Rzadka okazja, by zostać astronautą

Do 18 czerwca można zgłosić się i dołączyć do Europejskiego Korpusu Astronautów! Po raz pierwszy od blisko 11 lat Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) rozpoczęła rekrutację kandydatów na swoich przyszłych astronautów. Możliwość zasilenia tego elitarnego grona dotyczy obywateli wszystkich państw członkowskich ESA, a więc także Polski i Republiki Czeskiej.

Obecnie ESA dysponuje siedmiorgiem aktywnych astronautów w ramach Europejskiego Korpusu Astronautów, którzy pochodzą z Danii, Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii. Wybrano ich w maju 2009 roku po trwającym rok procesie rekrutacji.

Nowa rekrutacja ma umożliwić naturalny transfer wiedzy i umiejętności między aktywnymi i nowymi astronautami. W sumie Europejska Agencja Kosmiczna chce wybrać od czterech do sześciu adeptów zawodu astronauta i dalszych dwudziestu rezerwowych.

Zawód astronauta

Profesja astronauta należy do najbardziej rzadkich i zarazem ekscytujących form aktywności zawodowej na świecie. Nic zatem dziwnego, że organizowane rekrutacje na nowych adeptów lotów w kosmos skupiają zawsze wiele uwagi, a liczby kandydatów na jedno miejsce idą w setki, a nawet tysiące. W naborze ESA w 2008 roku wzięło udział blisko 10 tysięcy osób i do drugiego z sześciu kół rekrutacji przeszło wtedy tylko 818. Widać, że wymagania są bardzo wysokie.

Nic dziwnego, zawód astronauty jest rzadki, ale również bardzo niebezpieczny i wymagający. Choć są nas miliardy na tej planecie, to dotychczas z orbity patrzyło na Ziemię 566 astronautów, z tego tylko 65 kobiet.

Mirosław Hermaszewski – pierwszy polski kosmonauta

Pierwszym i jak dotąd jedynym polskim kosmonautą jest Mirosław Hermaszewski, który poleciał  statkiem kosmicznym Sojuz 30 do stacji orbitalnej Salut 6 w ramach sowieckiego programu Interkosmos wraz z Piotrem Klimukiem (27.6. – 5. 7. 1978). To już prawie 43 lata od tamtej pory. Może więc pora na kolejnych polskich eksploratorów kosmosu?

W czasie 8-dniowej misji dokonano 126 okrążeń Ziemi i zostało ustanowionych kilka rekordów Polski zatwierdzonych przez Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI), m.in.: wysokość: 363 km, prędkość lotu: 28 tys. km/h, czas trwania lotu:190 godzin 3 minuty 4 sekundy, przebyty dystans: 5 273 257 kilometrów.

Tak informowała o locie Hermaszewskiego w kosmos Polska Kronika Filmowa w 1978 roku:

Astronauta czy kosmonauta

Dla określenia osoby, która lata w kosmos istnieją dwa terminy: astronauta i kosmonauta. Chociaż pochodzenie obu słów jest nieco inne (kosmonauta to ktoś, kto podróżuje w przestrzeni pozaziemskiej a astronauta to ten, kto podróżuje wśród gwiazd) to jednak oba słowa odnoszą się do tego samego. Najczęściej używa się ich naprzemiennie jako synonimów.

Czasem stosuje się rozróżnienie geograficzne, w przypadku Rosji i krajów Europy Wschodniej, które były kiedyś w strefie wpływów Związku Radzieckiego, mówi się o kosmonautach, a w przypadku Stanów Zjednoczonych i krajów Europy Zachodniej o astronautach.

Istotnie, na początku ery lotów kosmicznych, która rozpoczęła się lotem J. Gagarina w 1961 roku, walka o przestrzeń kosmiczną objęła również język – do radzieckich statków kosmicznych wsiadali kosmonauci, a do amerykańskich astronauci.

Po pierwszym chińskim orbitalnym locie załogowym w 2003 roku, prasa zachodnia zaczęła wobec chińskich astronautów używać czasem żartobliwego określenia tajkonauta co dosłownie oznacza „największa pustka”. Chińskie media anglojęzyczne używały terminu astronauta i dopiero od misji Shenzhou 7 w 2008 roku zaczęto używać terminu tajkonauta, podkreślając, że trafił on m.in. do Oxford English Dictionary. Według oficjalnych rządowych źródeł symbolizuje to rosnące wpływy Chin na świecie.

ESA poszukuje nowych astronautów

Aktualny europejski nabór kandydatów na astronautów, którzy w przyszłości mogą polecieć na Księżyc lub na Marsa, jest otwarty do 18 czerwca br. W przeciwieństwie do poprzednich wypraw – gdy w kosmos latali głównie piloci bojowi – teraz poszukiwani są eksperci z różnych dziedzin.

Poszukiwani kandydaci (mężczyźni lub kobiety) muszą być obywatelami państwa członkowskiego ESA. Preferowany przedział wiekowy to 27–37 lat, a wzrost kandydatów musi wynosić od 153 do 190 cm. Muszą dobrze posługiwać się językiem angielskim oraz mieć wykształcenie wyższe (lub równoważne) w dziedzinie nauk przyrodniczych, inżynierii lub medycyny – najlepiej mając przy tym co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe w pokrewnej dziedzinie.

Oczywiście muszą to być ludzie o dobrym stanie zdrowia i odpowiednich cechach charakteru. Przyszli astronauci poddawani są wieloetapowej selekcji, podczas której sprawdza się ich odporność na stres a usposobienie. Umiejętność radzenia sobie w stresie oraz uśmiech, otwartość do ludzi – to niezwykle ważne cechy przyszłych astronautów.

Dla zainteresowanych Europejska Agencja Kosmiczna ESA przygotowała filmik promujący niniejszą rekrutację:

Selekcja przewidziana jest do października 2022 roku, później kilkoro (4 – 6) wybranych kandydatów rozpocznie intensywne szkolenie.

Osoby chcące spróbować swoich sił w tym zawodzie mogą swoje zgłoszenia składać za pośrednictwem internetowego systemu aplikacyjnego ESA.

Na stronie ESA o rekrutacjach można znaleźć także rekrutacje na inne stanowiska, prowadzone aktualnie przez agencję kosmiczną.

Osobom niezdecydowanym podpowiadam, że astronauci i astronautki zostaną zatrudnieni na standardowych umowach ESA, a ich wynagrodzenie będzie uzależnione od wielu czynników, takich jak wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Będzie mieściło się w zakresie oficjalnej skali wynagrodzeń ESA na poziomie A2-A4, co oznacza nawet ponad 8 tys. EUR miesięcznie. ESA jest organizacją międzynarodową, a astronauci mają status urzędników międzynarodowych i dlatego są zwolnieni z podatku dochodowego.

ESA chce więcej astronautek

W tej kampanii rekrutacyjnej ESA kładzie nacisk na różnorodność. Szczególnie chce więcej kobiet.  W poprzedniej kampanii w 2008 roku jedynie 16 procent zgłoszeń wysyłały kobiety, co skutkowało, tym, że na 6 przyjętych kandydatów wybrano zaledwie jedną kobietę.

Po raz pierwszy w historii lotów załogowych ESA rekrutuje także osoby z fizyczną niepełnosprawnością: osoby bez jednej lub dwóch stóp, jednej lub dwóch nóg poniżej kolana, osoby o nierównych kończynach oraz kandydatki i kandydatów o niskim wzroście poniżej 130 cm.

Twoja droga w kosmos

Europejska Agencja Kosmiczna ESA rozpoczęła również wzmożoną kampanię informacyjną i zachęcającą nowe pokolenie astronautów do aplikowania o przyjęcie. Dla najmłodszej generacji przyszłych astronautów jest przeznaczony filmik pt.: „Twoja droga w Kosmos”, który jest o tym, że w ESA spełniają się marzenia. Być może film ten kogoś zainspiruje i na Zaolziu wyrośnie nasz przyszły astronauta.