Przewodnik po izbach regionalnych i ekspozycjach na Zaolziu. Wydano publikację zachęcającą do zwiedzenia sześciu miejsc

Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej wydał „Przewodnik po izbach regionalnych i ekspozycjach na Zaolziu”. Znajdziemy w nim podstawowe wiadomości dotyczące historii kolekcji i ich charakteru oraz informacje praktyczne. Publikacja uwzględnia sześć izb regionalnych i ekspozycji utworzonych przy miejscowych kołach Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w latach 1980–2008.

W broszurze znajdziemy takie miejsca, jak Małe Muzeum im. Karola Piegzy w Bukowcu, Izba Regionalna im. Adama Sikory w Jabłonkowie, Izba Tradycji w Nieborach, ekspozycja „Bohaterowie Przestworzy” w Cierlicku, Izba Tradycji w Skrzeczoniu i ekspozycja poświęcona postaci Władysława Niedoby w Nawsiu. Trzy spośród wymienionych wystaw mają charakter etnograficzny, dwie odwołują się do historii, jedna dotyczy wybitnej zaolziańskiej postaci.

W przewodniku znajdują się podstawowe wiadomości dotyczące historii powstania i charakteru zbiorów oraz informacje praktyczne, takie jak adresy i kontakty. Publikacja zawiera streszczenia w języku czeskim i angielskim. Na końcu zamieszczono krótką historię zaolziańskiego kolekcjonerstwa. Broszura ilustrowana jest bogatym materiałem zdjęciowym. Tekst napisała Sylwia Grudzień, autorem zdjęć i opracowania graficznego jest Marian Siedlaczek.

W tego typu miejscach wielka historia przestaje być odległa i abstrakcyjna, a zaczyna być bliska i zrozumiała

– Mamy nadzieję, że niniejszą publikacją uda nam się wzbudzić zainteresowanie kolekcjami zgromadzonymi z inicjatywy społeczników skupionych wokół PZKO. Izby regionalne to miejsca szczególne, ponieważ zgromadzone w nich artefakty nawiązują do lokalnej historii, wydarzeń i postaci. W tego typu miejscach wielka historia przestaje być odległa i abstrakcyjna, a zaczyna być bliska i zrozumiała. Warto zwiedzić te wystawy, wykorzystać ich potencjał, szczególnie w czasie lekcji historii, oraz skorzystać z możliwości bezpośredniego kontaktu z eksponatami. Zachęcam więc wszystkich do odwiedzenia izb i ekspozycji działających przy miejscowych kołach PZKO z naszym przewodnikiem – czytamy we wstępie prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC Helena Legowicz.

Każde z tych miejsc mogłoby stać się pretekstem do przeprowadzenia kilku lekcji historii

– Kolekcje zgromadzone w domach PZKO choć nie są duże, są niezwykle ciekawe. Każde z tych miejsc mogłoby stać się pretekstem do przeprowadzenia kilku lekcji historii. Na przykład w Skrzeczoniu znajduje się kurtka zimowa z pasiaka obozowego, należącą do Jana Curzydły. Na oryginalnym ubraniu widać trójkąt i literę „P”, które świadczą o tym, że jej właściciel był w Auschwitz więźniem politycznym narodowości polskiej. Z niezwykle cennych eksponatów należy również wymienić odręczną listę 104 ofiar Polenlagru w Nowym Boguminie – mówi autorka przewodnika Sylwia Grudzień.

– Z kolei w Nieborach znajduje się kasetka na przybory tolatowe zrobiona przez Pawła Oszeldę w 1851 roku, która mogłaby stanowić punkt wyjścia do przeprowadzenia lekcji na temat Wiosny Ludów. Trzeba podkreślić, że większość zbiorów zgromadzonych w izbach ma charakter etnograficzny. One nam dają szerokie możliwości prowadzenia lekcji i warsztatów dla dzieci i młodzieży w każdym wieku – od życia codziennego mieszkańców wsi poprzez różnego rodzaju rzemiosło, techniki zdobnicze tkanin i strojów aż po obrzędowość doroczną – dodała autorka przewodnika.

Oddziaływanie tych przedmiotów na ludzką wyobraźnię jest nieporównywalnie silniejsze niż lektura opasłych tomów

– Być może na wystawach w domach PZKO nie znajdziemy multimediów i nowoczesnych rozwiązań na miarę dużych instytucji, ale ciągle mamy to, co najważniejsze, czyli autentyczny eksponat. Jestem przekonana, że oddziaływanie tych przedmiotów na ludzką wyobraźnię jest nieporównywalnie silniejsze niż lektura opasłych tomów. Wystarczy tylko wykorzystać ich potencjał – podsumowała Sylwia Grudzień.

Informacje zawarte w przewodniku będę niebawem dostępne również na portalu Zwrot.cz. Część informacji została opublikowana również na stronach miejscapamieci.cz, gdzie można znaleźć też m.in. informacje o polskich szkołach działających na Zaolziu, domach Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego oraz wybranych miejscach pamięci i pomnikach związanych z historią Zaolzia.

Publikacja „Przewodnik po izbach regionalnych i ekspozycjach na Zaolziu” powstała przy wsparciu finansowym Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie. Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2022.