Dziś 20 marca 2024 o godzinie 4:06 u nas obowiązującego czasu Słońce, w swojej drodze na północ, znalazło się dokładnie nad równikiem niebieskim. Na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna wiosna.
Marzec to okres najszybszego wydłużania się dnia w ciągu roku. Dni w marcu stają się nie tylko równe nocom, ale od równonocy wiosennej stanowią większą część doby. Za oknem czuć już powiew wiosny, która wreszcie dziś nad ranem oficjalnie nadeszła. Po okresie z przeważającym częstym całkowitym szczelnym zachmurzeniem wstępujemy w pogodniejsze półrocze ze słonecznymi dniami, z czego niezmiernie się cieszymy.
Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi
Dnie i noce są następstwem obrotu Ziemi wokół osi, natomiast obieg Ziemi wokół Słońca jest przyczyną zmian pór roku. Ponieważ oś obrotu Ziemi jest nachylona w stosunku do płaszczyzny orbity okołosłonecznej Ziemi, Słońce przez jedną połowę roku znajduje się na południowej półkuli nieba i przez pozostałe pół roku na półkuli północnej.
Gdy Słońce znajduje się na południowej półkuli nieba, wówczas na południowej półkuli Ziemi panuje lato, a na półkuli północnej Ziemi zima. Sytuacja jest odwrotna, gdy Słońce znajduje się na półkuli północnej nieba. Momenty, w których Słońce przechodzi z jednej półkuli niebieskiej na drugą i gdy w związku z tym na całej kuli ziemskiej noc i dzień trwają jednakowo długo, nazywamy równonocami.
Równonoc wiosenna
Dziś 20 marca 2024 o godzinie 4:06 u nas obowiązującego środkowoeuropejskiego czasu Słońce w swojej drodze na północ znalazło się dokładnie nad równikiem niebieskim. Słońce przeszło przez punkt Barana. Na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna wiosna, na południowej astronomiczna jesień. Nastanie zrównanie dnia i nocy (równonoc wiosenna). Dzień i noc trwają po 12 godzin. Słońce wschodzi dokładnie nad wschodnim horyzontem i zachodzi dokładnie na zachodzie. W południe, czyli o godzinie 12:00 czasu strefowego środkowoeuropejskiego, Słońce znajduje się dokładnie nad południem. Na północnym ziemskim biegunie rozpoczyna się dzień polarny, na południowym noc polarna.
Od tego momentu Słońce powraca na półkulę północną i znajduje się coraz wyżej na niebie. Największe tempo tych zmian przypada na koniec marca i początek kwietnia. Niemniej jednak wysokość dziennego łuku Słońca na niebie i wynikająca z tego długość dnia będzie zwiększać się aż do letniego przesilenia (20 czerwca 2024), kiedy to dzień będzie dwa razy dłuższy od nocy.
Ze względu na zjawisko refrakcji atmosferycznej (załamanie światła przy przejściu przez atmosferę, powodujące pozorne zwiększenie wysokości ciał niebieskich nad horyzontem) faktyczne zrównanie dnia z nocą nastąpiło już kilka dni przed astronomiczną równonocą wiosenną 17 marca 2024.
16 marca 2024 Słońce w Cieszynie wyszło o godzinie 5:55 i zaszło o godzinie 17:52, dzień trwał 11 godzin i 56 minut. W następny dzień 17 marca 2024 wschód Słońca w Cieszynie nastał o godzinie 5:53 i zachód o godzinie 17:53, dzień trwał 12 godzin. Dalszy dzień był już w Cieszynie o 4 minuty dłuższy od nocy. Dziś Słońce w Cieszynie wyszło o godzinie 5:46 i zajdzie o godzinie 17:58. Dzień trwa już 12 godzin i 11 minut. Momenty wschodów i zachodów Słońca są podane w obowiązującym czasie strefowym dla Europy Środkowej, czyli w czasie środkowoeuropejskim.
Kalendarzowa i meteorologiczna wiosna
Istnieje kilka rodzajów pór roku. Astronomiczne pory roku są wyznaczane na podstawie momentów górowania Słońca nad równikiem lub zwrotnikami. Mają „ruchome” daty, ponieważ odzwierciedlają obieg Ziemi wokół Słońca i ten nie jest dany liczbą całych dni. Dokładny czas początku wiosny przesuwa się w godzinach i nawet w dniach.
Meteorologiczne pory roku zostały ustalone dla potrzeb meteorologów i klimatologów do obliczania średnich statystycznych, żeby mogli zawsze porównywać ten sam okres. Na półkuli północnej wiosna meteorologiczna rozpoczyna się w każdym roku o północy 1 marca i trwa do godziny 24:00 31 maja.
Początek wiosny kalendarzowej charakteryzuje się również stałą, niezmienną datą – 21 marca. W przeciwieństwie do astronomicznych pór roku, daty początku pór kalendarzowych są stałe, każdego roku wypadają tego samego dnia. W 2024 roku wiosna astronomiczna wyprzedza kalendarzową o jeden dzień.
Najlepiej wiosną
Nastała równonoc wiosenna – rozpoczęła się wiosna. Słońce wznosi się coraz wyżej, a dzień staje się coraz dłuższy od nocy. O tym, że wiosenna aura ma niezwykłą moc, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Wraz z nastaniem pierwszych ciepłych i słonecznych dni stajemy się bardziej zmotywowani do działania, a rozkwit przyrody po zimowym letargu pobudza w nas chęć do zmian. Ze względu na to, wiosna stała się tematem wielu utworów. Andrzej Kłodzki, autor tekstów polskich piosenek, pisał:
Najlepiej wiosną ‒ chociaż raz
W zielonym ogniu ukryć twarz
I w dłoni zamknąć barwę snu
Niech wróci znów
Najlepiej wiosną stracić czas
I dotknąć nieba, dotknąć gwiazd
W ramiona chwycić ciepły wiatr
Roztańczyć świat
Zachęcamy do wysłuchania piosenki Najlepiej wiosną w wykonaniu Urszuli Sipińskiej oraz Trubadurów.
Tagi: Wiosna
