E-mail: redaktor@zwrot.cz
Cieszyn i Czeski Cieszyn ponownie staną się kulturalnym sercem Europy Środkowej. W dniach 30 kwietnia – 4 maja 2025 roku odbędzie się 27. edycja Przeglądu Filmowego Kino na Granicy, której przewodnią tematyką będzie „Zła pamięć” – trudna historia regionu widziana przez pryzmat kina i literatury.
Historia, która wciąż wpływa na teraźniejszość
Tegoroczna sekcja programowa „Zła pamięć” ma na celu ukazanie, jak wydarzenia z przeszłości kształtują współczesną tożsamość Europy Środkowej. Filmy i literatura z Polski, Czech i Słowacji podejmują temat pamięci zbiorowej i indywidualnej, ukazując wpływ historii na nasze przekonania, emocje i postawy.
Wśród polskich filmów wyróżnią się m.in. wczesne dzieło Krzysztofa Zanussiego – Śmierć prowincjała (1965), legendarny dokument Krzysztofa Kieślowskiego i Tomasza Zygadły – Robotnicy ’71, oraz barokowy dramat Królowa aniołów Mariusza Grzegorzka (1999), ukazujący złożoność ludzkiej podświadomości.
Gośćmi specjalnymi sekcji będą m.in. Krzysztof Zanussi, Mariusz Grzegorzek, Barbara Grzegorzek, Dorota Pomykała, Gabriela Muskała oraz Jacek Petrycki., którzy przybliżą widzom kulisy powstawania filmów oraz podzielą się swoimi refleksjami.
Czesko-słowackie spojrzenie na trudną przeszłość
Sekcja „Zła pamięć” nie ograniczy się wyłącznie do polskiej kinematografii. W programie znajdą się także wybitne filmy czeskie i słowackie, które ukazują złożone relacje społeczne i polityczne regionu. Martin Novosad, czeski dyrektor programowy festiwalu, zaznacza, że produkcje te zmuszają widzów do refleksji nad przeszłością i jej wpływem na współczesność.
– Wyruszymy w podróż do zakamarków naszej społecznej i indywidualnej, pełnej problemów przeszłości, gdzie kryją się zdarzenia, o których nie lubimy pamiętać,. Ale są na tyle ważne, że każą zastanowić się nad niepowodzeniami i krzywdami, które zostały popełnione i które do dziś odciskają piętno na naszych ocenach i postawach. Filmy w tej sekcji przybliżą nam m.in. nadużycia polityczne, tabu społeczne, indywidualne traumy, błędy i przestępstwa, które pozostają w naszej zbiorowej pamięci – zapowiada Martin Novosad, czeski dyrektor programowy Kina na Granicy.
Wśród zaprezentowanych dzieł znajdzie się m.in. Noc panny młodej Karela Kachyňy – obraz o kolektywizacji i zderzeniu duchowości z materializmem, a także słowacki Cichy ból Martina Hollý’ego, podejmujący temat zbrodni komunizmu i ich wpływu na życie zwykłych ludzi.
Literatura na Granicy – jak przeszłość kształtuje teraźniejszość
Przegląd Filmowy Kino na Granicy to nie tylko filmy, ale również bogaty program literacki. Ósma edycja cyklu Literatura na Granicy poruszy temat pamięci w literaturze Europy Środkowej. Jak zaznacza Anna Maślanka, członkini Rady Programowej Literatury na Granicy, współczesna literatura regionu często mierzy się z bolesną przeszłością, odkrywając osobiste i narodowe traumy oraz próbując je zrozumieć.
– Dlatego w programie literackim tegorocznego Kina na Granicy przyjrzymy się temu, o czym w Europie Środkowej nie chcemy pamiętać oraz porozmawiamy o literackich sposobach oswajania złej pamięci. Do udziału zaprosiliśmy pisarzy, publicystów i tłumaczy, którzy odważnie podejmują tematy dotychczas przemilczane lub niewygodne, nierzadko wzbudzając swoimi dziełami burzliwe dyskusje – mówi Anna Maślanka.
Wśród zaproszonych gości znajdą się autorzy, którzy odważnie podejmują niewygodne tematy, m.in. Mateusz Pakuła, Kateřina Tučková, Nicol Hochholczerová, Jarosław Kurski i Noémi Orvos-Tóth. Literatura faktu, poezja oraz eseje pomogą uczestnikom festiwalu lepiej zrozumieć złożoność środkowoeuropejskiej tożsamości i zmierzyć się z trudną pamięcią historyczną.
Przestrzeń do refleksji i dialogu
Przegląd Filmowy Kino na Granicy od lat tworzy wyjątkową przestrzeń dla miłośników kina, literatury i historii. Tegoroczna edycja nie tylko umożliwi widzom zapoznanie się z dziełami wybitnych twórców, ale także zachęci do głębokiej refleksji nad wpływem przeszłości na współczesność.
Bilety na festiwal są już dostępne w przedsprzedaży. Więcej informacji można znaleźć na stronie kinonagranicy.pl oraz w mediach społecznościowych wydarzenia.
