
Dziś początek lata astronomicznego. Każdy kolejny dzień będzie coraz krótszy
W 2024 roku koniec astronomicznej wiosny i początek astronomicznego lata przypada na czwartek 20 czerwca. Lato astronomiczne to okres od przesilenia letniego do równonocy jesiennej. Na półkuli północnej trwa od 20 czerwca do 22 września. Na półkuli południowej w tym czasie trwa zima astronomiczna. Schyłek wiosny to czas, gdy Słońce grzeje mocniej, a pogoda jest coraz mniej kapryśna. Wchodzimy również w okres najdłuższych dni i najkrótszych nocy. Mamy często najwyższe temperatury dzienne i także początek okresu najprzyjemniejszych temperatur po zmroku. W ubiegłych dniach na Zaolziu odnotowano już noce tropikalne, kiedy to temperatura powietrza przez całą noc nie spadła poniżej 20 stopni Celsjusza. Przesilenie letnie Choć noc świętojańska dopiero 23 czerwca, a kalendarzowe lato rozpocznie się 22 czerwca, to astronomiczne lato witamy już dziś 20 czerwca 2024 dokładnie o godzinie 22:51 obowiązującego u nas czasu środkowoeuropejskiego letniego – kiedy to Słońce w swej rocznej wędrówce po ekliptyce, oddali się najbardziej na północ od równika niebieskiego, osiągając punkt przesilenia letniego, zwanego punktem Raka. Podczas…

Czerwiec w Katowicach. Zobacz, co przygotowało Europejskie Miasto Nauki
Tydzień Starości, Tydzień Kryształów, Tydzień Transportu Przyszłości i Tydzień Śląska zaplanowano w czerwcu w Katowicach i okolicznych miastach w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Organizatorzy zapraszają na wykłady popularnonaukowe, warsztaty, spotkania z ekspertami oraz dużo różnorodnych wydarzeń kulturalnych. Już od pięciu miesięcy trwają obchody Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Każdy może być częścią tego całorocznego naukowego święta. Na zainteresowanych wciąż czeka mnóstwo inicjatyw, w których można uczestniczyć zarówno aktywnie, jak i w roli odbiorcy naukowych treści. Poszczególne wydarzenia organizowane są wokół tygodni tematycznych, poświęconych najważniejszych zagadnieniom naukowym, społecznym i kulturowym. Czerwcowe tygodnie tematyczne Przełom maja i czerwca 2024 upłynął pod znakiem lotnictwa – zarówno profesjonalnego, jak i rekreacyjnego. Tydzień Latania, którego głównym organizatorem była Politechnika Śląska, odsłonił techniczne aspekty poruszania się w przestrzeni powietrznej. Uczestnicy mogli zapoznać się z badaniami prowadzonymi na Politechnice Śląskiej, o których przeczytać można w artykule Automatyczne wsparcie z powietrza, czyli drony w akcji. Czerwiec 2024 w Europejskim Mieście Nauki Katowice 2024 rozpoczął się od…

Udany festyn ogrodowy w Mostach koło Jabłonkowa. Dzieci zabrały rodziców w podróż dookoła świata
MOSTY KOŁO JABŁONKOWA / Dzieci z Mostów koło Jabłonkowa zaprosiły na festynowe widowisko pt. Podróż dookoła świata do Domu PZKO Kasowy. Po zwiedzeniu Afryki, Ameryki, Azji, Australii i Europy powróciły do domu w Beskidy. Swój program zakończyły piosenką Płyniesz Olzo, którą razem z nimi śpiewała cała sala. Podróż dookoła świata Organizatorzy przewidzieli, że pogoda może nie dopisać, dlatego przygotowali prezentację programu w sali Domu PZKO Kasowy. To okazało się trafnym rozwiązaniem, ponieważ impreza rozpoczęła się podczas obfitych opadów deszczu. I tak symboliczny samolot mógł zabrać widzów na poszczególne kontynenty. Dzieci w kostiumach prezentowały zwyczaje i tańce typowe dla ludności danego kontynentu. Uczniowie szkoły występowali w strojach symbolizujących kontynent afrykański, strojach kowbojskich, japońskich, piłkarzy Barcelony i góralskich. Dzieci z przedszkola miały na początku i końcu widowiska stroje kolorowe. Występowały również w strojach indiańskich, przedstawiając życie w Hollywoodzie, pływały między rekinem i tańczyły z parasolkami pod wieżą Eiffla w Paryżu. Piosenka dla rodziców Na zakończenie pierwszej programowej części festynu pierwszoklasiści i przedszkolacy…

Tydzień Książki w Mieście Nauki Katowice 2024. Zobacz, co przygotowała filia Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie
W dniach od 6 do 12 maja 2024 w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 organizatorzy przygotowali Tydzień Książki, podczas którego uwaga skoncentrowana będzie na niegasnący fenomen papierowych publikacji. Do Katowickich obchodów dołączył również Uniwersytet Śląski w Cieszynie, który zaprasza na wykłady, warsztaty, spotkania i spacer. Skończył się już czwarty miesiąc obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Najbardziej widoczne w przestrzeni publicznej są wydarzenia 50 Tygodni w Mieście Nauki. Cykl ten otworzył w styczniu Tydzień Zimna, kolejne tygodnie dotyczyły między innym skarbów, rysunków, sztucznej inteligencji, kosmosu, liczb, gór czy miłości. Nowy miesiąc – maj – rozpoczął się od Tygodnia Architektury, którego głównym organizatorem była Politechnika Śląska. Uczestnicy mieli okazję przyjrzeć się bliżej sztuce planowania przestrzeni podczas warsztatów, wydarzeń artystycznych, pokazów i wielu innych atrakcji. Przed nami następne majowe tygodnie. Tydzień Książki Nie sposób wyobrazić sobie nauki – tej poważnej i tej codziennej – bez książek. Czytamy coraz częściej przy użyciu ekranów, ale to papierowa książka pozostaje medium, które jest…

Jak wygląda nauka w Polsce? To i inne informacje zawarte są w raporcie Nauka w Polsce 2023
W ramach polskiego systemu nauki funkcjonuje łącznie 364 instytucji naukowych, w których pracuje ponad 72 tysięcy badaczy. Wynika to z raportu Ośrodka Przetwarzania Informacji „Nauka w Polsce 2023”, który jest dostępny na portalu RAD-on. Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI) przygotował, na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), raport pt. „Nauka w Polsce 2023”. Publikacja przedstawia najważniejsze informacje na temat polskiej nauki do 2022 roku, a tam, gdzie to było możliwe, zaprezentowano również statystyki z 2023 roku. Pełna treść raportu „Nauka w Polsce 2023” dostępna jest bezpłatnie na portalu RAD-on tutaj. W Polsce działa 364 instytucji naukowych Według danych pochodzących z raportu „Nauka w Polsce 2023”, w ramach polskiego systemu nauki funkcjonuje 364 instytucji naukowych. W raporcie podano, że działalność badawczo-rozwojowa prowadzona jest na 132 uczelniach akademickich (103 publiczne i 29 niepublicznych), w 77 instytutach Polskiej Akademii Nauk, 69 instytutach badawczych, 26 instytutach Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz 60 innych jednostkach naukowych (między innymi Polska Akademia Umiejętności, centra badawcze, instytucje kultury, fundacje,…

Wojewódzka komisja ds. mniejszości narodowych obradowała w Konsulacie RP w Ostrawie. Członkowie mogli bliżej poznać polskie szkolnictwo
We wtorek 16 kwietnia 2024 konsul generalna Rzeczpospolitej Polskiej w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz zaprosiła Komisję do Spraw Mniejszości Narodowych Województwa Morawsko-Śląskiego na obrady do Konsulatu w Ostrawie. Głównym celem posiedzenia komisji było zapoznanie jego członków z działaniami Konsulatu na rzecz polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej. Przybyłych członków wojewódzkiej komisji ds. mniejszości narodowych przywitała konsul generalna RP Izabella Wołłejko-Chwastowicz, która była gospodarzem spotkania. Przed rozpoczęciem oficjalnej części posiedzenia przewodniczący komisji Vít Slováček wręczył pani konsul generalnej piękny bukiet kwiatów z podziękowaniem za zaproszenie. Szkolnictwo polskie Obecni wysłuchali prezentacji o polskim szkolnictwie na terenie województwa morawsko-śląskiego i działaniach wspierających polskie szkoły przez Konsulat Generalny RP w Ostrawie. Dyrektorka Centrum Pedagogicznego dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie Marta Kmeť zapoznała obecnych z bogatą czynnością i ofertą dla polskich szkół oferowaną przez Centrum. Obecni członkowie Komitetu otrzymali dwujęzyczny materiał promujący Centrum, po jednym egzemplarzu Jutrzenki i Ogniwa oraz wszystkim podobające się memory „Odkrywaj język sąsiada”. Następnie jedną z najmniejszych pełnoklasowych szkół na…

W Milikowie obradowała Polska Sekcja Narodowa ruchu politycznego Coexistentia – Wspólnota. Oceniano pracę radnych działających w interesie polskiej mniejszości narodowej
W piątek 12 kwietnia 2024 w Domie PZKO w Milikowie-Pasiekach odbyło się posiedzenie Rady Wykonawczej ruchu politycznego Coexistentia – Wspólnota. Po zebraniu przebiegło spotkanie członków Polskiej Sekcji Narodowej Wspólnoty z radnymi, którzy zostali wybrani z list kandydatów Wspólnoty w ostatnich wyborach samorządowych w 2022 roku. Obrady Rady Wykonawczej COEX W pięknej górskiej scenerii, u podnóży Kozubowej, znajduje się Dom PZKO w Milikowie-Pasiekach, w którym 12 kwietnia 2024 obradowała Rada Wykonawcza ruchu politycznego Coexistentia – Wspólnota (COEX). Obrady rozpoczął przewodniczący COEX Zoltan Domonkos, który przywitał wszystkich uczestników. Później zebranie prowadził jego pierwszy zastępca Bogusław Raszka. Po proceduralnych formalnościach Rada Wykonawcza COEX omówiła między innymi sprawę braku polskich stacji telewizyjnych w podstawowym pakiecie usług prywatnego nadawcy programów telewizyjnych O2. Spotkanie z radnymi Spotkanie członków Polskiej Sekcji Narodowej COEX z radnymi wybranymi z list ruchu politycznego Coexistentia – Wspólnota prowadził jej przewodniczący Józef Toboła. Przed oficjalnym rozpoczęciem spotkania wójt Milikowa i zarazem prezes Miejscowego Koła PZKO Milików – Pasieki Ewa Kawulok obecnych zapoznała z historią miejscowego…

W Krakowie powstał polski oddział akceleratora innowacji obronnych NATO. Co to znaczy?
W marcu 2024 NATO ogłosiło rozszerzenie liczby ośrodków, w których odbędzie się akceleracja start-upów. Polski oddział akceleratora innowacji obronnych NATO – Krakow DIANA Accelerator – poprowadzą Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie i Krakowski Park Technologiczny. 14 marca 2024 Sojusz Północnoatlantycki (NATO) przedstawił nową mapę akceleratorów innowacji obronnych NATO, działających w ramach programu Północnoatlantycki Akcelerator Innowacji Obronnych (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic – DIANA). NATO rozszerzyło sieć akceleratorów programu DIANA z 5 do 23. Na mapie znalazł się również Kraków – Krakow DIANA Accelerator. Udział Polski w akceleratorze jest koordynowany przez Departament Innowacji Ministerstwa Obrony Narodowej. Za akcelerację od strony biznesu odpowiada Krakowski Park Technologiczny (KPT), natomiast od strony technologii wraz z dostępem do infrastruktury badawczej i laboratoryjnej – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (AGH). Sieć DIANA DIANA to program rozwojowy dla firm, które rozwijają nowe technologie z potencjałem podwójnego zastosowania, czyli takie rozwiązania, które znajdą odbiorców zarówno na rynku cywilnym, jak i rynku obronnym. Program nie będzie przeznaczony tylko dla polskich…

Pochodzący z Trzyńca światowej sławy naukowiec Martin Jínek bohaterem ostatniego odcinka Hyde Park Cywilizacja
Wczoraj gościem programu Hyde Park Cywilizacja Telewizji Czeskiej na kanale ČT24 był urodzony i dorastający w Trzyńcu profesor Martin Jínek – jeden z autorów tzw. nożyc genetycznych, czyli systemu CRISPR. Trzyniec to nie tylko Miss Świata Krystyna Pyszková, Stalownicy, Ewa Szczerbowa (Jewka Trzynczanka) czy Albert Černý, ale również światowej sławy naukowiec Martin Jínek, który przyczynił się do rewolucyjnego odkrycia, ma wyjątkową historię osobistą, jest skromny i należy do absolutnie najlepszych na świecie w swojej dziedzinie. Martin Jínek w Hyde Park Cywilizacja Pochodzący z Trzyńca naukowiec, który zmienił i jeszcze zmieni świat, był gościem programu Hyde Park Cywilizacja w sobotę 13 kwietnia 2024. Wyniki jego pracy można wykorzystywać w leczeniu chorób, zmienianiu ziemiopłodów i zmienianiu ludzkości. Profesor Martin Jínek wykonał kluczową pracę w rozwoju nożyc genetycznych CRISPR, które dzięki niemu potrafią wycinać informację genetyczną dokładnie w odpowiednim miejscu. Dzięki temu możemy zmieniać informacje genetyczne. Oznacza to ogromne możliwości, ale również podstawowe pytania etyczne. Jak chłopak z Trzyńca dokonał kluczowych badań dla ludzkości…

Opisz, narysuj swój wynalazek przyszłości. Ciekawy konkurs dla dzieci i młodzieży
Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zaprasza dzieci i młodzież w wieku od 6 do 15 lat do zgłaszania swoich prac w konkursie „Wynalazek przyszłości”. Konkurs jest prowadzony na terenie całej Unii Europejskiej i pracę konkursową zgłosić można do 17 maja 2024 roku. W ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, o którym pisaliśmy tutaj, przebiegają tygodnie tematyczne, które poświęcone są najważniejszym zagadnieniom naukowym, społecznym i kulturowym. Patrz na przykład tutaj. W ramach obchodów Miasta Nauki przebiega również szereg innych ciekawych wydarzeń: koncerty, warsztaty czy co miesięczny Panewnicki Bieg Dzika (impreza biegowa mająca na celu pokazanie piękna lasów). W tych dniach ogłoszono konkurs dla dzieci i młodzieży „Wynalazek przyszłości”. Cel konkursu Celem Konkursu jest rozwój pasji i kreatywności, ale także doskonalenie umiejętności technicznych, logicznych, poznawczych oraz ogólnorozwojowych dzieci i młodzieży. W ramach konkursu wyłonione zostaną najlepsze prace konkursowe, przedstawiające pomysł na innowacyjny wynalazek, który – dzięki rozwojowi nauki i nowym odkryciom – byłby możliwy do zrealizowania i mógłby przyczynić się do rozwoju…

W Czeskim Cieszynie obradował Konwent Prezesów PZKO. Głównymi tematami wynik gospodarczy PZKO i uroczyste ogłoszenie zbiórki publicznej na remont „Fasalówki”
W środę 3 kwietnia 2024 w Czeskim Cieszynie w salce Centrum Polskiego Kongresu Polaków w RC w siedzibie Zarządu Głównego PZKO odbył się pierwszy w tym roku Konwent Prezesów Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC. Prezes Helena Legowicz podczas uroczystego ogłoszenia zbiórki publicznej na remont „Fasalówki” wrzuciła do skarbonki pierwszy datek. Wynik gospodarczy PZKO za rok 2023 Tematem przewodnim zebrania było sprawozdanie i wynik gospodarczy PZKO za rok 2023. Danuta Jochymek z działu ekonomiczno-gospodarczego Zarządu Głównego PZKO szczegółowo przedstawiła w przygotowanej prezentacji gospodarowanie Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w ciągu ubiegłego roku. Prezes PZKO Helena Legowicz prezentację dopełniała i wyjaśniła kilka mniej oczywistych szczegółów. Wszyscy obecni Prezesi Miejscowych Kół Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej lub upoważnieni zastępcy swym głosem zatwierdzili sprawozdanie i wynik gospodarczy PZKO za rok 2023. Obecnych było 43 prezesów Miejscowych Kół PZKO lub upoważnionych zastępców. Zbiórka publiczna Prezes PZKO informowała obecnych o krokach, jakie było trzeba podjąć i jakie trzeba spełniać wymagania formalne, żeby było możliwe zorganizowanie zbiórki publicznej. Zarząd Główny wszystkie…

Upamiętnienie Marii Skłodowskiej-Curie. Wizerunek Polki ozdobi francuską 50-centówkę
Mennica francuska wyemituje trzy nowe monety. Będą na nich twarze zasłużonych paryżanek, które mają już miejsce w Panteonie narodowych bohaterów. Na jednej z nich pojawi się podobizna Marii Skłodowskiej-Curie. Oprócz naszej rodaczki zostaną uhonorowane jeszcze Simone Veil i Josephine Baker. Profil Marii Skłodowskiej-Curie znajdzie się na nowych francuskich monetach o nominale pięćdziesięciu centów. Zaś profil Simone Veil znajdzie się na nowych monetach dziesięciocentowych a Josephine Baker na monetach dwudziestocentowych. ‒ Te trzy kobiety są symbolem wierności wartościom Republiki i źródłem codziennych inspiracji – skomentował wybór dyrektor francuskiej mennicy Marc Schwartz. Monety z ich profilami wejdą do obiegu w połowie 2024 roku. Wszystkie trzy wybrane przez mennicę kobiety pochowane są w Panteonie wśród innych francuskich bohaterów narodowych. Panteon to okazała budowla w Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu, którą wzniesiono pod koniec XVIII wieku jako kościół pod wezwaniem świętej Genowefy ‒ patronki Francji. Od 1885 roku pełni rolę mauzoleum wybitnych Francuzów. Maria Skłodowska-Curie Na nowej monecie pięćdziesięciu centów będzie profil Marii Skłodowskiej-Curie (1867-1934). To niezwykłe wyróżnienie…

Pamiętajmy! Dziś w nocy zmiana czasu. Śpimy o godzinę krócej
W nocy z soboty 30 marca 2024 na niedzielę 31 marca 2024, na Wielkanoc, na obszarze całej Unii Europejskiej nastąpi zmiana czasu ze środkowoeuropejskiego na czas środkowoeuropejski letni. Zmiana ta jest mniej „przyjemna”, ponieważ przestawiamy zegarki z godziny 2:00 na godzinę 3:00, czyli śpimy o godzinę krócej. Oczywiście nie musimy budzić się o godzinie 2, aby skorygować wskazania zegara, praktyczniej jest zrobić to przed pójściem spać w sobotę albo po obudzeniu się w niedzielę. Na dodatek w przypadku wielu urządzeń elektronicznych pokazujących czas, takich jak laptopy czy smartfony, nasz sprzęt samodzielnie dostosuje się do tej zmiany i nie trzeba go przestawiać ręcznie. https://www.youtube.com/watch?v=iw1YueJQISA Czas zimowy Zimowym czasem niektóre media błędnie oznaczają naturalny, strefowy czas u nas środkowoeuropejski. Pamiętajmy więc, że teraz w ostatnią niedzielę w marcu zmieniamy czas środkowoeuropejski na czas środkowoeuropejski letni ‒ przesuwamy wskazania zegarów o godzinę do przodu. W ostatnią niedzielę w październiku przesuwając wskazówki zegarów o godzinę do tyłu, powracamy z czasu środkowoeuropejskiego letniego do czasu środkowoeuropejskiego. Tylko…

Dziś pierwsza wiosenna pełnia. Od 325 roku określa datę Wielkiej Nocy
Dziś poniedziałek 25 marca 2024 Księżyc znalazł się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce i tym samym znalazł się w pełni. Jest to pierwsza wiosenna pełnia i w najbliższą niedzielę po niej jest Wielkanoc. Daty ruchomych świąt ustalane są na podstawie odwiecznych cykli natury – obiegów Ziemi wokół Słońca i Księżyca wokół Ziemi. Dziś 25 marca 2024 dokładnie o godzinie 8:00 obowiązującego u nas czasu środkowoeuropejskiego Księżyc, poruszając się po swej orbicie około Ziemi, znalazł się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce i osiągnął tak pełnię. Przed pięciu dniami 20 marca 2024 Słońce podczas swego pozornego ruchu po niebie przeszło przez punkt Barana i powróciło na półkulę północną, dla której rozpoczęła się astronomiczna wiosna. Widzimy, że dzisiejsza pełnia Księżyca jest pierwszą wiosenną pełnią, która określa datę Wielkanocy. Datę Wielkanocy wyznacza się na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Pierwsza wiosenna pełnia Dziś 24 marca 2024 dokładnie o godzinie 8:00 czasu środkowoeuropejskiego Księżyc znalazł się w pełni. Nasz naturalny satelita na…

Ogólnopolski Dzień Inżynierii Materiałowej. W całej Polsce uczestnicy będą bić rekord frekwencji podczas największej lekcji inżynierii materiałowej
W piątek 22 marca 2024 odbędzie się druga edycja Ogólnopolskiego Dnia Inżynierii Materiałowej – ogólnopolskiej kampanii zachęcającej młodzież do zapoznania się z możliwościami, które dają nauka i rozwój w zakresie inżynierii materiałowej. Przyszłość to materiały Inżynieria materiałowa jest interdyscyplinarną dziedziną nauki zajmującą się badaniem, projektowaniem i wytwarzaniem różnorodnych materiałów. Wykorzystuje osiągnięcia fizyki, chemii, elektroniki i szeregu nauk technicznych. Wykorzystuje również bardzo zaawansowany laboratoryjny sprzęt badawczy oraz techniki komputerowe. Inżynieria materiałowa zajmuje się również technologiami wytwarzania i obróbki materiałów w nawiązaniu do ich struktury i właściwości materiałów w czasie obróbki i po jej zakończeniu. Jej celem jest poszukiwanie rozwiązań technologicznych, które pozwolą na najlepsze wykorzystanie właściwości materiałów w wielu gałęziach przemysłu, między innym lotniczym, motoryzacyjnym, elektronicznym, energetycznym, czy medycynie. Inżynieria materiałowa to ciekawy, nowoczesny przyszłościowy kierunek studiów. Inżynier materiałowy może tworzyć zupełnie nowe materiały metaliczne i niemetaliczne, kompozytowe, biomateriały, materiały funkcjonalne oraz nanomateriały o ściśle zdefiniowanych właściwościach i zastosowaniach. Może kontrolować strukturę materiału, od poziomu atomowego do makroskopowego, tak aby dostosowywać jego właściwości do wymogów konkretnych zastosowań.…

Dziś rozpoczęła się astronomiczna wiosna. Aż do przesilenia letniego każdy kolejny dzień będzie od nocy coraz dłuższy
Dziś 20 marca 2024 o godzinie 4:06 u nas obowiązującego czasu Słońce, w swojej drodze na północ, znalazło się dokładnie nad równikiem niebieskim. Na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna wiosna. Marzec to okres najszybszego wydłużania się dnia w ciągu roku. Dni w marcu stają się nie tylko równe nocom, ale od równonocy wiosennej stanowią większą część doby. Za oknem czuć już powiew wiosny, która wreszcie dziś nad ranem oficjalnie nadeszła. Po okresie z przeważającym częstym całkowitym szczelnym zachmurzeniem wstępujemy w pogodniejsze półrocze ze słonecznymi dniami, z czego niezmiernie się cieszymy. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi Dnie i noce są następstwem obrotu Ziemi wokół osi, natomiast obieg Ziemi wokół Słońca jest przyczyną zmian pór roku. Ponieważ oś obrotu Ziemi jest nachylona w stosunku do płaszczyzny orbity okołosłonecznej Ziemi, Słońce przez jedną połowę roku znajduje się na południowej półkuli nieba i przez pozostałe pół roku na półkuli północnej. Gdy Słońce znajduje się na południowej półkuli nieba, wówczas na południowej półkuli Ziemi panuje…

14 marca to światowy Dzień Liczby Pi. Zobacz, jakie obchody przygotowano
W dniu 14 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Liczby Pi i od czterech lat również Międzynarodowy Dzień Matematyki. Pierwszy raz Dzień Liczby Pi świętowano w 1988 roku w Muzeum Nauki Exploratorium w San Francisco. Popularne obchody tzw. Pi Day z czasem dotarły ze Stanów Zjednoczonych również do Europy. 3,14 to pierwsze trzy cyfry liczby π (π jest pierwszą literą greckiego słowa περίμετρον – perimetron, czyli obwód), która corocznie 14 marca obchodzi swoje święto na całym świecie. Termin nie jest przypadkowy – nawiązuje do amerykańskiego zapisu daty 14 marca: 3.14. W dniu tym matematyczne instytucje naukowe organizują pikniki naukowe, okazjonalne wykłady i warsztaty dla uczniów, studentów i nauczycieli i inne imprezy popularyzujące matematykę i zagadnienia związane z liczbą π – jednej z najważniejszych stałych matematycznych. Od 2020 roku, na mocy proklamacji UNESCO, 14 marca świętujemy też Międzynarodowy Dzień Matematyki. Warto przypomnieć, że dzień ten jest jednocześnie rocznicą urodzin Wacława Sierpińskiego (wybitnego polskiego matematyka) i Alberta Einsteina. Czym zasługuje na to, że jako jedyna liczba…

Na wieczornym niebie gwiazdozbiory zimowe i sierp Księżyca w towarzystwie Jowisza. Warto spojrzeć na niebo
Dziś 13 marca 2024 nastanie koniunkcja Księżyca z największą planetą Układu Słonecznego ‒ z Jowiszem. Przy bezchmurnej pogodzie widoczna będzie już 30 minut po zachodzie Słońca nad południowo-wschodnim horyzontem. Nad południem defilada gwiazdozbiorów zimowych. Nasz satelita w niedzielę 10 marca 2024 osiągnął nów i na wieczorne niebo powrócił dzień później. Można go było oglądać w postaci cieniutkiego sierpka na tle zorzy gasnącego dnia nisko nad zachodnim horyzontem. Wraz z zapadaniem ciemności sierp uzupełnia się światłem popielatym. W pierwszej kwadrze Księżyc znajdzie się 17 marca 2024. Koniunkcja Księżyca z Jowiszem Jowisz widoczny jest przez cały marzec w gwiazdozbiorze Barana w pierwszej części wieczoru. Po Księżycu jest najjaśniejszym obiektem na niebie ‒ błyszczy niezmiennym światłem i po zapadnięciu zmroku jest łatwy do odnalezienia. Jednak jego wysokość nad horyzontem z upływem czasu maleje. Dziś 13 marca 2024 do największej planety Układu Słonecznego dołączy księżycowy rogalik. Nastanie koniunkcja obu ciał, czyli złączenie Księżyca z Jowiszem. Jowisz znajdować się będzie nieco wyżej i w lewo od naszego…

W Krakowie pod Wawelem stanął całodobowy zegar słoneczny. Zobacz jak działa
Kraków ma nową atrakcję turystyczną. Zegar słoneczny, który działa również w nocy znajduje się u stóp Wawelu na placu Wielkiej Armii Napoleona. Jego autorem jest Aleksander Rokosz, młody polski designer, który zwyciężył w międzynarodowym konkursie architektoniczno-rzeźbiarskim rozpisanym Fundacją Ideanova. Na zegarach słonecznych często widniała łacińska maksyma Tempus fugit, aeternitas manet! Czyli: czas ucieka, wieczności czeka. Jednak na tym nowym krakowskim zegarze słonecznym widnieje inna łacińska sentencja: Post tenebras spero lucem, którą można przetłumaczyć: Po ciemnościach spodziewam się światła. Jak właściwe słowa dla tak niezwykłego obiektu w przestrzeni publicznej Krakowa. Całodobowy zegar słoneczny Nowo postawiony zegar słoneczny działający również w nocy znajduje się na placu Wielkiej Armii Napoleona w Krakowie (ul. Powiśle 11), obok Zamku Królewskiego na Wawelu. Koncepcja tego niezwykłego zegara słonecznego opiera się na fascynującej idei. W ciągu słonecznego dnia pełni on funkcję klasycznego zegara słonecznego i pokazuje upływ czasu na podstawie pozornego ruchu Słońca po niebie i rzucanego przez gnomon cienia. Po zachodzie Słońca zaś (ale też w razie…

Tydzień Kosmiczny w Mieście Nauki Katowice 2024. Zobacz co przygotowano
W ramach całorocznych obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 akurat przebiega Tydzień Kosmiczny, podczas którego można poznać tajemnice kosmosu, zobaczyć kulisy misji kosmicznych oraz zrozumieć, w jaki sposób satelity pomagają monitorować naszą planetę i jej zmiany. Dziesiątym spośród wszystkich 50 Tygodni w Mieście Nauki jest Tydzień Kosmiczny. Wydarzenie odbywa się w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, o którym pisaliśmy tutaj. Tydzień Kosmiczny Podczas Tygodnia Kosmicznego uczestnicy przekraczają granice naszego świata i odważnie spoglądają w przyszłość. Jest to czas pełen kosmicznych wydarzeń, podczas którego każdy entuzjasta nocnego nieba znajdzie coś dla siebie. Dla najmłodszych i nie tylko przygotowano serię warsztatów, pokazów i obserwacji z zakresu astronomii i astronautyki. Nieco starsi mogą podjąć dyskusję z naukowcami, inżynierami, przedsiębiorcami i przedstawicielami agencji kosmicznych w trakcie paneli dyskusyjnych. Miejsce będzie miał również Kosmiczny Dzień Kobiet. Poznamy również najnowsze wieści z zaplecza misji kosmicznych oraz dowiemy się, jak będzie rozwijał się sektor kosmiczny w ciągu najbliższych lat. Nie zabraknie też nocnych obserwacji nieba. Szczegółowy…

Nowe wydanie popularnego podręcznika o klimacie. Klimatyczne ABC można pobrać darmowo
Ukazało się nowe wydanie pierwszego w Polsce interdyscyplinarnego i darmowego podręcznika o zmianie klimatu Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu, autorstwa badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego i współpracujących instytucji naukowych. Zaktualizowaną wersję poszerzono między innymi o informacje z najnowszego, szóstego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu. Zmiana klimatu to proces, w którym ogólny klimat Ziemi ulega długoterminowym i systematycznym zmianom. Głównym czynnikiem, który obecnie przyspiesza zmianę klimatu, jest działalność człowieka, zwłaszcza emisja gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4) i podobne. Te substancje zwiększają efekt cieplarniany, co prowadzi do globalnego ocieplenia i zmiany wzorców pogodowych na całym świecie. O czym jest Klimatyczne ABC Klimatyczne ABC to kompendium podstawowych informacji na temat przyczyn i konsekwencji zmiany klimatu, a także możliwych sposobów ograniczenia globalnego ocieplenia, pochodzących z renomowanych źródeł, powstałe z inicjatywy naukowców zatrudnionych na Uniwersytecie Warszawskim. Jego autorzy są pracownikami najważniejszych ośrodków akademickich, ekspertami w swoich dziedzinach nauki. Pracowało nad nim 16 ekspertów reprezentujących różne dziedziny wiedzy (takie jak fizyka, chemia, biologia,…

Polsko-czeska współpraca w ramach projektu ESA. Innowacyjne podejście do technologii kosmicznych
Polski SatRev i czeska Zaitra nawiązały partnerstwo w ramach projektu SKAISEN Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA. Celem tego prestiżowego projektu jest rozwój zaawansowanej technologii sztucznej inteligencji do przetwarzania obrazów bezpośrednio w kosmosie na orbicie okołoziemskiej. Sektor kosmiczny jest dynamicznym obszarem, który stale ewoluuje dzięki postępowi technologicznemu i rosnącemu zainteresowaniu eksploracją przestrzeni kosmicznej. Inwestorzy zdają sobie coraz bardziej sprawę z potencjału rynku kosmicznego i jego wpływu na różnorodne dziedziny, od nauki i technologii, po gospodarkę i bezpieczeństwo narodowe. Dlatego też inwestycje w sektor kosmiczny stają się coraz bardziej atrakcyjne dla przedsiębiorstw, startupów oraz kapitału ryzyka. Wiadomo, że sektor kosmiczny może przyczynić się do rewolucji w wielu dziedzinach, od komunikacji i nawigacji, po medycynę i rolnictwo, otwierając nowe możliwości zarówno eksploracji przestrzeni kosmicznej, jak i dla życia na Ziemi. SatRev i Zaitra nawiązują partnerstwo Założony w 2016 roku i specjalizujący się w projektowaniu, produkcji i obsłudze nanosatelitów oraz ekspertyzie w analizie danych SatRev oraz założona w 2020 roku, skoncentrowana na optymalizacji dostarczania danych kosmicznych…

Dziś mamy 29 lutego. Skąd wzięła się ta osobliwość w kalendarzu?
29 lutego to wyjątkowy dzień. Zdarza się raz na cztery lata i ma zrównać różnicę między naszym kalendarzem a cyklami naturalnymi wynikającymi z podwójnego ruchu Ziemi - ruchu obrotowego dookoła własnej osi i ruchu obiegowego dookoła Słońca, które są niewspółmierne. Rok 2024 jest więc rokiem przestępnym, co oznacza, że ma 366 dni, zamiast zwykłych 365. Jeden dodatkowy dzień przypada na koniec lutego. Luty w roku przestępnym ma 29 dni, zamiast 28. Czym jest kalendarz? Kalendarzem nazywamy zbiór wiadomości i przepisów dotyczących rachuby czasu, ze szczególnym uwzględnieniem dat, na które przypadają święta. Kalendarzowa rachuba czasu jest oparta na okresach, których podstawą są zjawiska astronomiczne. Najważniejsze z tych okresów to rok, miesiąc i dzień. Rok jest określony przez obieg Ziemi dookoła Słońca, miesiąc przez ruch Księżyca dookoła Ziemi, dzień zaś przez obrót Ziemi dookoła swej osi. Oprócz tego używa się powszechnie okresu siedmiodniowego, zwanego tygodniem. Z astronomicznego punktu widzenia reguły takiego czy innego kalendarza zmierzają do pogodzenia co najmniej dwóch różnych skal…

W Europejskim Mieście Nauki Katowice powstała publikacja 50 wybitnych osiągnięć śląskiej nauki. Jest dostępna on-line
W ramach Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 w ciągu całego roku organizowane są wydarzenia wokół 50 tygodni tematycznych, poświęconych najważniejszych zagadnieniom naukowym, społecznym i kulturowym. Natomiast z okazji Dnia Nauki Polskiej została przygotowana publikacja 50 wybitnych osiągnięć śląskiej nauki. Dzień Nauki Polskiej w Europejskim Mieście Nauki Katowice 19 lutego, w dzień urodzin Mikołaja Kopernika, od pięciu lat obchodzimy Dzień Nauki Polskiej. W Katowicach ze względu na świętowanie Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 ten dzień był szczególnie ważny. Na tę okoliczność została przygotowana publikacja 50 wybitnych osiągnięć śląskiej nauki, w której znalazł się przegląd badań naukowych oraz inicjatyw z przestrzeni sztuki realizowanych przez pracowników Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Badania naukowe i inicjatywy z przestrzeni sztuki realizowane na śląskich uczelniach w przeciągu ostatniej dekady oraz ich znaczenie w transformacji regionu zostały ukazane w zakresie sześciu ścieżek tematycznych Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024: zdrowie i jakość życia klimat i środowisko przemysły przyszłości innowacje społeczne dziedzictwo przemysłowe i kulturowe…

W Mostach koło Jabłonkowa odbył się sejmik gminny. Wybrano nowego pełnomocnika
We wtorek 20 lutego 2024 w Domu PZKO Kasowy w Mostach koło Jabłonkowa miejscowi Polacy spotkali się na Sejmiku Gminnym organizowanym przed kwietniowym XIV Zgromadzeniem Ogólnym Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Obrady sejmiku w Mostach koło Jabłonkowa prowadził pełnomocnik gminny dla tej miejscowości Erwin Turek. Kongres Polaków w Republice Czeskiej reprezentował prezes Mariusz Wałach. Obecnych było około 20 miejscowych Polaków, między innymi prezes Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Mostach-Szańce Jadwiga Onderek, prezes MK PZKO w Mostach koło Jabłonkowa Andrzej Niedoba, przedstawiciele polskiego przedszkola, szkoły i gminnego komitetu ds. mniejszości narodowych. Gościem specjalnym sejmiku w Domu PZKO Kasowy był przedstawiciel Kongresu Polaków w RC w Radzie Rządu ds. Mniejszości Narodowych Dariusz Branny. Sprawozdanie na temat działalności Kongresu Polaków w RC Prezes KP Mariusz Wałach w swej prezentacji mówił o działalności i przedsięwzięciach Kongresu Polaków w RC w ciągu ostatnich czterech lat w zakresie podtrzymywania i promowania polskości. Dużo czasu poświęcił funkcjonowaniu Funduszu Rozwoju Zaolzia, podkreślając, że chodzi o środki własne pozyskiwane przez…

Dziś obchodzimy święto polskiej nauki. Zobacz co przygotowała TVP Nauka
19 lutego świętujemy Dzień Nauki Polskiej – święto państwowe będące uznaniem dla dokonań polskich naukowców, którzy przez stulecia dawali impuls do rozwoju intelektualnego, społecznego i gospodarczego nie tylko Polski. Na przykład teoria heliocentryczna, odkrycie promieniotwórczości czy wprowadzenie do użytku lampy naftowej zmieniło losy całego świata. Święto świata nauki i szkolnictwa wyższego 19 lutego, w dzień urodzin jednego z najwybitniejszych polskich naukowców – Mikołaja Kopernika, obchodzimy od 2020 roku święto państwowe Dzień Nauki Polskiej. Święto to jest poświęcone upamiętnieniu dokonań polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy. Celem nie jest tylko przypominanie sobie wybitnych zasług i niezwykłych osiągnięć polskich uczonych. Dzień ten ma stanowić również inspirację do pójścia w ślady polskich badaczy i wzmocnienia zainteresowania nauką. 19 lutego 2024 roku – w 551. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika – w Polsce i na całym świecie w środowiskach polonijnych już po raz piąty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej. To wyjątkowa data dla wszystkich ciekawych świata i dzień, w którym chcemy podziękować naukowcom za ich…

Zdjęcie wykonane przez Polaka wyróżnione przez NASA. A na nim widok z Polski
Zdjęcie gwiazdozbioru Oriona ze szczytem Śnieżki zostało wybrane przez Amerykańską Agencję Kosmiczną NASA na Astronomiczne Zdjęcie Dnia. 31 stycznia 2024 wyróżnienie to zdobył astrofotograf z Dolnego Śląska Marcin Ślipko. Polskie astronomiczne zdjęcie dnia Astronomy Picture Of the Day (Astronomiczne Zdjęcie Dnia) to prestiżowa galeria, która od lat publikuje jedno, wyjątkowe astronomiczne zdjęcie dziennie. Popularny serwis prowadzi Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA i każdego dnia prezentuje najlepsze w ich opinii zdjęcie astrofotograficzne naszego fascynującego Wszechświata, opatrzone krótkim komentarzem napisanym przez profesjonalnego astronoma. Trafić tam to niezwykle wyróżnienie! Tym razem padło na zdjęcie Marcina Ślipko, który uchwycił gwiazdozbiór Oriona w wyjątkowym otoczeniu. Na zdjęciu oprócz charakterystycznego szczytu Śnieżki dzięki zastosowanym długim ekspozycjom widać też wiele charakterystycznych obiektów zimowego nieba. Zrobione 18 stycznia 2024 zdjęcie zostało 31 stycznia 2024 zamieszczone jako Astronomiczne Zdjęcie Dnia pod tytułem Camera Orion Rising. Marcin Ślipko publikuje swoje fotografie w mediach społecznościowych: na Facebooku i na Instagramie. Tym zdjęciem zachwyca się świat Na zdjęciu oprócz charakterystycznego szczytu Śnieżki dzięki zastosowanym…

W Czeskim Cieszynie obradowała Rada Przedstawicieli Kongresu Polaków. Tematem przewodnim Zgromadzenie Ogólne
W czwartek 25 stycznia 2024 w siedzibie Kongresu Polaków w Czeskim Cieszynie odbyło się IX posiedzenie Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Było to ostatnie regularne posiedzenie Rady przed XIV Zgromadzeniem Ogólnym Kongresu Polaków w RC. Posiedzenie prowadził prezes Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej Józef Szymeczek, obecny był również prezes Rady Kongresu Polaków w RC Mariusz Wałach i szef kancelarii Kongresu Polaków w RC Piotr Polok. Obecnych było 24 reprezentantów organizacji członkowskich KP i pełnomocników gminnych. Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków Głównie z powodów finansowych doszło do zmiany miejsca obrad XIV Zgromadzenia Ogólnego Kongresu Polaków w RC, które odbędą się 20 kwietnia 2024 w Ośrodku Kultury Strzelnica w Czeskim Cieszynie. Pierwotnie planowano, że najbliższe Zgromadzenie Ogólne KP odbędzie się w Domu Kultury Trisia w Trzyńcu. Poprawka ordynacji wyborczej We wrześniu 2023 roku na VIII posiedzeniu Rada Przedstawicieli Kongresu Polaków w Republice Czeskiej przyjęła projekt ordynacji wyborczej delegatów na XIV Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w RC. Pisaliśmy o tym tutaj. Na…

Pierwsza w 2024 roku koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Wyjątkowa okazja do odnalezienia największej planety Układu Słonecznego na niebie
Dziś 18 stycznia 2024 nastanie widowiskowa koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Zjawisko będzie widoczne po zachodzie Słońca wysoko nad południowo-wschodnim horyzontem. W pełnej krasie widoczne są również gwiazdozbiory nieba zimowego z majestatycznym Orionem w roli głównej. Koniunkcja Księżyca z Jowiszem Dziś 18 stycznia 2024 przy bezchmurnym niebie warto spojrzeć w niebo w stronę Księżyca – nasz naturalny satelita jest w pierwszej w tym roku koniunkcji z Jowiszem, co oznacza, że oba obiekty są widoczne tuż obok siebie na niebie. Koniunkcja czyli zbliżenie obu ciał na niebie będzie największe a więc najciaśniejsze około godziny 21:10 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Jednak zbliżenie Księżyca i największej planety Układu Słonecznego można obserwować już pół godziny po zachodzie Słońca, które w Cieszynie nastanie o godzinie 16:16, kiedy to Jowisz będzie już dobrze widoczny. Księżyc będzie widoczny znacznie wcześniej. Oba ciała znajdują się wysoko nad południowo-wschodnim horyzontem. Jowisz to ten jasny niemigoczący punkt przy Księżycu (w lewo i nieco niżej), z łatwością dostrzegalny gołym okiem nawet z dużego…

Katowice Europejskim Miastem Nauki 2024. Jak powstaje Miasto Nauki
W Katowicach cały 2024 rok zapowiada się bardzo ciekawie. Miasto na prawach powiatu z siedzibą władz województwa śląskiego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii uzyskało tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024. Tytuł ten przyznawany jest przez organizację EuroScience we współpracy z Komisją Europejską. Tematyczne tygodnie w Mieście Nauki Przez cały 2024 rok organizowane będą wydarzenia wokół tygodni tematycznych, poświęconych najważniejszych zagadnieniom naukowym, społecznym i kulturowym. Poszczególne aktywności zostaną skierowane do osób łaknących wiedzy, amatorów, a także specjalistów w danej dziedzinie, naukowców, nauczycieli czy przedstawicieli świata biznesu i mieszkańców Katowic. Uczestnicy zostaną zaproszeni do wzięcia udziału w spotkaniach o charakterze popularnonaukowym, branżowym, jak również kulturalnym czy sportowym. Celem aktywności w ramach tygodni jest poruszenie istotnych problemów na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim oraz przedstawienie możliwych dla nich rozwiązań. Pierwsze dwa tygodnie Za nami drugi z 50 tygodni w Mieście Nauki. Pierwszy – Tydzień zimna, którego głównym organizatorem było Centrum Studiów Polarnych, otworzył cykl wydarzeń w ramach 50 tematycznych tygodni Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. W…