W ramach polskiego systemu nauki funkcjonuje łącznie 364 instytucji naukowych, w których pracuje ponad 72 tysięcy badaczy. Wynika to z raportu Ośrodka Przetwarzania Informacji „Nauka w Polsce 2023”, który jest dostępny na portalu RAD-on.
Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI) przygotował, na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), raport pt. „Nauka w Polsce 2023”. Publikacja przedstawia najważniejsze informacje na temat polskiej nauki do 2022 roku, a tam, gdzie to było możliwe, zaprezentowano również statystyki z 2023 roku.
Pełna treść raportu „Nauka w Polsce 2023” dostępna jest bezpłatnie na portalu RAD-on tutaj.
W Polsce działa 364 instytucji naukowych
Według danych pochodzących z raportu „Nauka w Polsce 2023”, w ramach polskiego systemu nauki funkcjonuje 364 instytucji naukowych. W raporcie podano, że działalność badawczo-rozwojowa prowadzona jest na 132 uczelniach akademickich (103 publiczne i 29 niepublicznych), w 77 instytutach Polskiej Akademii Nauk, 69 instytutach badawczych, 26 instytutach Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz 60 innych jednostkach naukowych (między innymi Polska Akademia Umiejętności, centra badawcze, instytucje kultury, fundacje, szpitale).
Najwięcej instytucji naukowych w Polsce zlokalizowanych jest w województwie mazowieckim, w którym siedzibę ma 151 podmiotów, co stanowi 41 procent wszystkich instytucji naukowych w Polsce. Świadczy to o dużym potencjale naukowym tego województwa. Znacznym potencjałem naukowym pod względem liczby instytucji naukowych mogą wykazać się również województwo małopolskie (38 podmiotów), śląskie (35 podmiotów) oraz wielkopolskie (31 podmiotów). Najmniej instytucji naukowych funkcjonowało na terenach województw lubuskiego (1), opolskiego (3) i świętokrzyskiego (3).
Ponad 72 tysiące badaczy w polskich instytucjach nauki
Dane zawarte w najnowszym raporcie Ośrodka Przetwarzania Informacji pokazują, że Polska posiada silny kapitał naukowy. W 2022 roku w polskich instytucjach nauki zatrudnionych było 72 556 badaczy liczonych w pełnych ekwiwalentach czasu pracy. Zdecydowana większość kadry jest zatrudniona w uczelniach publicznych (81 procent). Kolejne pod względem liczby badaczy były instytuty Polskiej Akademii Nauk (7,1 procent) oraz instytuty badawcze (5 procent). Badacze stanowili łącznie 68 procent pracowników zatrudnionych w polskich instytucjach nauki i szkolnictwa wyższego.
Większość magistrów to kobiety, a profesorek jest tylko 29 procent
Wśród wszystkich osób prowadzących działalność badawczo-rozwojową w instytucjach naukowych kobiety stanowiły 46 procent. Największy odsetek kobiet pracował w dziedzinie nauk medycznych (58 procent) oraz rolniczych (57 procent). Kobiety stanowiły też nieco ponad 50 procent personelu w naukach humanistycznych i społecznych. Najmniej kobiet – tylko 29 procent – prowadzi badania w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych.
Liczba kobiet wśród badaczy maleje wraz ze stopniem awansu akademickiego. Najbardziej wyrównane proporcje płci występowały wśród osób ze stopniem magistra/magistra inżyniera oraz doktora (odpowiednio 49 procent i 51 procent kobiet). W grupie doktorów habilitowanych udział kobiet wyniósł już tylko 43 procent. Natomiast wśród osób z tytułem profesora kobiety stanowiły zaledwie 29 procent.
Wzrasta umiędzynarodowienie polskiej nauki
Ważnym aspektem jest także umiędzynarodowienie polskiej nauki, któremu sprzyja rozwijanie współpracy międzynarodowej na szczeblu rządowym. Na koniec 2023 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego posiadało aż 200 dwustronnych umów międzynarodowych o współpracy w obszarze nauki, szkolnictwa wyższego lub nauki i szkolnictwa wyższego. Umowy te zostały zwarte z 95 państwami. Najwięcej nowych umów dwustronnych Polska podpisała z Niemcami (9), Austrią (6), Czechami i Słowacją (po 5), a także z Argentyną, Grecją, Gwineą, Izraelem, Rumunią, Słowenią i Ukrainą (po 4 w każdym przypadku).
Inicjatywy big science z udziałem Polaków
Duża infrastruktura badawcza to aparatura o kluczowym znaczeniu dla rozwoju badań naukowych i prac rozwojowych. Polska jest uczestnikiem wielu międzynarodowych organizacji i konsorcjów wykorzystujących tzw. big science. Polscy badacze należą do takich prestiżowych gremiów jak: Europejska Organizacja Badań Jądrowych (CERN), Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), Europejskie Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) oraz inicjatywy w ramach Konsorcjum na rzecz Europejskiej Infrastruktury Badawczej (ERIC).
Uczestnictwo w tych instytucjach umożliwia polskim naukowcom między innymi prowadzenie badań z wykorzystaniem unikalnego i zaawansowanego technologicznie zaplecza badawczego, a także udział w programach stażowych, doktoranckich i post-doktorskich.
Odwrócenie tzw. drenażu mózgów – Polskie Powroty
W badanym okresie zrealizowano także wiele inicjatyw, które efektywnie niwelowały skutki tzw. drenażu mózgów. Dotychczas rozstrzygnięto konkursy w pięciu edycjach programu NAWA Polskie Powroty. Laureaci tej inicjatywy mają możliwość powrotu do kraju i podjęcia zatrudnienia w polskich uczelniach i instytutach badawczych. Program stwarza naukowcom rezydującym w zagranicznych ośrodkach naukowych możliwość zbudowania w Polsce własnej grupy projektowej i prowadzenia badań w optymalnych warunkach.
Łącznie sfinansowano 74 projekty. Najwięcej naukowców wróciło do Polski z Wielkiej Brytanii – 20 i Stanów Zjednoczonych – 19. Dziewięciu pracowało wcześniej w niemieckich instytucjach naukowych, czterech w szwajcarskich, po trzech w austriackich, belgijskich i japońskich, dwóch w irlandzkich. Po jednym naukowcu wróciło z Australii, Chin, Korei Południowej, Singapuru, Omanu, Izraela, Danii, Holandii, Francji, Włoch i Hiszpanii. Najliczniej wracali naukowcy zajmujący się naukami przyrodniczymi (64 procent).
Portal RAD-on
RAD-on to wiarygodne źródło raportów, analiz i kompletnych danych o szkolnictwie wyższym i nauce w Polsce. Jest to nowoczesna i zintegrowana platforma informacyjna, która oferuje kompleksowe usługi i funkcjonalności, przez co dostęp do danych jest prostszy i szybszy. RAD-on umożliwia dostęp do otwartych zasobów i publikacji, których treść nie jest zastrzeżona prawami autorskimi i innymi ograniczeniami prawnymi. Dostęp do informacji odbywa się przez wyszukiwarkę.
System RAD-on służyć ma przede wszystkim naukowcom, studentom, przedsiębiorcom, decydentom politycznym i dziennikarzom, którzy chcą pozyskać rzetelne i aktualne informacje o instytucjach naukowych i prowadzonych przez nie badaniach. Użytkownik może przeszukiwać dane w takich sekcjach jak:
- Raporty: Interaktywne raporty o uczelniach, studentach, absolwentach i kadrze akademickiej, a także badaniach prowadzonych w Polsce i na świecie.
- Analizy: Rzetelnie opracowane zagadnienia z zakresu nauki i szkolnictwa wyższego, zawierające rozbudowane komentarze. Dotyczą one funkcjonowania sektora nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce, prowadzonych badań nad sztuczną inteligencją, rynku pracy oraz ścieżek edukacyjnych studentów i absolwentów polskich uczelni.
- Dane: Na bieżąco uaktualniana baza danych, zawierająca zasoby informacyjne o instytucjach naukowych, działalności naukowej i artystycznej, pracownikach akademickich oraz postępowaniach awansowych w nauce.
Źródło: OPI, RAD-on
![„Kresy” rozstrzygnięte. Zwycięzcy zaolziańskich eliminacji pojadą do Białegostoku [wyniki wszystkich kategorii]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2024/11/15-11-24-Kresy-IMG_3415.jpg-300x200.jpg)
