W Piotrowicach koło Karwiny odsłonięto tablicę upamiętniającą początek I Powstania Śląskiego

PIOTROWICE KOŁO KARWINY / Jedną z miejscowości, w której w minionych dniach odbywały się uroczystości związane z setną rocznicą wybuchu I Powstania Śląskiego, były Piotrowice koło Karwiny. Mimo że dziś leżą poza granicami Polski. Tam jednak właśnie w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku padł rozkaz do rozpoczęcia walki z Niemcami.

Uchodźcy z Górnego Śląska pod wodzą Maksymiliana Iksala zebrali się w gospodzie, która wówczas nosiła nazwę U Chroboka, a do niedawna jeszcze istniała pod nazwą U Krótkiego. Dziś w miejscu zburzonego budynku powstało gminne Centrum Kultury w Piotrowicach. Przed nim odsłonięto w piątek 16 sierpnia tablicę pamiątkową.

Nim to jednak nastąpiło, w Centrum Kultury odbył się panel dyskusyjny na temat „I Powstanie Śląskie w sztuce wizualnej, filmie i muzyce”, można było też zwiedzić wystawę „Śląsk – droga do niepodległej Polski”, która otwarta jest do 23 sierpnia. Przybyłych na spotkanie dyskusyjne przywitał wójt Piotrowic Marian Lebiedzik. Zaprezentowano film o gminie.

Wśród gości obecni byli m.in. konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz, dyrektor Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Ministerstwa Obrony Narodowej RP Paweł Hut, prezes PZKO Helena Legowicz. W dyskusji głos zabrał także Józef Musioł, prezes Towarzystwa Przyjaciół Śląska w Warszawie.

Spotkanie prowadziła Halina Bieda, dyrektor Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, które było wraz z Instytutem Pamięci Narodowej i Instytutem Adama Mickiewicza głównym organizatorem obchodów. Objęli je patronatem honorowym Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego, i Daniel Beger, prezydent Świętochłowic.

Partnerami z czeskiej strony przy organizacji uroczystości był Polski Związek Kulturalno-Oświatowy oraz gmina Piotrowice, zaś po polskiej stronie gmina Godów, która na obchody pod hasłem Ku Niepodległej zaprosiła w sobotę 17 sierpnia.

Panel dyskusyjny, prowadzony dwujęzycznie, miał na celu nakreślenie rysu historycznego i przybliżenie okoliczności, które doprowadziły do I Powstania Śląskiego. Jego przebieg przedstawił po czesku Lubomír Nenička, adiunkt Wydziału Handlu i Przedsiębiorczości Uniwersytetu Śląskiego w Karwinie. Przypomniał także, że toczyło się ono w okresie sporu o przynależność Śląska Cieszyńskiego, Piotrowice leżały wtedy za linią demarkacyjną.

Na szerszym tle historycznym racje za i przeciw Powstaniu omówił dr Lech Krzyżanowski z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Przypomniał, że również Mysłowice aspirują do początku Powstania, tam bowiem 15 sierpnia doszło do masakry pod Kopalnią Mysłowice, co spowodowało radykalizację nastrojów społecznych.

I Powstanie Śląskie, mimo że nie było dobrze przygotowane, brakowało w nim skoordynowanego dowództwa i po kilku dniach zakończyło się klęską, pokazało determinację Górnoślązaków w walce o przynależność do Polski. Wzorcem dla nich było zwycięskie Powstanie Wielkopolskie.

Tablicę pamiątkową w Piotrowicach odsłonili prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek i wójt Marian Lebiedzik. Wieńce złożyli m.in. konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz, senator RP Adam Gawęda.

Za zaangażowanie w organizację obchodów stulecia I Powstania Śląskiego pamiątkowe statuetki Muzeum Powstań Śląskich z rąk dyrektor Haliny Biedy odebrali prezes PZKO Helena Legowicz, wójt Marian Lebiedzik oraz prezes Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego PZKO Stanisław Gawlik, który od kilku lat zabiegał o upamiętnienie w Piotrowicach tego wydarzenia historycznego.

W szczelnie wypełnionej przez publiczność sali Centrum Kultury odbył się następnie koncert „O mój Śląsku”. Wykonawcami byli chór ZPiT Śląsk im. Stanisława Hadyny, którego dyrektor Zbigniew Cierniak również przyjechał do Piotrowic, oraz orkiestra. Chór zaśpiewał też razem z grupą SBB.

Przed Centrum Kultury czekali już w strojach sprzed stu lat „powstańcy”, by dać hasło do rajdu nocnego z Piotrowic do Godowa szlakiem pierwszego marszu na bój. W Godowie zaś następnego dnia odbyła się m.in. rekostrukcja bitwy o Golgotę Godowską.

CR