E-mail: redaktor@zwrot.cz
Przekroczajónc zabawki łod dziecek przichodzo do swojigo skrómnego królestwa – kuchyni. Zaczło to niewinnóm brygadóm Pod Kyczmolym, teraz jeździ do Bukowca partyja we wielkim po dorty a ciastka. „Cukiernictwo je niedocenióne, jynym małóm figurkym z marcypanu pucim z pore godzin” łopowiado Justýna Pyszková.
Kiedy żeś se dostała ku pieczyniu?
U nas dóma było każdóm sobote napieczóne. Nejpryndzy wypiykowała mama, potym żech jóm zastómpiła jo. Na średni szkole żech se dostała na brygadym do Łómnej Pod Kyczmol, kaj żech z poczóntku myła garce. Po jaksim czasie łod nas poszeł jedyny cukrorz, tak mi naporynczyli upiyc jaksi słodki placek. Upuciłach bublaninym, a jim sie uzdało, że se na cosi godzym. Potym żech uż piykła wszecko możne. Aby tego nie było mało, z czasym nóm łodeszeł aji kuchorz, tak ni jyny żech piykła, ale aji warziła dlo 80 ludzi.
To żeś musiała być w tej kuchyni, jak sie prawi: Pieczóno, warzóno. Jak żeś to wszecko ścigała sama nawarzić, napiyc?
Spałach w hotelu. O siódmej rano żech gnała do kuchynie, a gotowała śniodania, potym warziła obiady, a wieczór robiła rauty. Kónczyło sie kole jedynostej – dwanostej w nocy, szło sie hned pod pierzinym, aby było aspóń cosi mało niewiela naspane, a potym spatki do kuchynie. Była to ciynżko robota, ani człowiek nimioł porzóndnie czasu pojeść – z pore klio żech tam schudła. Co by czert niechcioł, zaczli mie źle wypłacać, tóż żech se zbaliła manatki i poszła tam z tela. Potym żech uż piykłach jyny dóma. Na materski zaczło być kupa wolnego czasu, tak żech zaczła w chałupie cosi wiyncej wymyślać.
Dlo kogo żeś piykła nejczynści?
Nejpryndzi żech piykła dlo rodziny a znómych, a potym jak to kómusi na gościnie zaszmakowało, tak sie łodymnie zaś cosi zamówił. To, że piekym, sie rozniysło po całej dziedzinie i miałach wiyncej a wiyncej zamówiyń. Teraz jak sie podziwóm na fotki sprzed trzóch roków, tak sie dziwim, że gdosi ty dorty łodymnie kupowoł, ale jeżech za to moc wdziynczno, aspóń mnie to cióngło piyc dali wiyncej a lepi.
To se uż mało kaj widzi, aby dzisio człowiek rozjechoł jaksi tyn „kszeft“ bez reklamy na internecie.
Instagram od_justy z mojimi dortami móm tak z pół roku. Potym mi zaczli pisać kaj jacy nie znómi ludzie, że by chcieli, abych jim też cosi upjykła. Jak żech jim cosi sprzedała, uni se to wyfocili, przi fotce napisali moje miano i tak sie ło mnie zaś wiyncej ludzi dowiedziało.
Niechciała żech walić pyniyze do reklam, bo eszcze ze trzi miesiónce tymu żech se myślała, że nastómpim spatki do roboty, a bedym piykła sym tam cosi dlo rodziny. A teraz żech je w sytuacji, że móm napraskany kalyndorz zamówiyniami. Przi tela pieczyniu żech se powiedziała, że pudym na „živnost“ a bedym piykła dlo drugich napełno.
Jyny nima to taki lachki. Tym, że nimóm cukrorzskóm szkołym ani cukrorzski kursy – kiere sóm drogi jak szlak, (to se za ty pyniyze raczy kupim nowóm myczke, bo mnie to rynczne myci uż nie bawi) musim mieć swojigo garanta.
A co to je tyn garant?
Człowiek, kiery by mioł za tebie łodpowiadać, abyś na przikłd kogosi tym swojim dortym nie łotruł.
A mosz kogosi, gdo by ci tego garanta robił?
Ja. Domówiła żech se w trzynieckim Dortovym studio Vesa z jednóm dzieuchóm, co strasznie pieknie modeluje figurki na dorty, jesi nie robi jaksi kursy. Tak mnie wziyna ku sebie do chałpy, a tam mnie uczyła modelować. Jednóm figurkym my puciły isto trzi a pół godziny. Tam mi to doszło, że to tak nie idzie, aby człowiek zlepił dortym, wymodelowoł figurki a ozdobił jóm za pół godziny. Una mi pokozała, że pokyl chcym robić dziesiynć dortów za tydziyń, tak wszecki figurki musim mieć do przodku nagotowane. No i potym uż jich jyny na tóm gotowóm, namazanóm kremym dortym ukłodać. To mnie w pieczyniu fest posunyło do przodku. Teraz uż z nas sóm koleżanki, a pómogómy se jedna drugi, chladómy nowe techniki, prubujymy nowe metody. A una by mi prawie mógła robić tego garanta.
Chciałaby żeś mieć swojóm cukiernie?
Cukiernie ni, jyny zakład cukierniczy. Podobałoby sie mi przerobić zadnióm czynść sklepu Hruška w Bukowcu, kiero stoji prózno. Fajnie by było, gdybych se tam piykła, byłaby tam witrynka, kaj by było widać co móm prawie napieczóne, mógłyby tam być na przikład jyny dwa stoły, kaj by sie ludzie siedli. Nie wadziłoby mi, gdyby sie mi dziwali pod rynce, jak piekym, a ku tymu by sie mógli dać ciastko z kawóm. Z tóm cukiernióm by to było ciynżejsze, bo tam uż by trza było mieć aji wychodki dlo gości, aji z punktu widzynia higieny by to było procniejsze.
Ty pieczesz taki szumne dorty u was dóma w kuchyni?
Ja, gdyby żeś widziała, jako to u nas wyglóndo… Jo potrzebujym uż z moji kuchynie wylecieć, bo fakt uż to kipie. Jednóm lodówke móm w łobywaku, potym żech sie kupiła wielkóm szafe, kaj móm wszecki mónki, kucharski zdziorba, ksiónżki… a uż to nimóm kaj dować. Eszcze bywómy na chałupie u tatów, a na górze mómy jyny obywak, sypialnie a małóm kuchyń. Nimómy ani pokój dlo dziecek, a zabawki sóm wszyndzi. Nima to lachki w czymsi takim piyc.
A to se ci tako wielko dorta wlezie dóma do lodówki?
Ni, móm dwie osobne lodówki jyny na dorty. Óno to inaczy wszecko naczuchnie. To żech se prawie nauczyła Pod Kyczmolym, że miynso, pomazanki, pietruszka, cebula… to wszecko musi być w inszej lodówce. To mi prawie fajnie wyszło, że kajsi z gospody wyciepowali przeszklónóm lodówkym, jo se jóm wzióna i móm w ni jyny dorty, a eszcze móm jednóm obyczejnóm z mrażakym, kaj móm mrożóne owoce.
Nie bojisz se, że ci do tego wkurzóm dziecka?
Bojim. W obywaku móm taki swój stół, kaj modelujym, a teraz żech tam trzi godziny modelowała balón, na chwilym żech poszła, a przidym i łón ugryzióny.
To by cie szlak trefił…
Co zrobisz, wychynyła żech tyn balón i jechałach na nowo. Inaczy sie staróm to dować na wysoki miyjsca, kaj nie dostanóm. Uni chcóm pómogać, tak jim wżdycki dóm kónsek tego marcypanu, aż idóm na bok i sie zabawióm. A nejlepsze je, jak sie jich moja mama albo szwiger weznie, a cały dziyń sóm prycz. Nejczynści modelujym przez noc, to nie róntujym na mikseru, ale po cichu se pucim ty figurki.
Pieczesz raczy sama, czy z kimsi?
Jesi by sie tam mioł wedle mie gdosi popijać kawe, a dziwać se, jak robim, tak mi to nie wadzi, ale jesi by mi mioł pómogać, tak to ni. To ku sebie nikogo nie puścim. Jo na to czasym dopłacim, ale chcym se to teraz robić po swojimu. Jak tego beje wiyncej, tak isto bedym musiała przistómpić na to, aby mi gdosi pómóg, ale zaś se tego pómocnika musim wybrać sama, aby to potym robił tak, jak to chcym jo.
Jak żech piykła przed Wilijóm świónteczne ciasteczka, tak mi roz chłop pómogoł zlepiać zlepianki, a wymyśloł se swój styl i my sie u tego pożrali. Un se to robił jaksi po swojimu, a mie sie to nie podobało, tak żech se to potym robiła raczy sama.
Jak to je ze skalóm zamówiyń? Pieczesz na życzyni, czy mosz pore swojich dortów, a z tych se człowiek musi wybrać?
Jak mi ludzie napiszóm, że by se chcieli u mnie zamówić dortym, piyrsze na co se jich spytóm, je termin. Jak móm wolne, tak jim poszlym spis kremów kiere dowóm do dory, aby se wybrali. Kremy robim: karmelowy, czekuladowy a śmietónkowy. A jesi chcóm ciastka, tak jich poślym na Instagram, aby sie podziwali, jaki piekym a cosi se z tego powybiyrali.
Je jaksi ciastko, kiere nierada pieczesz?
Ludzie czynsto pytajóm, to rużowe słodki pierónstwo: Punčový řez, ale to jo hned mówim, że ni. Tyn jo nieznoszóm.
Skiyl bieresz recepisy?
Móm recepis, kiery nikómu nie powiym, bo go sama przesnie nie znóm. Piekym łod rynki. Ale jak mi gdosi napisze, że chce recepis na całóm dorte, tak mu go nie dóm. Jo tymu też poświynciła kupym czasu a pyniyz. Aji żech se ty recepisy podle sebie pozmiyniała. A fórt piszóm. Nejwiyncej se mi podobajóm recepisy od Michaely Landové, jak żech cosi podle jejigo recepisu upiykła, tak sie mi to wżdycki podarziło.
Pieczesz raczy klasyczne dorty z masłowym kremym, albo odlechczóne?
Ani roz żech nie piykład dorte z masłowym kremym. Ludzie se teraz zamówiajóm jyny bez masłowego kremu. Krem robim z marscapone a słodki śmietónki. Z drugi stróny ty marcypanowe figurki se nimogóm dostać ku wodzie, a mascarpone ze śmietónkóm – to je woda, tak se nejpryndzy musi dorta pocióngać biółkowo–masłowym kremym. Idzie to aji inszymi kremami, ale jo to robim tym. Uno to potym stwardnie, a nie puszczo to wode. Fondanym dorty nie pocióngóm, to mi przidzie uż za moc.
Nie rozmyśłała żeś se przigłosić do kulinarnej show Peče celá země?
Rozmyślała, uno je fajne, że aji gdyby cie wywalili hned w piyrszym kole, tak se o tebie dowiy zaś wiyncej ludzi. Podobo sie mi też, że to nima jyny tako show jako MasterChef, ale aji ta komisja ci poradzi a pociśnie cie dali w tym pieczyniu. Jedyne czego bych se boła, je drożdzowe ciasto, to mi moc nie idzie, i choć je prowda, że żech łostatnio na tłósty czwortek wygrała w Jałónkowie nejlepszy krepilik. Porzóndny kołocz żech nigdy nie upiykła, mie sie dycki podobały taki ty wysoki polski kołocze z grubóm warstwóm syra. Roz żech go zkuszała upiyc u mamy w trómbie, a wyciyk mi, smrodu było po całej chałupie, aż żech była rada, że mi nie wyciyk w moji trómbie.
Pieczesz na zamówiyni świónteczne ciasteczka?
Ja piekym, dowóm se tak z miesiónc – dwa pauzy łod pieczynio dortów, a piekym ciasteczka na świynta, ale latoś to isto nie ścignym, bo je z tym strasznej roboty a uż teraz móm na listopad zamówiynia na dorty. Za kilo ciasteczek żech se pytała 550 korón, a nikierym se to zdało drogi, uno cukrarzina je fest niedocenióno. Figurkym Binga modelujym 4 godziny, a potym jóm dóm na kilowóm dortym za 500 korón. Jo do pieczynio nie dowóm Herym, ale porzóndne masło, a siedzym nad tym XY godzin, tam ta cena nie puści. A najlepsi sóm tacy, kierzi se dortym zamówióm, jo nakupim towaru a óni se na łostatnióm chwile z tego wykryncóm.
Biresz se za dortym zaliczke?
Ni, jo se isto musim roz porzóndnie spolić. Stało se mi, żech miała zamówiyni na wielkóm wiesielowóm dortym, nie brała żech se inszych zamówiyń na cały weekend, miała żech nakupiónego materyjału za 3000 korón, a potym żech sie dowiedziała na łostatnióm chwilym, że jim tóm dortym mo piyc gdosi inszy. Albo sie mi też stało, żech miała piyc na wiesieli jednej porze, kiero sie tydzień przed tym rozeszła. Potym żech sprzedowała mascarpone, kaj sie jyny dało. Inaczy we wiynkszości mi to bez tej zaliczki wychodzi, jo to tak robim, abych sie nie czuła ku czymusi wiónzano. Głównie z poczóntku żech piykła nejczynści dlo ludzi tu stela, teraz uż se to miyni, na przikład nejdali moja dorta jechała do Niymiec.
Kiela tego musisz za jedyn tydziyń napiyc?
Na tyntu tydziyń móm upiyc dwa dorty a isto trzista ciastek, po całym dniu pieczynio żech je rada, jak se wieczór na piynć godzin legnym. Jadym tak pore dni w kónsku, a potym se spocznym. Zeszły tydziyń to była fuszka, miałach napiyc osiym dortów a z tego jedna szła do aukcji na Plackowym festiwalu w Bukowcu. Z tego żech miała nerwy, jo głównie do ostatní chwile nie wiedziała, jak ta dorta beje wyglóndać, mama z chłopym mi radzili aż tam dóm jaksi symbole Bukowca: łowce, stare drzewiónki, wschód słóńca… ale mie sie to nie pozdowało, tak żech jóm nakóniec zrobiła takóm czystóm biołóm ze słónecznikym.
Izabela Waclawková
Fot. Nikol Macoszková
