Jaki związek z Cieszynem ma XIX-wieczny projektu Pałacu Saskiego w Warszawie?

CIESZYN / Najbliższa prelekcja w ramach cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej” poświęcona będzie XIX-wiecznemu projektowi fasady Pałacu Saskiego w Warszawie. Znajduje się on bowiem w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej.

Multimedialna prezentacja składać się będzie z dwóch części.

Łucja Brzeżycka, kierownik Działu Ochrony i Konserwacji Zbiorów Książnicy Cieszyńskiej omówi prace konserwatorskie i restauratorskie, jakim dokument został poddany.

O historii pałacu opowie natomiast Maria Wardzyńska z warszawskiego Stowarzyszenia Saski 2018, które stawia sobie za cel doprowadzenie do odbudowy Pałacu Saskiego, a tym samym restytucji zachodniej pierzei placu Piłsudskiego.

Pałac Saski znajdował się w Warszawie przy dzisiejszym placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Kiedy go wybudowano w 1661 roku, budowla była barokowa. Wraz z Ogrodem Saskim stanowił centralny element barokowego założenia urbanistycznego osiemnastowiecznej Warszawy zwanego Osią Saską.

Po śmierci Augusta III w 1763 r. pałac utracił status rezydencji królewskiej i przez następne dziesięciolecia stopniowo tracił swój blask. W 1837 r. podupadły gmach nabył rosyjski kupiec Iwan Skwarcow, który postanowił o jego przebudowie. Powstała wówczas budowla w klasycystycznym stylu, która w takim kształcie przetrwała do momentu jej zniszczenia w 1944 r. Obecnie jedyny pozostały fragment budowli znamy jako „Grób Nieznanego Żołnierza”.

Są plany odbudowy stołecznego pałacu. Tymczasem rysunek projektowanej fasady odnaleziono w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej

Obecnie toczy się poważna dyskusja nad odbudową warszawskiego Pałacu Saskiego. W lipcu 2021 r. prezydent RP Andrzej Duda przesłał do Sejmu projekt ustawy o odbudowie tego gmachu, natomiast w grudniu powołano do życia spółkę, która ma się zająć realizacją tej inwestycji. Tymczasem w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej spoczywa nieznany, XIX wieczny projekt fasady Pałacu Saskiego.

Zachowany nad Olzą dokument przedstawia ciąg budynków z bramą przejazdową w środku i pomnikiem w stylu klasycystycznym. Pochodzi prawdopodobnie z połowy XIX wieku i wiąże się z konkursem na przebudowę gmachu ogłoszonym przez Iwana Skwarcowa.

Rysunek wykonany na grubym kartonie o nierównej, bruzdowatej powierzchni przez lata przechowywany był w postaci zrolowanej, dlatego do naszych czasów przetrwał w złej kondycji. Z tego powodu przeszedł gruntowną konserwację. Specjalistki w Książnicy Cieszyńskiej oczyściły go, uzupełniając ubytki. Papier odkwaszono i wzmocniono. Dodatkowo naklejono obiekt na nowe, mocne podłoże, a także scalono kolorystycznie.

Prezentacja zatytułowana „Tajemnice XIX-wiecznego projektu Pałacu Saskiego w Warszawie” odbędzie się 25 lutego o godz. 17.00

(indi, mat. Pras.)