Wernisaż wystawy i promocja książki prof. Janusza Spyry „Pieniądz w służbie społeczeństwa”

CIESZYN / W Sali Rzymskiej Muzeum Śląska Cieszyńskiego oglądać można wystawę zatytułowaną „Pieniądz w służbie społeczeństwa”. Wernisaż, jaki odbył się w piątek 22 września, połączony był z promocją książki Janusza Spyry o tym samym tytule. Wystawa i książka powstały z okazji jubileuszu 150-lecia Banku Spółdzielczego w Cieszynie.

Kurator wystawy Wojciech Święs przypomniał, że Bank Spółdzielczy w Cieszynie jest bezpośrednim kontynuatorem założonego w roku 1873 Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek. Był to pierwszy polski bank na Śląsku austriackim.

Historia Banku Spółdzielczego w Cieszynie w skrócie

Lata 1873-1918:

9 kwietnia 1873 roku rząd Austro-Węgier uchwalił ustawę o stowarzyszeniach zarobkowych i gospodarczych, co umożliwiło realizację projektu narodowych działaczy na Śląsku Cieszyńskim.
25 września 1873 roku powstało Towarzystwo Zaliczkowe w Cieszynie, które skupiło 122 członków założycieli.
Jego celem było dostarczanie taniego kredytu z dogodnymi warunkami spłaty oraz gromadzenie drobnych kapitałów.
W 1877 roku TOZ weszło w skład Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych we Lwowie.
TOZ było ważnym partnerem instytucji finansowych w zaborze austriackim i wspierało działalność polskiego obozu narodowego.

Lata 1918-1939:

TOZ odegrało istotną rolę po upadku Austro-Węgier w październiku 1918 roku, wspierając działania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.
Po podziale Śląska Cieszyńskiego w 1920 roku TOZ działało po obu stronach granicy przez pięć lat, po czym nastąpił podział majątku.
Po polskiej stronie TOZ funkcjonowało jako samodzielna instytucja od 1926 roku.
TOZ w Czechosłowacji zostało zlikwidowane w 1964 roku.

Lata 1990-2023:

Po upadku komunizmu w 1989 roku, Bank Spółdzielczy w Cieszynie odzyskał niezależność w 1990 roku.
W latach 90. bank działał w trudnych warunkach gospodarczych, z hiperinflacją i problemami z nieruchomościami.
W 1999 roku Bank Spółdzielczy w Cieszynie połączył się z bankiem w Goleszowie.
W 2002 roku bank stał się częścią grupy BPS, czyli Banku Polskiej Spółdzielczości S.A.
Od 2002 roku bank działa pod nadzorem Narodowego Banku Polskiego.
W latach 2006-2021 aktywa banku wzrosły o ponad 220 mln złotych.
Bank Spółdzielczy w Cieszynie kontynuował działalność dobroczynną, wspierając kulturę i sport.

Ogólnie:

TOZ, później Bank Spółdzielczy w Cieszynie, istnieje nieprzerwanie przez około 150 lat.
Bank jest jednym z ponad 530 banków spółdzielczych w Polsce i jest częścią grupy BPS.

Wojciech Święs zaprezentował na wystawie mnóstwo archiwalnych materiałów, zdjęć, a także związanych z tematem wystawy przedmiotów umieszczonych w gablotach. Zwrócił też uwagę na fakt, że odbiór fotografii, które udało się wydrukować w dużych rozmiarach, jest zupełnie inny, aniżeli podczas przeglądania tych samych fotografii na kartach książki.

Wystawa czynna będzie do 29 października w godzinach otwarcia ekspozycji stałej.

150 lat historii Banku Spółdzielczego w Cieszynie na kartach książki

Podczas wernisażu odbyła się również promocja książki prof. Janusza Spyry „Pieniądz w służbie społeczeństwa”. Autor przybliżył bardzo istotny aspekt, jakim było uniezależnienie mieszkańców regionu od panujących tutaj do upadku monarchii austro-węgierskiej Niemców, a także aspekt modernizacyjny powołania do życia Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek.

Janusz Spyra omawiając historię Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek wspomniał także o hotelu Piast.

– Historia Towarzystwa jest częścią całego regionu. Była to instytucja, której nie udało się po 1920 roku od razu podzielić. Trwało jeszcze kilka lat, zanim w 1926 roku część Towarzystwa, większa, skupiająca sześć filii, musiała utworzyć odrębne Towarzystwo Oszczędności i Zaliczek w Czechosłowacji. Dodajmy zresztą, że funkcjonowało bardzo dobrze, nawet chyba lepiej, niż ta polska część aż do roku 1939, czego najlepszym przykładem imponujący dom reprezentacyjny, jaki udało się Towarzystwu wznieść naprzeciwko dworca kolejowego w Czeskim Cieszynie – budynek hotelu „Piast” – zauważył Spyra.

(indi)