Utracony świat Żydów

Śląsk Cieszyński to region bardzo zróżnicowany, wielonarodowy, wielokulturowy i wielowyznaniowy. Jego przeszłość była zawiła, a zarazem bardzo ciekawa. Oprócz Polaków, Czechów, Niemców i innych jeszcze nacji żyła tu ludność wyznania mojżeszowego. Żydzi stanowili dopełnienie tej mieszanki etnicznej, a ich losy były nad wyraz skomplikowane.

Niebawem na półkach księgarskich pojawi się album „Utracony świat cieszyńskich Żydów”. Będzie to pierwsze tak obszerne i bogato ilustrowane wydawnictwo. Jego autorem jest znany historyk dr hab. Janusz Spyra prof. nadzw. AJD. Zresztą temu zagadnieniu poświęcił też najwięcej uwagi w swojej karierze naukowej, napisał także kilka publikacji na ten temat.

Panie profesorze, kiedy kultura i historia Żydów stała się obszarem Pańskich zainteresowań?

Ten temat ciekawił mnie od zawsze. Interesowałem się wszystkim, co było na swój sposób wyjątkowe, ciekawe, niecodzienne, co było dalekie od szarzyzny życia codziennego. Niemniej muszę przyznać, że zagadnieniem Żydów zająłem się też trochę przypadkowo. Często bowiem słyszałem, że o Żydach na Śląsku Cieszyńskim nie można nic napisać, bo wszystkie materiały zostały zniszczone. Na szczęście okazało się, że to nieprawda. Sporo materiałów zachowało się w różnych archiwach, tylko po prostu trzeba było poszukać. Kiedyś dyskutowałem na ten temat z moimi znajomymi z Niemiec, którzy stwierdzili, żebym w takim razie napisał artykuł o Żydach, a oni gotowi byli podjąć się jego opublikowania. W ten sposób mój pierwszy artykuł dotyczący tematyki żydowskiej na Śląsku Cieszyńskim pokazał się w języku niemieckim w 1993 roku.

Więcej przeczytać można w październikowym „Zwrocie„.

(Emilia Świder)