Jakie tajemnice kryją kościoły w Czeskim Cieszynie? Odkryjcie z nami zakamarki tych świątyń

CZESKI CIESZYN / Kościoły to budynki, w których skupiają się nie tylko wierni, ale też często odwiedzają je turyści. W Czeskim Cieszynie znajduje się kilka takich kościołów. My wybraliśmy trzy najbardziej znane w tym mieście. W artykule możecie poznać nie tylko historię i ciekawostki na temat tych świątyń, ale dowiedzieć się, jaki program oferują w ciągu roku nie tylko dla swoich parafian.

Kościół ewangelicki „Na Rozwoju“

Kościół użytkowany jest przez Zbór Ewangelickiego Kościoła Czeskobraterskiego. Sam budynek ma dość ciekawą historię.

Wieża kościoła jest zwykle niedostępna dla ludzi. Jej pomieszczenia są dla publiczności otwierane tylko raz w roku w Noc Kościołów. Podczas tego wydarzenia na każdym piętrze przewodnik robi przystanek i przekazuje zainteresowanym ciekawe informacje.

Wspinaczka na wieżę kościelną

Wspinaczka po drewnianych schodach rozpoczyna się w pomieszczeniu z organami, które jednak nie są widoczne w całej okazałości, ponieważ widzimy tylko ich tylną część. Organy można obejrzeć później, po powrocie z wieży kościelnej. Uwagę zwraca drewniany pedał z boku instrumentu. W przeszłości, zanim organista rozpoczął grać, ktoś musiał stać z tyłu organów i nieustannie naciskać, aby w ten sposób doprowadzić powietrze do piszczałek.

Kościół w tym roku będzie obchodził 96. rocznicę powstania. Jego budowa rozpoczęła się w 1926 roku i trwała rok i pięć miesięcy. Koszt budowy w tych czasach wyniósł 1,25 miliona koron czechosłowackich. Kościół wybudowali członkowie Niemieckiego Kościoła Ewangelickiego w Czechosłowacji – w tych czasach na tym terenie znajdowała się niemiecka mniejszość narodowa.

W 1929 roku zakupiono trzy dzwony, w 1932 roku organy, a w 1934 roku zegar wieżowy. Po II wojnie światowej kościół został skonfiskowany, a właścicielem został Ewangelicki Kościół Czeskobraterski, który dotychczas użytkował kościół przy ulicy Frydeckiej.

Wymiana zegara dopiero na początku XX wieku

Na drugim piętrze w rogu pomieszczenia znajduje się obciążnik zegara wieżowego, który stosowany był w minionych latach. Kościelny regularnie musiał przychodzić i podnosić obciążniki – w ten sposób zegar mógł działać przez kolejne trzy dni. Zegar tak działał 72 lat – od 1934 do 2006 roku, kiedy został zakupiony już bardziej nowoczesny.

Przed każdym uczestnikiem wycieczki pojawia się nie lada wyzwanie – pokonanie najdłuższego odcinka schodów prowadzących na trzecie piętro, gdzie znajduje się mechanizm kościelnego zegara. Na pewno nie jest to nic interesującego dla osób cierpiących na lęk wysokości. Dlatego też niektórzy często decydują się tutaj zakończyć swoją wyprawę. Potem następuje krótka przerwa na nabranie tchu, obejrzenie mechanizmu i wejście się na ostatnie piętro.

Dzwony odlane w Hucie Trzynieckiej

Na szczycie wieży znajdują się trzy dzwony, które zostały odlane w Hucie Trzynieckiej. Oprócz dzwonów można podziwiać widoki z wieży, które na tyle zachwycają, że zwiedzający mają problem z utrzymaniem uwagi w słuchaniu przewodnika, który mówi na temat dzwonów. Zejście w dół jest już szybkie, tylko trzeba uważać, żeby nie stłuc się gdzieś po drodze.

Imprezy dla dzieci i dorosłych

W kościele działa kilka młodzieżowych grup muzycznych oraz chór kościelny. Członkowie zboru w ciągu roku przygotowują różne imprezy nie tylko dla dzieci, ale też dla dorosłych. Koncerty, obozy, kolonie i półkolonie dla dzieci w różnym wieku. Kościół uczestniczy m.in. w wydarzeniach takich, jak Noc Kościołów albo Festiwal UNITED.

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Kościół znajduje się przy Alei Masaryka. Jest to kościół katolicki, zbudowany w 1894 roku. W roku 2003 został wpisany w rejestr zabytków Czech.

Okruchy długiej historii kościoła

Kościół powstał z inicjatywy zakonu jezuitów. Świątynia zbudowana jest według projektu wiedeńskiego architekta Ludwiga Zatzky’ego w stylu neogotyckim. Uroczysta konsekracja odbyła się 10 października 1894 roku, a głównym celebransem był wrocławski kardynał Georg Kopp, który wraz z arcyksięciem Albrechtem wsparł finansowo budowę kościoła.

W 1904 roku w kościele umieszczono relikwie św. Melchiora Grodzieckiego. Po podziale miasta w 1920 roku, kościół stał się najważniejszą świątynią rzymskokatolicką w nowo powstałym Czeskim Cieszynie, a rok później stał się kościołem parafialnym, kiedy jezuici w wyniku umowy z kurią biskupią we Wrocławiu, przekazali go księżom diecezjalnym.

Tuż po II wojnie światowej, w sierpniu 1945 roku, prowincja czeska przekazała kościół i budynek parafialny parafii. Jezuici nadal jednak zachowali jeden budynek mieszkalny, stojący po przeciwnej stronie dziedzińca przed kościołem. Byli tu do 1950 roku, kiedy życie religijne w Czechosłowacji zostało brutalnie stłumione przez władze komunistyczne, a jezuici musieli opuścić miasto.

Polsko-czeska społeczność jezuitów

W latach 1968-1992 w parafii pracowały Elżbietanki z Jabłonkowa. Ich działalność kontynuuję Towarzystwo Sióstr Jezusowych, które pomagają w duszpasterstwie parafialnym i działają w miejscowej organizacji Charita. Po zmianach politycznych w 1989 roku arcybiskup ołomuniecki ks. František Vaňák zaprosił Towarzystwo Jezusowe z powrotem do Czeskiego Cieszyna.

Ze względu na dwujęzyczność parafian czeski prowincjał poprosił sąsiednią prowincję krakowską o wysłanie księży do Czeskiego Cieszyna. Od 1 listopada 1990 roku, kiedy parafię przejęli księża diecezjalni na czele z proboszczem Janem Svobodą, żyje i działała tutaj polsko-czeska społeczność jezuitów. Do kościoła można przychodzić na nabożeństwa w języku czeskim lub polskim.

W czasie Nocy Kościołów można było zobaczyć szaty liturgiczne

Szaty liturgiczne to rodzaj odzieży stosowanej w czasie liturgii, która ma na celu określenie i zaznaczenie funkcji osoby noszącej.

Pluwiał albo też kapa to bogato zdobiona peleryna liturgiczna, pierwotnie z kapturem, do noszenia w deszczu. Najczęściej używana jest podczas ceremonii kościelnych, na przykład podczas sakramentu chrztu czy małżeństwa. Jej kolor uzależniony jest jest od rodzaju obrzęd – biały do chrztu, małżeństwa, kultu eucharystycznego, natomiast czarny lub fioletowy do pogrzebu.

Natomiast ornat to szata liturgiczna zakładana do mszy świętej. Kolor ornatu zależy od okresu liturgicznego lub oficjum dnia. Istnieje sześć kolorów ornatów: biały, czerwony, zielony, czarny, fioletowy i różowy, dopuszczane jest również użycie koloru złotego.

Działalność kościoła

W kościele działa chórek dziecięcy „Broučci”, chór „Vocatio” oraz Polski Chór Liturgiczny „Ad Dei Gloriam” pod batutą Beaty Brzóski. Kościół organizuje bal parafialny, koncerty, pielgrzymki i uczestniczy w wydarzeniu Noc Kościołów.

Kościół ewangelicki Apostołów Piotra i Pawła „Na Niwach“

Kościół luterański z 1932 roku użytkowany jest przez zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania.

Kościół anachroniczny

Kościół został zbudowany na planie krzyża greckiego według projektu architekta Edwarda Davida. Projekt z elementami neogotyckimi już w momencie powstania uznawany był za anachroniczny.

W prezbiterium znajduje się ołtarz autorstwa Henryka Nitry z Dolnych Błędowic oraz tablica pamiątkowa poświęcona ks. superintendentowi Józefowi Bergerowi, pierwszemu i długoletniemu pastorowi.

Kościół organizuje obozy dla dzieci oraz koncerty. Bierze udział w różnych wydarzeniach kościelnych. Nabożeństwa odbywają się w języku czeskim oraz języku polskim.

Dzwony kościelne

Na czwartym piętrze wieży kościelnej znajdują się dzwony kościelne. Wieża ma wysokość 50 metrów i na szczyt można wejść po 154 schodach.

Znajdują się tam trzy dzwony odlane w Hucie Trzynieckiej. Każdy z nich ma swoją nazwę – Wiara, Nadzieja i Miłość. Wszystkie dzwony są w użyciu, kiedyś działały przy pomocy silnika elektrycznego, ale powodowało to trzęsienie całej wieży. Teraz działają na napęd elektromagnetyczny, który jest bardziej delikatny.

Rocznica urodzin Jana Amosa Komeńskiego

Z okazji 430. rocznicy urodzin Jana Amosa Komeńskiego członkowie zboru w ciągu wydarzenia Noc Kościołów przygotowali program, podczas którego czytali urywki z jego ksiąg i rozmawiali o jego życiu. Do obejrzenia przygotowana była również wystawa „Komenski timeline“ z jego cytatami i życiorysem.