Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
Co roku latem policja (zarówno w Polsce, jak w Czechach) alarmuje, aby nie zostawiać dzieci i zwierząt w aucie. Mimo to rokrocznie służby podejmują w tej sprawie interwencje. Ostatni taki przypadek miał miejsce w czwartek (25 lipca) w Chrzanowie w województwie małopolskim. Na jednym z chrzanowskich parkingów opiekun zostawił dwuletnie dziecko w zamkniętym aucie. Ponieważ dziecko nie reagowało, jeden ze świadków zdarzenia zdecydował się wybić szybę w pojeździe.
Historia tym razem skończyła się dobrze, ponieważ okazało się, że dziecko spało. Jednak to, w jakich okolicznościach dwuletnie dziecko zostało zamknięte w samochodzie i jak długo w nim przebywało bez opieki, zostanie wyjaśnione w Komendzie Powiatowej Policji w Chrzanowie. Pamiętajmy, że zostawienie dziecka w aucie w najlepszym razie wiąże się z otrzymaniem mandatu. Przez swoją nierozwagę możemy jednak ponieść o wiele większe konsekwencje. Pozostawiając dzieci (ale też zwierzęta) w zamkniętych samochodach, narażamy je na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub nawet życia.
Zgodnie ze zbieranymi przez lata danymi statystycznymi, w gorących samochodach w samych Stanach Zjednoczonych umiera około 40 dzieci rocznie. Ponad 50% z nich ma mniej niż dwa lata. Największe żniwa w ciągu ostatnich dwudziestu lat zebrał 2018 rok, kiedy to zmarło z tego powodu 53 dzieci. Jeżeli myślisz, że ten problem tyczy się tylko USA i małych dzieci, jesteś w błędzie. W Polsce we Wrocławiu pięć lat temu o mały włos nie zmarł z przegrzania siedmioletni chłopiec, którego zostawił śpiącego w rozgrzanym samochodzie ojciec na czas zakupów.
Kalkulator rozgrzanego samochodu
W upalne dni w samochodzie bardzo szybko robi się gorąco. Pojazd błyskawicznie nagrzewa się w słońcu i pomimo tego, że na zewnątrz mamy temperaturę 30 stopni, to wewnątrz temperatura potrafi wzrosnąć dwukrotnie, nawet do przeszło 60 stopni. Uchylenie szyby w upalny dzień niewiele zmienia. Jeżeli chcesz się dokładnie dowiedzieć, do jakiej wysokości wzrasta temperatura w twoim aucie, możesz skorzystać z kalkulatora rozgrzanego samochodu – aplikacji stworzonej przez Dominika Czernię z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN we współpracy z lek. Łukaszem Białkiem.
Kalkulator na podstawie sprecyzowanych parametrów: temperatury otoczenia, warunków atmosferycznych oraz koloru pojazdu i tego, czy jego okna są zamknięte czy lekko uchylone, szacuje maksymalną temperaturę powietrza w samochodzie i tempo jego nagrzewania, a także obrazuje, jak szybko mogą pojawić się konsekwencje zdrowotne zwiększonej temperatury ciała. Aplikacja została zbudowana na podstawie doświadczeń fizycznych i modeli matematycznych opisanych w recenzowanych czasopismach naukowych. Kalkulator pozwala przekonać się, jak niebezpiecznie wysokie temperatury pojawiają się w zamkniętych pojazdach.
Wszystkie badania wskazują, że temperatura wewnątrz zamkniętego samochodu może przekroczyć 50°C zaledwie w ciągu kilku minut. Za tak szybki jej wzrost odpowiada zjawisko efektu cieplarnianego: promienie słoneczne o krótkich falach przechodzą przez szyby samochodowe i nagrzewają elementy pojazdu (deska rozdzielcza, siedzenia), które emitują promieniowanie termiczne w postaci długich fal. Fale te mają niewystarczającą energię, by móc uciec z powrotem przez szyby i pozostają uwięzione wewnątrz samochodu, powodując intensywny wzrost temperatury.
Nigdy nie zostawiaj dziecka w samochodzie! Pamiętaj o podstawowych zasadach:
- Dzieci nie wolno zostawiać samych w samochodzie, niezależnie od pory roku.
- W upalne dni usprawiedliwieniem nie jest pozostawienie dziecka w aucie zaparkowanym w cieniu.
- Temperatura we wnętrzu samochodu potrafi wzrosnąć o 20 stopni Celsjusza w ciągu kilku minut nawet podczas względnie chłodnych i pochmurnych dni.
- Wystarczy kilkanaście, a nawet kilka minut, aby organizm dziecka zamkniętego w samochodzie podczas upału, przestał normalnie funkcjonować.
- Przed odejściem od samochodu, zawsze sprawdzaj, czy w aucie nie zostawiłeś dziecka. Dzieci, które śpią, nie upomną się o zabranie ich ze sobą.
- Jeżeli zauważyłeś dziecko zamknięte w samochodzie – nie bądź obojętny!
- W sytuacji, w której odnalezienie właściciela samochodu jest możliwe (np. stacja benzynowa, niewielki sklep), zrób to niezwłocznie.
- Jeżeli odszukanie rodzica lub opiekuna dziecka jest niemożliwe (np. parking pod centrum handlowym), zachowując ostrożność, zbij szybę w aucie, a następnie wezwij pogotowie i policję. Pamiętaj, że chroni cię tzw. prawo wyższej konieczności.
- Jeżeli nie masz odwagi zbić szyby, zadzwoń pod 112 i poinformuj o zaistniałej sytuacji.
- Z prawa wyższej konieczności korzystaj z rozsądkiem. Jeżeli masz możliwość – udokumentuj stan faktyczny (np. zdjęcie telefonem, kontakt do świadków itp.).
Pamiętajmy, że bezpieczeństwo najmłodszych jest naszym priorytetem, a w przypadku zagrożeń należy natychmiast działać. Nigdy i pod żadnym pozorem nie zostawiajmy nikogo w zamkniętym samochodzie. Pamiętajmy, że zdrowie i życie ludzkie jest najważniejsze i musimy reagować w każdej sytuacji, w której może być ono zagrożone.
SG, materiały prasowe GOV, PAN, Komenda Powiatowa Policji w Chrzanowie