Domy Polskie – Centra polskości i współpracy w Europie. W konferencji w Belgii wzięli udział Helena Legowicz i Andrzej Suchanek

BELGIA / W dniach 19-22 września 2024 r. w belgijskim Comblain-La-Tour odbyło się spotkanie z cyklu „Domy Polskie – Centra Polskości i Życia Polonijnego”. Organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Celem projektu jest integracja Domów Polskich oraz rozwijanie współpracy między nimi.

Projekt, obejmujący przedstawicieli Domów Polskich z różnych krajów, ma na celu stworzenie platformy do wymiany doświadczeń i wspólnej realizacji działań odpowiadających na potrzeby Polaków i Polonii.

Już pierwszy dzień spotkania dostarczył uczestnikom wielu wrażeń. Rozpoczęto go od wizyty w Brukseli. Delegaci mieli okazję zwiedzić Parlament Europejski, a także spacerować po stolicy Belgii, podziwiając zabytki, takie jak Pałac Królewski czy Katedra św. Michała. Zwieńczeniem dnia była wizyta w Domu Polski Wschodniej, instytucji koordynującej współpracę pięciu regionów wschodniej Polski.

Nowa rola Domów Polskich

Podczas kolejnych dni w Comblain-La-Tour rozpoczęły się prezentacje poszczególnych ośrodków. Tomasz Różniak, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, podkreślił ogromne znaczenie Domów Polskich w rozwoju polskiej diaspory: „Musimy się zastanowić, w jaki sposób te instytucje można wykorzystać i w jaki sposób powinny być finansowane. […] Nigdy nie możemy zapominać o osobach pełnych poświęcenia, które rozwijają te miejsca”.

Małgorzata Miedwiediewa, dyrektor Domu Polskiego w Barze, Ukrainie, która otrzymała złote oznaczenie Stowarzyszenia, również zaznaczyła unikalną rolę Domu: „Dom powinien służyć przede wszystkim dobrym relacjom sąsiedzkim między Ukrainą a Polską. Nasza sala jest otwarta dla wszystkich, bo u nas jest inna, specjalna atmosfera”.

Domy Polskie jako miejsca wsparcia

Barbara Wojda, Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii, zaznaczyła, że Dom Polski w Comblain-La-Tour pełni nie tylko misję patriotyczną, ale także wypoczynkową: „Organizujemy kolonie dla dzieci, które chcą być w polskim środowisku. (…) To miejsce ma tworzyć atmosferę domu – czujemy się tu jak w Polsce”.

Z kolei Helena Legowicz, prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, opowiedziała o znaczeniu Domów Polskich na Zaolziu, gdzie placówki te odgrywają funkcję scalającą społeczność polską: „Nasze szkoły z polskim językiem wykładowym pełnią także rolę scalającą naszą społeczność. Ważne jest, aby polskość była obecna nie tylko w szkołach, ale i w życiu codziennym”.

Katarzyna Ostrowska, Prezes Związku Polaków w Kazachstanie, mówiła o wyzwaniach w promowaniu polskiej kultury w tak odległym kraju: „Naszym zadaniem jest promowanie Polski na różnych etapach kulturowych. Najważniejsze jest zachowanie historii, aby społeczność kazachska pamiętała, że to Polacy budowali wioski, żeby te nazwy miejscowości się zachowały”.

Wolontariat – klucz do sukcesu

Jednym z tematów przewodnich spotkania była także rola wolontariatu w Domach Polskich. Debatę „Wolontariat – kto dzisiaj jest wolontariuszem w środowiskach polonijnych jak zarządzać wolontariuszami i budować system wolontariatu na rzecz środowisk polonijnych i angażując środowiska polonijne” prowadziła Zenka Bańkowska, Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.

Paulina, młoda wolontariuszka z Belgii, opowiadała o swoim zaangażowaniu: „To, że przyjeżdżam do Comblain, pozwala mi ewoluować. Moi rodzice bardzo doceniają to, co tutaj robię. Wolontariat nauczył mnie odpowiedzialności i miłości do polskości”.

Xenia Frumosu, przedstawicielka Stowarzyszenia „Dom Polski” z Mołdawii, podkreśliła: „Nie można być wolontariuszem, gdy się tego nie lubi. Wolontariat wymaga serca i pasji”.

„Na Zaolziu chyba tak mamy wszyscy. Nie musimy organizować wolontariatu, zastanawiać się. Tam u nas to działa wszystko automatycznie, naturalne. Dzieci udzielają się od małego, pomagając przy imprezach, przygotowując program, rodzice poprzez Macierz Szkolną. […] wszyscy automatycznie pomagają. Pytanie, czy trzeba pozyskać wolontariuszy u nas? Chyba nie, każdy wie, w czym może pomoc, w czym jest dobry i wszyscy pomagają” – powiedział Andrzej Suchanek, wiceprezes PZKO.

Wspólne działania na przyszłość

Ważnym aspektem debat były sposoby na zwiększenie atrakcyjności Domów Polskich oraz rozwijanie ich działalności pomocowej i kulturalnej. Wszyscy uczestnicy zgodzili się, że dzięki takim spotkaniom mogą tworzyć silniejszą, bardziej zintegrowaną sieć, gotową na reagowanie na potrzeby Polaków w różnych częściach świata.

Projekt Domów Polskich to nie tylko miejsca, ale przede wszystkim ludzie – zaangażowani, pełni pasji i poświęcenia dla zachowania polskości. Jak zauważyła Monika Molnar z Węgier: „Dom Polski to ma być miejsce, w którym są tradycje polskie – mamy czuć się tak, jak u siebie w kraju”.