Pokrzywa jako surowiec do wyrobu odzieży. W Parku Archeologicznym w Podoborze obejrzeć można ciekawą i inspirującą wystawę

KOCOBĘDZ, PODOBORA / W Parku Archeologicznym w Kocobędzu-Podoborze można obecnie zobaczyć interesującą wystawę czasową. Ekspozycja pochodzi z filii Muzeum Nowojiczyńskiego w Przyborze, Centrum Příbor, i nosi tytuł „Pradawna suknia z pokrzyw” (Pravěké kopřivové šaty). Na wystawie prezentowana jest suknia wykonana z pokrzywy, a także inne elementy i dodatki stworzone z tego materiału, nici z pokrzyw oraz narzędzia służące do ich wytwarzania.

Ekspozycja składa się z ręcznie wykonanych przedmiotów, z których najważniejszym jest tytułowa suknia z pokrzyw. Proces jej tworzenia trwał ponad dwa lata, a do wykonania ubrania zużyto tysiące pokrzyw. Oprócz tego odwiedzający mogą zobaczyć różnorodne akcesoria codziennego użytku, takie jak sieć rybacka wykorzystywana podczas rekonstrukcji neolitycznego rybołówstwa czy pokrowiec na nóż będący repliką znaleziska pochodzącego od słynnego „człowieka lodu” Ötziego. Jest też fragment utkanego z pokrzywowych nici materiału znajdujący się poza muzealnymi gablotami. Można go dotknąć i samemu sprawdzić, czy ubranie z takiego materiału byłoby przyjemne w dotyku.

Oprócz repliki pokrowca na nóż prezentowane przedmioty nie są kopiami autentycznej odzieży sprzed tysięcy lat. Takowa bowiem się nie zachowała. Z wykopalisk archeologicznych wiadomo jedynie, że już w czasach pradawnych człowiek potrafił robić nici z pokrzywy, po czym tkać z nich materiał. Zachowały się bowiem fragmenty tkanin z pokrzywy. Fragmenty pokrzywowego włókna znaleziono przykładowo w czasie wykopalisk archeologicznych w IX-wiecznym grodzie wielkomorawskim w Pohansku niedaleko Brzecławia.

Natomiast to, jak w tamtych czasach mogła wyglądać zrobiona z tego materiału odzież, jest jedynie domysłem. Twórcy tej wyjątkowej kolekcji inspirowali się tradycyjnymi ubraniami rdzennej ludności indiańskiej. Przedstawicielka muzeum w Przyborze wyjaśniła, że na prezentowanej wystawie nie ma ani jednego eksponatu muzealnego. Wszystkie pokazane przedmioty zostały natomiast ręcznie wykonane współcześnie przy użyciu tradycyjnych technik i replik pradawnych narzędzi.

— W tej ekspozycji chodzi o ideę. Wiadomo, że ludzie w neolicie byli w stanie wykorzystywać pokrzywę i że z niej wytwarzali nici i materiał. Z różnych strzępków znalezisk archeologicznych w całej Europie powstała myśl, wyobrażenie, jakby hipotetycznie ten praczłowiek mógł te nici z pokrzywy wytwarzać — wyjaśniła.

Edukacja i inspiracja

Zbyšek Ondřeka, dyrektor Muzeum Ziemi Cieszyńskiej otwierając wystawę, podkreślił, że choć na pierwszy rzut oka ekspozycja jest niewielka, to jej przygotowanie wymagało od jej twórców wielu setek godzin pracy. Zwrócił również uwagę, że choć wystawa ma skromne wymiary, zawiera wyjątkowe eksponaty, które zasługują na szczególną uwagę, bardzo się więc cieszy, że nowojiczińskie muzeum zdecydowało się ekspozycję wypożyczyć również do Podobory.

Wystawa ma charakter mobilny i w ciągu ostatnich lat była prezentowana w wielu miejscach, m.in. w Pradze czy w Koszycach. W Kocobędzu pozostanie do 23 lutego 2025 roku, po czym wyruszy w dalszą podróż, tym razem do muzeum w Zlinie.

Lucie Rucká, kierowniczka Parku Archeologicznego podkreśliła, że kierowana przez nią placówka stara się pokazać odwiedzającym, jak żyli ludzie w czasach prehistorycznych i wczesnośredniowiecznych. Stąd wystawa, na której pokazane są przedmioty wytworzone ręcznie przy zastosowaniu tradycyjnych technologii doskonale wpisuje się w charakter Archeoparku.

Organizatorzy zachęcają do odwiedzin, podkreślając edukacyjny walor wystawy, która prezentuje nie tylko starożytne technologie przetwarzania pokrzywy, ale także sposoby, w jakie można dziś inspirować się przeszłością, tworząc praktyczne, estetyczne i ekologiczne rozwiązania.

(indi)