Będą „latać” meteory

W nocy z niedzieli na poniedziałek (13 – 14 grudnia) będzie się działo! Ziemia około drugiej w nocy przejdzie przez najgęstszą cześć roju meteorów Geminidy. W ciągu godziny można zobaczyć nawet dziesiątki tzw. gwiazd spadających, czyli meteorów o różnych jasnościach. W tym roku warunki obserwacyjne są wyjątkowo korzystne, a prognoza pogody na razie wychodzi pół na pół.

Geminidy, nazwane według łacińskiej nazwy gwiazdozbioru Bliźniąt (Gemini), przedstawiają jeden z najobfitszych i najjaśniejszych rojów meteorów. Są liczebniejsze aniżeli sierpniowe Perseidy, niemniej jednak dzięki grudniowej aurze mało znane. Rój ten oprócz liczebności wyróżnia się również tym, że obejmuje dużo większych meteoroidów, które podczas spalania w ziemskiej atmosferze tworzą piękne i powolne, często na zielono zabarwione meteory.

Meteoroidy, meteory, meteoryty

Nazwę meteoroidy noszą cząstki materii międzyplanetarnej, które poruszają się w przestrzeni Układu Słonecznego. Jak natrafią na Ziemię, wlecą do atmosfery – obserwujemy je w postaci gwiazd spadających i nazywamy meteorami. Bardzo duże meteory nie ulegają całkowitemu wyparowaniu i osiągają ziemską powierzchnię – wtedy nazywamy je meteorytami. Większe i bardzo jasne meteory nazywamy bolidami.

Kiedy i jak obserwować

Co roku Geminidy (meteory z roju Geminidów) widoczne są od 4 do 17 grudnia, z maksimum aktywności około 14 grudnia. Jest to najobfitszy rój meteorów na naszej półkuli, jednak nie tak chętnie obserwowany, jak sierpniowe Perseidy, ponieważ grudniowe noce, jeśli są pogodne, są bardzo chłodne.

Radiant (punkt na niebie, z którego meteory wylatują) znajduje się w pobliżu Kastora, drugiej co do jasności gwiazdy Bliźniąt. Gwiazdozbiór ten w połowie grudnia widoczny jest prawie przez całą noc i góruje (znajduje się najwyżej nad horyzontem) około godziny 2.

Maksimum aktywności roju nastanie w nocy z 13 na 14 grudnia około godziny 1:50, kiedy to można widzieć aż 150 meteorów w ciągu godziny. W tym momencie radiant Geminidów góruje i górowanie to następuje niemal w zenicie. W związku z nieobecnością na niebie Księżyca (znajduje się w nowiu) nastają idealne warunki do obserwacji, którym mogą przeszkodzić tylko chmury i światła miejskie.

Jak obserwować? W ciepłym ubraniu i z termosem

Meteory mogą pojawić się na całej powierzchni nieba i podczas obserwacji staramy się ogarniać wzrokiem jak największą połać nieba. Geminidy obserwujemy, gdy tylko nadarzy się okazja. Obserwacje warto rozpocząć o wcześniejszej porze wieczornej, nawet około godziny 19:00. Obserwować można przez całą noc nawet godzinę dwie przed wschodem Słońca.

Jednak najwięcej meteorów zobaczymy między północą i godziną 2. Jeżeli niebo będzie zakryte chmurami, spróbujmy następnej nocy – nadal jeszcze możemy zobaczyć wiele spadających gwiazd, które według legendy spełniają nasze życzenia.

Obserwacje warto prowadzić z dala od zaświetlonego nieba. Pamiętać musimy też o ciepłym ubraniu, najlepiej ubrać się na cebulkę. Ocieplane spodnie, czapka, szalik, rękawiczki, grube skarpety. Warto też zabrać termos z gorącą herbatą lub kawą. Jeśli będzie jasne niebo, będzie bardzo chłodno. Im dłużej obserwujemy, tym więcej meteorów zobaczymy. Dlatego warto być cierpliwym.

Roman Strzondała