Propozycja nie tylko na wakacje. Ciekawa wystawa o głuszcach i o polowaniach

WISŁA / W byłym pałacyku myśliwskim Habsburgów przy ulicy Lipowej w Wiśle można obejrzeć stałą wystawę „Głuszce w Beskidzie Śląskim”. Ekspozycja przedstawia dioramę kilku spreparowanych głuszców w ich naturalnym środowisku.

Znajdują się tam zarówno dorosłe ptaki, jak i pisklęta. Ponadto tablice informacyjne przybliżą krótką historię polowań w lasach Beskidu Śląskiego. Wystawa zawiera też elementy multimedialne. Zainteresowani mogą posłuchać dźwięku tokowania głuszców.

Kiedy tereny te należały do Habsburgów, niektórzy ich przedstawiciele polowali od XIX wieku na głuszcze. Już 1853 roku urządzono polowanie na obecnej polanie Przysłop pod Baranią Górą. Administrator lasów arcyksiążęcych, hrabia Braidla, ustrzelił wtedy dwa osobniki tego gatunku. Fakt ten zainteresował arcyksięcia Albrechta Habsburga, przedostatniego księcia cieszyńskiego i zapalonego myśliwego.

Od tego momentu całość gospodarki leśnej na tym obszarze podporządkowano hodowli tych ptaków.

Celne oko arcyksiężnej

Arcyksiążę Fryderyk Habsburg, bratanek i spadkobierca Albrechta, po raz pierwszy gościł na tym miejscu w 1880 roku. Wówczas zorganizował polowanie, podczas którego jego żona Izabela ustrzeliła aż 30 głuszców.

Pałacyk Myśliwski Habsburgów w Wiśle, w którym mieści się wystawa, pierwotnie został wzniesiony właśnie na polanie Przysłop w latach 1897-1898 na polecenie arcyksięcia Fryderyka.  Obiekt prawdopodobnie zaprojektował Albin Teodor Prokop, architekt i radca budowlany Komory Cieszyńskiej.

W 1915 roku w pałacyku gościł cesarz niemiecki Wilhelm II wraz z feldmarszałkiem Paulem von Hindenburgiem. W tym samym roku w Wiśle pojawił się arcyksiążę Karol Franciszek Józef, późniejszy cesarz austriacki i król węgierski Karol I.

Ostatnie polowanie Habsburgów

Ostatni raz Habsburgowie zapolowali w tutejszych lasach w 1916 roku – arcyksiążę Fryderyk ustrzelił wtedy 2 koguty głuszca. 12 listopada 1918 roku pałacyk został splądrowany i obrabowany przez miejscową ludność.

W niepodległej Polsce przeszedł na własność Skarbu Państwa, opiekę nad nim przejęło Nadleśnictwo Wisła. W 1925 roku górnośląski oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego uruchomił w obiekcie schronisko turystyczne, które mogło pomieścić 64 osoby. Wytyczono wówczas szlaki turystyczne na Baranią Górę, powstała też skocznia narciarska „Ślązaczka”, która nie zachowała się do dziś.

W 1986 roku pałacyk przeniesiono do Wisły na ulicę Lipową, gdzie od października 1987 roku jest siedzibą wiślańskiego oddziału PTTK. Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego i na Szlaku Habsburgów.

Hodowla nastawiona na zwiększenie ilości głuszców

Ponieważ z biegiem czasu populacja głuszców w rejonie Beskidów prawie wyginęła, Nadleśnictwo Wisła prowadzi od 2002 roku hodowlę nastawioną na zwiększenie ilości tych skrajnie zagrożonych wyginięciem ptaków. Ze względu na ich niewielką liczebność w Polsce, jajka niezbędne do założenia hodowli pozyskano w Białorusi.

Najpierw hodowano je w specjalnych wolierach na Wyrchczadeczce, potem zaczęto je wypuszczać w lasy w masywie Baraniej Góry. Od 2002 roku do naturalnego środowiska wypuszczono 550 ptaków, z których większość się zaaklimatyzowała.

Najbardziej znany myśliwy II Rzeczypospolitej

Prezydent Ignacy Mościcki był najbardziej znanym i popularnym myśliwym w II Rzeczypospolitej, do czego przyczyniał się walnie pobyt w Wiśle. W kurorcie tym miał bowiem do dyspozycji zaplecze w postaci nowoczesnej rezydencji, którą w latach 1929-1931 wybudowano ze składek społeczeństwa Śląska. Projekt opracował wybitny krakowski architekt prof. Adolf Szyszko-Bohusz.

Sukcesy łowieckie głowy państwa dokumentowały liczne wzmianki i fotografie zamieszczane w prasie międzywojennej.

Na wystawie można się również dowiedzieć, że w okresie międzywojnia rewiry łowieckie Śląska Cieszyńskiego na równi z Białowieżą i Spałą przeznaczone były do polowań dyplomatycznych i reprezentacyjnych. W polowaniach tych brali udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych i wojskowych, członkowie korpusu dyplomatycznego, zagraniczni goście, a nawet artyści.

Jan Kiepura polujący na kaczki

Był wśród nich również Jan Kiepura, światowej sławy tenor. Stanisław Cenkier, nestor śląskiego łowiectwa, skwitował popisy strzeleckie słynnego śpiewaka podczas polowania na kaczki w sierpniu 1939 roku  następująco: Król tenorów śpiewał cudownie, ale strzelał kiepsko…

W polowaniach w Beskidzie Śląskim uczestniczył też generał dywizji Edward Rydz-Śmigły. Przyszłemu marszałkowi Wojska Polskiego w Dębowcu i Pruchnej zwierzynę naganiał Ludwik Bromnik, który w 2005 roku dożył 108 lat.

Kolejnymi uczestnikami polowań na Śląsku Cieszyńskim byli premier Janusz Jędrzejewicz, minister sprawiedliwości Czesław Michałowski, marszałek sejmu Maciej Rataj czy profesor Wojciech Świętosławski, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego i  jeden z najwybitniejszych polskich uczonych XX wieku oraz wielu, wielu innych.

Spośród licznego grona dyplomatów zagranicznych ubiegających się o trofea łowieckie w Cieszyńskiem wyróżniał się m.in. radca ambasady włoskiej Luigi Petrucci, ambasador angielski William Erskine, ambasador Niemiec v Polsce Hans-Adolf von Moltke czy Anthony Drexel Biddle, ambasador USA.

Wystawę „Głuszce w Beskidzie Śląskim” można obejrzeć w godzinach pracy Informacji Turystycznej PTTK: od poniedziałku do piątku od godz. 9.00 do godz. 16.00, w sobotę od godz. 9.00 do godz. 13.00.

(gam)