Halina Szczotka
E-mail: halina.szczotka@zwrot.cz
Jaki to je być zwykłóm, współczesnóm żabóm, kumakym, ropuchóm, czi rzekotkóm.
Nielechki chlebiczek żab w dzisiejszich czasach. Nimajóm to z nami ludziami z miodym, ale z porzóndnym marasym. Nie zakrywejmy łoczi przed krziwdóm, kiero sie robi na żabach, bo każdy z nas je w tym kapke namocziany.
Kiejsi sie żaby miały, jak pónczki w maśle. Złote cziasy wszieckich żab były jeszcze w czasach Austryjackich. Wtedy nie było tych łogrómnych bestyj z motorami na asfaltowych cestach. Jeździły wozy z kóniami przed kierymi szło jako tako łodskoczić do szkarpy, kaj ciykła czisto woda. Woda bez soli, bez sapónatów, bez anytykóncepcyje. Sztuczne substancje farmakologiczne aji w malutkich ilościach działajóm na młode (żabi dziywki aji starszi babki), kiere sóm potym płoniejsi niż jałowiec.
Nejbardzi jim dokuczajóm isto cesty, na kierych jich auta w miyjscach żabich grómadnych jarych Godów pomaraśióm na bryjym. Cesta sie zakónczi już przi ceście na zolyty. Całóm zime zmarzłe cziakały, coby jich na jor pomarasiło. Przi tym wszieckim starczi ubrać nogym z gazu i jechać se pómału w krytycznych miyjscach slalómym. Żobi potómstwo sie dostowo do świata wodnego w grómadach małych jajuszek – żabich skrzeków, póki nie wyschnie, bo wody chybi i młaki poszły w syry.
Mały głowoczek musi przeżyć grómade drapieżników a na zogrodach nielitosne kosiarki. Jeśli przeczko jedyn głowocz ze stówki, tóż to je wygra. Żaby mogóm żić aż 20 roków, nikiere ropuchi sie dożijóm u nas aji 30 roków. No żaby już majóm niejlepszi cziasy za sebóm. Jak powiadajóm starzi ludzie, kiejsi było tela żab, że jich trzabyło łopatami łodchybować, by sie dostać ku piwnicy, jak sie miyszkało kajsi u potóczka, ale to już nima teraz prowda.
Żaby sie teraz na palcach jednej rynki rachuje. Człowiek kiery mo rod aspóń kapkym przirodym, tóż sie z każdej jednej raduje.
Teraz przidóm na raje przisłowia, przimówiska i przysłowiska z nasigo skrawku Cieszińskigo. Jak se sami przeczitocie, tóż uznocie, że pełnióm ważnóm funkcyj mataforycznóm. Do tego wszeickigo sóm wszecki żaby pożyteczne. Nima nic lepszigo w zogónie, jak dobrze wyżrano ropucha, kiero zastómpi aji małego zjadłego kumaka, bo zeżre każdego chroboka. Na morawskim Wałaszsku majóm do ropuch poszanowani i mówióm, że ropucha je tako porzóndno Gaździno.
MÓNDROŚCI LUDOWE PEŁNE NASZICH ŚLÓNSKICH ŚLISKICH ŻOB 🙂
1. Wyglóndo jak ŻABA z kiszki.
2. Wyglóndo, jakby z kocurym ŻABY jodoł.
3. Szkubie sie, jak uwiónzano ŻABA.
4. Skocze, jak ŻABA na globinie.
5. Siedzi nadynty, jak ŻABA.
6. Siedzi na mnie, jak god na ŻABIE.
7. Siedzi se na pysku, jak ŻABA na brzuszku.
8. Chyto sie, jak ŻABA mura.
9. Kowol kónia kuje a ŻABA noge nadstawio.
10. Dycki miech nóndzie łate a ŻABA kałuże.
11. Mało ŻABA, dali skoczi, jak ta wielko.
12. Mały jak ŻABA, mocniejszi jak BABA.
13. Na bok ŻABY, guwno jedzie.
14. Na jednej łónce woł trowy baczy a bocón ŻABY.
15. Naplóngnóm sie Ci ŻABY w brzuchu.
16. Mrugosz, jak ŻABA w prochu. (dłógi łoglóndani telewiziora, czi komputera)
17. Rzegoce, jak ŻABA wikiorz.
18. Gazdoszku latoś Wóm łurós łowies ŻABIE po łuszi.
19. Siedzi, jak ŻABA na zdrzódle.
20. Rzegocóm baby, jak na deszcz ŻABY.
Znocie też jakisis wzbogacajónce powiedzynia powiónzane z naszimi milutkimi żabkami, z kierych nikierzi majóm strach.
Dyć nas uczóm już łod małych dziecek, że kiej sie żabe pocałuje, tóż poroz sie przemiyni na młodego urodnego królewicza, czi ksiynżniczkym. Tóż piszcie, wspóminejcie i dodowejcie fotki, kaj sóm nasze wzocne żabki. TO NAPROWDYM NIMA APRYL 😀
Jan Michalik
Tagi: Jan Michalik