Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
W ramach tegorocznej kampanii #KtoTyJesteś Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” zaprasza do odsłuchania podcastów poświęconych dwujęzyczności, przygotowanych przez Annę Grygojć, dziennikarkę Litewskiego Radia.
Dziennikarka przedstawiła sylwetki czterech osób różnej narodowości mieszkających na Litwie, których pierwszym lub drugim językiem jest język polski. Rozmawiała o zaletach dwujęzyczności i dwukulturowości, przyjrzała się również roli, jaką pełni język polski w budowaniu tożsamości tych osób.
Bohaterką pierwszego podcastu jest Tatjana Malenowskaja i jej córka Alina. Tatjana Malenowskaja jest Białorusinką, która obecnie mieszka na Litwie, a jej nowym językiem ojczystym stał się język polski. W polskiej szkole uczą się jej trzy córki. Dodatkowo w zeszłym roku Tatjana rozpoczęła studia języka polskiego.
W rozmowie Anna Grygojć zapytała swoją rozmówczynię, jak znaleźć motywację do studiowania, będąc matką trójki dzieci? – Moją motywacją są właśnie dzieci. Chcę przed swoimi dziećmi dobrze wypaść. Gdy poszłam studiować, najbardziej ucieszone były moje dzieci. Dla nich to było wielkie wydarzenie, że mamusia studiuje – odpowiedziała Tatjana Malenowskaja.
„Zaczęłam z nim rozmawiać po polsku, bo po prostu serce chciało z nim tak rozmawiać”
Kolejną rozmówczynią jest Krystyna Vaitkeviciene, pochodząca z rodziny polsko-litewskiej absolwentka filologii rosyjskiej. Jej syn uczęszcza do polskiego przedszkola, dalszą edukację będzie kontynuował również w polskiej szkole.
– Moi rodzice pochodzą z rodzin mieszanych polsko-litewskich. W naszej rodzinie w użyciu były trzy języki: polski, litewski i rosyjski. Języki są dla mnie ważne ze względów praktycznych, żeby się ze wszystkimi dogadać – mówi Krystyna Vaitkeviciene.
– Gdy zaszłam w ciążę, nawet nie myślałam o tym, w jakim języku będę rozmawiać z dzieckiem, gdy się pojawi na świecie. Po jego urodzeniu po prostu zaczęłam z nim mówić po polsku. Po prostu tak to czułam. Zaczęłam z nim rozmawiać nie po litewsku, nie po rosyjsku, ale po polsku. Nie wiem dlaczego… Jest to dziwne, bo ukończyłam litewską szkołę i studiowałam język rosyjski. Jednak zaczęłam z nim rozmawiać po polsku, bo po prostu serce chciało z nim tak rozmawiać – dodaje Krystyna Vaitkeviciene.
„Polska muzyka rockowa to ważna część mojej tożsamości”
Bohaterem trzeciego podcastu jest Antoni Radczenko – litewski dziennikarz i publicysta narodowości polskiej, działacz społeczności polskiej na Litwie, były doradca prezydenta Litwy i doradca przewodniczącej sejmu litewskiego.
Dziennikarka Anna Grygojć zapytała go między innymi o to, kiedy uświadomił sobie jedność z kulturą polską? – Chyba od samego początku. Język polski od pierwszych dni mojego życia mnie otaczał. Po polsku mówili moi rodzice, dziadkowie, wszyscy krewni. Język polski był dla mnie językiem pierwszego wyboru. Później pojawił się język rosyjski i dużo później litewski. Nawet nie wiem, kiedy po raz pierwszy sobie uświadomiłem, że mówię po polsku i jestem Polakiem. Było to dla mnie naturalne – mówi Antoni Radczenko.
W podcaście zapytano również, czym jest dla niego kultura polska. – Polska kultura to przede wszystkim literatura. (…). Na drugim miejscu jest muzyka rockowa. Na niej się wychowałem – na kasetach z nagraniami Armii, Kultu i innych legendarnych polskich zespołów. Jest to dla mnie ważna część mojej tożsamości. Obok kultury litewskiej i rosyjskiej, kultura polska jest częścią składową mnie. Bez niej byłbym zupełnie inną osobą – odpowiedział Antoni Radczenko.
„Gdy śpiewam w języku polskim, śpiewam inaczej, cieplej, z miłością”
Ostatnią rozmówczynią jest Ewelina Saszenko – litewska piosenkarka jazzowa i popowa polskiej narodowości, która w 2011 roku reprezentowała Litwę podczas 56. Konkursu Piosenki Eurowizji.
Prowadząca zadała jej między innymi pytanie, czy dla artystki ważny jest język, w jakim śpiewa? – Pewnie, że tak. Przez dłuższy czas nie mogłam siebie słuchać, jak śpiewam po angielsku. W moim odczuciu mój głos po angielsku brzmi brzydko. Nie wiem dlaczego. Język francuski jest dla mnie na pierwszym miejscu. Natomiast mówią, że gdy śpiewam w języku polskim, śpiewam inaczej, cieplej, z miłością. Wiele osób mi mówi, że mój głos bardzo ładnie brzmi w języku polskim – powiedziała Ewelina Saszenko.
Program zrealizowała i poprowadziła Anna Grygojć. Projekt sfinansowano ze środków Kancelarii Premiera w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021.
Tagi: #KtoTyJesteś, kto ty jesteś, Litwa, podcast, polska mniejszość na Litwie, rozmowa