Niematerialne dziedzictwo górali zostanie wpisane na listę UNESCO? Inicjatorami Leszek Richter i Andrzej Niedoba

CIESZYN / Planowane jest wpisane na listę UNESCO niematerialnego dziedzictwa górali. Na wszystkich terenach górskich organizowany jest cykl konsultacji społecznych oraz warsztatów poświęconych wpisaniu kultury góralskiej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Spotkanie dedykowane grupie Górali Śląskich odbyło się 27 kwietnia w Starostwie Powiatowym w Cieszynie.

Jak wyjaśniła prowadząca spotkanie i warsztaty Agata Mucha, która reprezentowała Narodowy Instytut Dziedzictwa, spotkania takie odbyły się już w kilku miejscowościach w Karpatach, a kilka kolejnych jeszcze jest w planie. Każda grupa górali ma za zadanie wypracować swoją listę przejawów niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Gdy przedstawiciele wszystkich grup górali uzgodnią swoją listę, to ich kolejnym zadaniem będzie wypracowanie wspólnej dla wszystkich górali polskich listy.

Mucha wspomniała także, że impulsem do rozpoczęcia prac Narodowego Instytutu Dziedzictwa nad przygotowaniem takiej listy było pismo Leszka Richtera oraz Andrzeja Niedoby z Zaolzia.

Co to jest niematerialne dziedzictwo kulturowe?

Prace nad ustaleniem listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górali Śląskich poprzedziła prezentacja, podczas której Agata Mucha wyjaśniła, co jest zaliczane do niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

„Niematerialne dziedzictwo kulturowe oznacza praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedzę i umiejętności – jak również związane z nimi instrumenty, przedmioty, artefakty i przestrzeń kulturową – które wspólnoty, grupy uznają za część własnego dziedzictwa kulturowego. To niematerialne dziedzictwo kulturowe, przekazywane z pokolenia na pokolenie, jest stale odtwarzane przez wspólnoty i grupy w relacji z ich otoczeniem, oddziaływaniem przyrody i ich historią oraz zapewnia im poczucie tożsamości i ciągłości, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu poszanowania dla różnorodności kulturowej oraz ludzkiej kreatywności” – zacytowała fragment konwencji UNESCO dotyczący niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Prelegentka wyjaśniła także, że niematerialnym dziedzictwem kulturowym są te zwyczaje, tradycje, obrzędy i umiejętności, których ciągłość była cały czas zachowana. Tak więc dawny zwyczaj, który zanikł, a po latach został odtworzony, zrekonstruowany w postaci folkloru scenicznego, nie spełnia wymogów regulaminu przy wpisie na listę.

Wybrano przedstawicielkę Górali Śląskich

Po prezentacji odbyło się spotkanie robocze. Pierwszym jego elementem był wybór przedstawiciela Górali Śląskich, który reprezentował będzie tę grupę podczas spotkań w szerszym gronie, w których udział będą brali przedstawiciele poszczególnych grup górali wyłonieni na podobnych spotkaniach.

Swoją przedstawicielką Górale Śląscy obrali Annę Musioł z Brennej.

11 głównych zagadnień dotyczących niematerialnej kultury górali Beskidu Śląskiego

Ustalono także listę 11 głównych zagadnień dotyczących niematerialnej kultury górali Beskidu Śląskiego i wybrano kierowników, którzy będą zajmować się tymi tematami. Tematy te to:

• rodzina,
• obrzędowość doroczna,
• strój,
• muzyka, taniec, śpiew
• sztuka
• rzemiosło
• kuchnia
• medycyna ludowa
• gospodarstwo rolne
• społeczność
• gwara

(indi)