Miodula łod Kozubowej

CIESZYN / IX Dzień Tradycji i Stroju Regionalnego, organizowany przez Zarząd Główny Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC z Miejscowymi Kołami obwodu czeskocieszyńskiego wspólnie z Kołem Nr 6 Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Cieszynie, rozpoczęto w sobotę 7 czerwca w Domu Narodowym w Cieszynie. Publiczność przywitali Małgorzata Rakowska, prezes Miejscowego Koła PZKO Czeski Cieszyn Centrum, i Józef Swakoń, prezes Koła Nr 6 MZC.

Program koncertu słowno-muzycznego „Miodula łod Kozubowej” skierowany był przede wszystkim do widza i słuchacza z prawego brzegu Olzy, który nie zawsze zorientowany jest w problematyce zaolziańskiej. Został tak ułożony, by podać maksimum wiedzy o istniejącej od wieków w jabłonkowskiej i nie tylko kulturze polskiej w interesującej artystycznej oprawie. Scenariusz popołudnia przygotował poeta i dziennikarz Kazimierz Kaszper.

Opowiadał o góralach z rejonu Jabłonkowa. Przypomniał historię Gorolskich Świąt. – Gorolski Święto uruchomiło proces umagicznienia, a może i zmistyfikowania kultury góralskiej – wyjaśnił. Zastanawiał się, skąd w góralszczyźnie wziął się śpiew zorganizowany i sztuka muzyczna. Mówił o drogach duchowej inspiracji narodowej górali. – Żeby słowo mogło zostać uszlachetnione, musieli się nim zająć ludzie bardziej wyedukowani niż tkacz Adam Sikora, ta praca przypadła nauczycielom – tłumaczył.

Zajął się tematem rodzącej się pod górami poezji i jej autorów, dla których Beskidy były synonimem ojczyzny. Policzył, że 40 autorów napisało 258 wierszy o Beskidach. Zastanawiał się nad fenomenem gawędy ludowej jako sztuki poruszania się po zawiłościach świata. Jej mistrzami byli występujący na Gorolskim Święcie Jura i Maciej, czyli Władysław Niedoba i Ludwik Cienciała. Mówił także m.in. o dziejach literackiej Kawiarenki Pod Pegazem, o działaniach zbieraczych Sekcji Folklorystycznej ZG PZKO pod wodzą Daniela Kadłubca.

W programie zabrzmiały wiersze, humoreski, opowiadania pisarzy zaolziańskich, które czytali „ciotka” Barbara Szotek-Stonawski i „ujec” Karol Suszka z Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Nie informowano przed kolejną recytacją, kto jest autorem prezentowanych słów, ale w zapowiedzi programowej wymienione zostały nazwiska Pawła Kubisza, Władysława Młynka, Anieli Kupiec, Henryka Jasiczka, Władysława Sikory, Wilhelma Przeczka, Jana Pyszki, Adama Wawrosza i Renaty Putzlacher.

Muzykę, piosenki charakterystyczne dla omawianego regionu grała i śpiewała kapela Lipka MK PZKO w Jabłonkowie. Jej założycielka Krystyna Mruzek także poczęstowana została tytułową miodulą. Ilustracjami do kolejnych tekstów literackich i piosenek ludowych były fotografie, rzucane na ekran z boku sceny, a przedstawiające krajobrazy beskidzkie, zespoły folklorystyczne, portrety autorów prezentowanych utworów i bohaterów omawianych wydarzeń.

Za zorganizowanie święta tradycji podziękowała Anna Olszewska, konsul generalna RP w Ostrawie. – Jako przybysz – mówiła – któremu dane jest już dłuższą chwilę przyglądać się tej kulturze, mogę dołączyć się tylko do słów, które tu przed chwilą padły. Że jest to przykład, niezwykła siła dla wszystkich, jak można czerpać z tej kultury, w której jest wielkie bogactwo. Dzisiaj pokłoniliśmy się, słuchając tego pięknego koncertu, wszystkim, którzy stworzyli to ogromne dziedzictwo.

(CR)