Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
Kerepesi jest jednym z najsłynniejszych cmentarzy w Budapeszcie oraz jednym z najstarszych cmentarzy na Węgrzech — prawie w całości objęty jest ochroną konserwatorską. Porównywany jest do największego i najstarszego cmentarza paryskiego Père-Lachaise. Jednocześnie stanowi jeden z największych parków rzeźb na wolnym powietrzu w Europie. Zajmuje powierzchnię około 56 hektarów.
Znajduje się w Budapeszcie w dzielnicy Józsefváros, niedaleko dworca międzynarodowego Keleti. Jeżeli więc podróżujemy do stolicy Węgier pociągiem, warto wybrać się na cmentarz zaraz po wyjściu z pociągu. Nie jest to typowy cel wycieczek turystycznych. Cmentarz ma przede wszystkim duże znaczenie dla samych Węgrów.
Oficjalna nazwa cmentarza brzmi Fiumei úti nemzeti sírkert, czyli cmentarz Narodowy na Ulicy Fiumei, ale bardziej upowszechniła się nazwa cmentarz Kerepesi, która również wzięła się od nazwy ulicy, tylko że większej i biegnącej wzdłuż północnego ogrodzenia nekropolii.
Poza głównymi szlakami turystycznymi
Budapeszt ma tyle atrakcji do zaoferowania, że cmentarz Kerepesi mimo ogromnych walorów kulturowych i artystycznych nie figuruje na liście najważniejszych atrakcji miasta. Jeżeli jednak jesteśmy już w stolicy Węgier po raz kolejny, i takie miejsca jak Bazyliki św. Stefana, Wzgórze Gellerta czy budynek parlamenty nie robią już na nas wrażenia, cmentarz Kerepesi będzie dla nas odskocznią od głównych szlaków turystycznych. Jest on szczególnie ciekawy dla tych, którzy interesują się historią i kulturą Węgier.
Cmentarz Kerepesi nie jest aż tak stary, jak mogłoby się wydawać, ponieważ powstał dopiero w 1847 roku. Pierwszy pogrzeb miał tu miejsce w 1849 roku. Natomiast pierwszy pogrzeb osoby zasłużonej dla węgierskiego narodu odbył się w 1855 roku. Pochowano wówczas poetę, pisarza i tłumacza Mihály’ego Vörösmarty’ego. W 1874 roku utworzono sektor, w którym chowano tych, którym odmówiono kościelnego pochówku – samobójców i straceńców.
Narodowy panteon Węgrów
W 1885 roku władze miasta zdecydowały, że cmentarz Kerepesi będzie miejscem pochówku dla zasłużonych. Od tego czasu liczba pochowanych mężów stanu, pisarzy, rzeźbiarzy, architektów, artystów, kompozytorów, naukowców i aktorów zwiększyła się do około siedmiuset.
Niektórzy z nich pochowani są w mauzoleach lub grobowcach będących dziełami sztuki. Dominującym obiektem sakralnym są wybudowane w latach 1908-1911 arkady nawiązujące stylem do północnowłoskich cmentarzy. Na terenie Kerepesi znajdują się mauzolea trzech mężów stanu: pierwszego premiera Węgier Lajosa Batthyány’ego, polityka Ferenca Deáka i Lajosa Kossutha, przywódcy rewolucji węgierskiej w 1848 roku. Lista pochowanych osób dostępna jest na tutaj.
Cmentarz został zamknięty dla pochówków już w 1952 roku, między innymi ze względu na zniszczenia w wyniku II wojny światowej. Władze komunistyczne chciały też w ten sposób umniejszyć rolę tych pochowanych, którzy według nowej wykładni „wyzyskiwali klasę robotniczą”.
Na spacer po budapesztańskim Kerepesi najlepiej wybrać się jesienią – w złocie i czerwieni nagrobki i monumentalne rzeźby wyglądają najpiękniej.
(SG)
Tagi: Budapeszt, cmentarz w Budapeszcie, Kerepesi, nekropolie, Węgrzy, Wszystkich Świętych