„Zwrot” astronomicznie: Tarcza Sobieskiego

NIEBO / Dzięki sławnemu astronomowi Janowi Heweliuszowi mamy na niebie gwiazdozbiór Tarcza Sobieskiego (Scutum Sobiescianum). Znajdziemy go pomiędzy gwiazdozbiorem Orła i Strzelca.

Na cześć króla polskiego Jana III Sobieskiego, zwycięzcy spod Wiednia, sławny gdański astronom Jan Heweliusz utworzył mały gwiazdozbiór, który nazwał Tarczą Sobieskiego (Scutum Sobiescianum). Tworzy go siedem jaśniejszych gwiazd. Cztery z nich na brzegu tarczy przedstawiają czterech synów króla. Rysunek tego nowego gwiazdozbioru z uroczystą dedykacją astronom przesłał Sobieskiemu w 1684 roku. Później został wydany w atlasie nieba pt. Firmament Sobieskiego.

Tarczę Sobieskiego, często tylko Tarczę, jedno z najnowszych i najmniejszych gwiazdozbiorów, można wieczorem odnaleźć na sklepieniu niebieskim. Znajduje się w bardzo jasnej części Drogi Mlecznej, pomiędzy gwiazdozbiorem Orła i Strzelca.

Natomiast jeżeli chodzi o Jana Heweliusza (1611 – 1687) ciekawostką jest zapewne fakt, że przy ul. Korzennej na Starym Mieście w Gdańsku miał browar, w którym gotował świetne piwo. Natomiast na dachach swoich trzech kamienic wybudował rozległy taras, na którym umieścił dużo instrumentów astronomicznych. Przy ich pomocy przeprowadzał systematyczne obserwacje astronomiczne, a wyniki obserwacji trafiały do całej Europy. Należy podkreślić, że przez pewien czas było to praktycznie jedyne poważne obserwatorium astronomiczne w Europie.

Roman Strzondała