Magda Walach
E-mail: magda@zwrot.cz
REPUBLIKA CZESKA / Rząd Republiki Czeskiej przyjął w środę projekt ustawy dotyczącej wyborów. Wybory jednodniowe zamiast dwudniowych, złożenie wniosku o wydanie karty wyborczej w dowolnym urzędzie gminy czy wyznaczenie stałej daty wyborów samorządowych i senackich – te nowości chce wprowadzić gabinet Petra Fiali.
Rząd poparł projekt ustawy podczas obrad w środę 1 lutego 2023, teraz musi przyjąć go jeszcze parlament.
Czechy są ostatnim krajem w Unii Europejskiej, w którym są dwudniowe wybory
Głównym powodem zmian jest fakt, że Czechy są ostatnim krajem w Unii Europejskiej, w którym głosuje się dwa dni.
Czechosłowacja wprowadziła dwudniowe wybory w 1971 roku, kiedy to 26 i 27 listopada odbyło się pierwsze po utworzeniu federacji głosowanie obejmujące Zgromadzenie Federalne i obie rady narodowe.
Wyborcy będą oddawali głosy w piątek
Dotąd głosowano w piątek od 14:00 do 22:00 i w sobotę od 8:00 do 14:00. Zgodnie z projektem już następne wybory odbywać by się miały tylko w piątek w godzinach od 7:00 do 22:00. Całkowity czas głosowania zostanie wydłużony o jedną godzinę. Pierwszymi jednodniowymi wyborami miałyby być wybory do senatu i samorządu w 2026 roku.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapewniło, że wynagrodzenie finansowe członków komisji nie zostanie w żaden sposób obniżone. Dodatkowo należy pamiętać, że trzeba też uwzględnić czas na liczenie głosów po zamknięciu lokali wyborczych, które w tym wypadku będzie trwało do późnych godzin nocnych.
Wnioskować o karty wyborcze będzie można w jakimkolwiek urzędzie gminy
Kolejną ważną dla wyborców zmianą jest to, że będą mieli możliwość złożyć wniosek o kartę wyborczą drogą elektroniczną w każdym urzędzie gminy. Obecnie trzeba złożyć wniosek wyłącznie w miejscu zamieszkania wyborcy.
Na to pozwoli stworzenie systemu informatycznego zarządzania wyborami, który umożliwi również elektroniczne zbieranie podpisów pod petycjami popierającymi kandydatów lub zgłaszanie list kandydatów.
Sztywny termin wyborów i jedna karta do głosowania
Zaplanowane jest również ustalenie sztywnego terminu wyborów samorządowych i senackich. Wybory będą się odbywały pod koniec pierwszego pełnego tygodnia października.
Zmianie ulegną także karty do głosowania w wyborach prezydenckich i senackich – dotychczasowy zestaw kart do głosowania zostanie zastąpiony jedną kartą z listą kandydatów. Wyborca zaznaczy wybranego kandydata tylko krzyżykiem, ma to również ułatwić pracę przy liczeniu głosów.
Zmiana dotycząca okręgów wyborczych
Zmienią się również zasady tworzenia okręgów wyborczych. Obecnie liczba okręgów wyborczych jest stała i nie może być zmniejszona. Przy łącznej liczbie około 8,5 mln wyborców, na jeden okręg przypada średnio około 570 wyborców.
Rzeczywistość jest inna. Są obwody liczące ponad tysiąc wyborców, jak i obwody liczące zaledwie kilkadziesiąt wyborców. Nowelizacja umożliwi gminom połączenie niektórych okręgów, co mogłoby przynieść oszczędności.