Pogotowie językowe. Zastępować czy reprezentować?

Błędy wynikające z zapożyczeń to temat rzeka. Dzisiaj w „Pogotowiu językowym” zajmiemy się czasownikami „zastępować” i „reprezentować”.

Ostatnio natknęłam się na takie zdanie: „Podczas wydarzenia miejscowe koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego były zastąpione dziećmi, młodzieżą i rodzicami”. Mieszkam na Zaolziu już prawie pół życia, więc to zdanie nie jest dla mnie niezrozumiałe. Jednak spróbujmy sobie wyobrazić, co z tego komunikatu zrozumie osoba mówiąca wyłącznie po polsku i niemająca na co dzień styczności z taką różnorodnością językową, jak na Zaolziu.

Osoba polskojęzyczna zrozumie z powyższego zdania, że miejscowe koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego nie mogły wziąć udziału w wydarzeniu i w zastępstwie wydelegowały dzieci, młodzież i rodziców. Czy to chciał nam przekazać autor tych słów? Oczywiście, że nie. Autor chciał powiedzieć, że „Podczas wydarzenia miejscowe koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego były reprezentowane przez dzieci, młodzież i rodziców”.

„Wielki słownik języka polskiego PAN” podaje dwa znaczenia czasownika „zastępować”. Pierwszy to „przejmować czyjeś funkcje lub obowiązki”, np.: Można zatem przypuszczać, że już w tamtym okresie Olga opiekowała się młodszą siostrą, poniekąd zastępując jej matkę. Drugie znaczenie to „powodować, że w miejscu, w którym był ktoś lub coś, pojawia się ktoś inny lub coś innego”, np.: W wyposażeniu kuchennym unikajmy przedmiotów plastikowych i metalowych, zastępując je drewnem, bawełną, porcelaną, szkłem i metalem uszlachetnionym.

Czasownik „reprezentować” natomiast oznacza „występować w imieniu kraju, organizacji lub grupy”, np. Na dorocznym zjeździe szkołę w Trzyńcu reprezentowała jego dyrektorka. Drugie znaczenie czasownika „reprezentować” to „przedstawiać cechy lub poglądy charakterystyczne dla większej grupy”, np.: Autor plakatu reprezentował poglądy komunistycznych władz w Polsce.

Można by się jeszcze zastanowić nad tym, czy miejscowe koła PZKO mogą być reprezentowane przez dzieci, młodzież i rodziców, ale to już inna para kaloszy.