Wiadomości z przeszłości. Jak na stadionie w Warszawie koronowano króla polskich Cyganów

Tekst cytowany z: „Dziennik Polski. Pismo bezpartyjne ludności polskiej w Czechosłowacji, 4 lipca 1937, s. 6 [zachowana pisownia oryginalna].

Koronacja króla cygańskiego

Na stadionie W. P. w Warszawies

„Dziś w niedzielę na Stadionie W. P. w Warszawie odbędzie się o godz. 6 wieczór wybór i koronacja nowego króla Cyganów.

Na tę uroczystość zjadą się do Warszawy senatorowie cygańscy w liczbie 30. reprezentujący ludność cygańską z całego świata.

Koronacji dokona duchowieństwo prawosławne w obecności delegata Kurii Arcybiskupiej. Z kandydatów polskich do korony królewskiej kandyduje cała rodzina Kwieków z p. Januszem Kwiekiem na czele.

Cóż mówi czołowy kandydat na króla Cyganów?

– Spodziewamy się bardzo licznego zjazdu Cyganów z całego świata. Jednak główna ich fala przybędzie z Węgier i Rumunii. Staraniem Cyganów polskich jest utrzymanie korony cygańskiej w Polsce. Będzie to nasza ambicja patriotyczna – dodaje p. Janusz Kwiek.

Nowowybrany król na czele specjalnej delegacji cygańskiej bezpośrednio po wyborze uda się do Mussoliniego z prośbą o przydział ziemi w Abisynii. Naród cygański tropikalny klimat Abisynii łatwo zniesie i może stać się czynnikiem pożytecznym w akcji kolonizacyjnej Włochów, przez co zdobędzie prawo do nowej swojej ojczyzny.

Pan Janusz Kwiek oświadcza w dalszym ciągu, że na jego wniosek postanowiono, aby godność króla Cyganów była bezpłatna – honorowa. W ten sposób skończy się raz na zawsze walka o władzę nad Cyganami, która w zarodku miała zawsze podłoże materialne.

Ostatnia uroczystość elekcji i koronacji miała miejsce przed 1000 laty. Nie jest to wybór przywódców Cyganów, lecz króla, który po wyborze otrzyma koronę królewską, berło i płaszcz gronostajowy. Koronę poświęconą przez prawosławną władzę duchowną wręczą królowi wszyscy senatorowie, biorący udział w wyborach”.

Instytucja z czasów I Rzeczpospolitej

Król cygański był oficjalnym zwierzchnikiem społeczności romskiej uznanym przez dane państwo. Instytucja ta istniała w wielu państwach nowożytnych aż do XX wieku. Król z jednej strony reprezentował i chronił interesy Romów, z drugiej zaś utrzymywał porządek i zbierał podatki.

W Polsce instytucja króla cygańskiego znana była od XVII wieku do czasów rozbiorów, a następnie w okresie międzywojennym do wczesnych lat powojennych. Przedstawiony w artykule król cygański Janusz Kwiek pełnił swoją funkcję do 1939 roku.

4 lipca 1937 na stadionie w Warszawie odbyła się elekcja i koronacja króla polskich Cyganów. Wydarzenie opisywała ówczesna prasa, pojawili się operatorzy z Polskiej Agencji Telegraficznej, a radio transmitowało ją na żywo.

Zdjęcia pochodzą z Narodowego Archiwum Państwowego.

(SG)