościołach, gdzie wspólnie czuwają na modlitwie, śpiewając hymny i oczekując na nadejście najważniejszego momentu – pojawienia się cudownego Świętego Ognia. Tradycja ta wiąże się z przekonaniem, że Święty Ogień przychodzi z Jerozolimy jako znak zmartwychwstania Jezusa Chrystusa – wyjaśnia Sofia.

Gdy ogień zostaje przekazany wiernym, zapalają od niego swoje świece, niosąc światło do domów. Dzieląc się tym światłem z bliskimi, Gruzini przekazują sobie nawzajem nadzieję, pokój i radość zmartwychwstania.