MSZ bada sprawę prezentu, jaki prezydent Francji wręczył papieżowi [aktualizacja]

Ministerstwo Spraw Zagranicznych bada sprawę prezentu, jaki prezydent Francji Emmanuel Macron wręczył papieżowi Franciszkowi podczas poniedziałkowej audiencji, ale na razie resort nie wydaje oświadczenia w tej kwestii – poinformował we wtorek PAP rzecznik MSZ Łukasz Jasina.

Podczas poniedziałkowej audiencji prezydent Francji Emmanuel Macron wręczył papieżowi Franciszkowi pierwsze francuskie wydanie rozprawy filozoficznej Immanuela Kanta „Projekt wiecznego pokoju” z 1796 roku. Na pierwszej stronie książki widnieje pieczątka „Czytelnia Akademicka we Lwowie”.

Czy chodzi o zrabowaną książkę?

W internecie pojawiły się sugestie, że książka mogła zostać zrabowana podczas II wojny światowej, gdy Lwów, wówczas jedno z największych polskich miast, znajdował się pod okupacją.

Rzecznik resortu dyplomacji przekazał PAP, że MSZ bada sprawę prezentu, jaki prezydent Francji wręczył papieżowi, ale na razie nie wydaje oświadczenia w tej kwestii.

Sprawą zajmuje się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W MKiDN prowadzone są dokładne analizy proweniencji książki podarowanej przez prezydenta Francji Emmanuela Macrona papieżowi Franciszkowi – poinformował resort kultury. Staramy się ustalić, kiedy i w jakich okolicznościach książka opuściła Lwów – dodano.

W komunikacie podano, że „jeden z przekazów mówi, że książka już na początku XX wieku znajdowała się w jednym z paryskich antykwariatów, o czym mają świadczyć inne zachowane znaki własnościowe”.

Czytelnia Akademicka w Lwowie

„Czytelnia Akademicka we Lwowie powstała w II połowie XIX wieku jako organizacja studencka zrzeszająca między innymi studentów i wykładowców lwowskich uczelni. W ramach Czytelni organizowane były liczne spotkania i rozprawy naukowe czy literackie oraz prowadzona była Biblioteka Czytelni.

Książka Immanuela Kanta „Projekt wiecznego pokoju”, podarowana przez Emmanuela Macrona papieżowi Franciszkowi, znalazła się w zbiorach Czytelni Akademickiej prawdopodobnie już w roku 1869. Wskazuje na to zachowany na stronie tytułowej numer inwentarzowy, który został porównany z zachowanymi archiwaliami dotyczącymi Czytelni Akademickiej we Lwowie.

Na tej podstawie też wiemy, że Biblioteka Czytelni udostępniała zbiory w swojej siedzibie, ale także wypożyczała je członkom organizacji do domów. Niekiedy wypożyczone książki już nie wracały” – wyjaśniono w informacji MKiDN.

Wiedza, którą obecnie mamy, nie pozwala na potwierdzenie faktu, że książka ta została utracona w wyniku II wojny światowej

Zaznaczono, że „wiedza, którą obecnie mamy, nie pozwala na potwierdzenie faktu, że książka ta została utracona w wyniku II wojny światowej”. „Warto przy tym zwrócić uwagę, iż za polskie straty wojenne uznawane są dobra kultury utracone w wyniku II wojny światowej z terenów Polski w jej granicach po 1945 r.” – przypomniano.

„Natomiast sam fakt podarowania papieżowi przez prezydenta Francji książki z pieczęcią wskazującą na jej pochodzenie ze zbiorów przedwojennej polskiej organizacji powinien być poprzedzony szczegółowymi badaniami proweniencyjnymi, wykluczającymi, że obiekt może stanowić stratę wojenną” – wskazano.

Podkreślono, że „na terenie Francji wciąż znajdują się straty wojenne pochodzące z terenu Polski w jej granicach po 1945 r.”. „W zbiorach Luwru przechowywany jest obraz z przedwojennych zbiorów wrocławskich – „Holenderski brzeg rzeki” Jana van Goyena, w którego sprawie MKiDN złożyło wniosek restytucyjny w 2021 r. Do tej pory pozostaje on bez odpowiedzi. To samo dotyczy dwóch aplik – świeczników ściennych z Łazienek Królewskich, które wiszą na ścianach w Hotelu Ritz w Paryżu” – napisano w komunikacie. (PAP)