Średniowieczne Święto Plonów

STRUMIEŃ / Jesień to czas świętowania zakończonych plonów. Mieliśmy więc serię dożynek, których tradycja wywodzi się z kultury ludowej. Ale czy zastanawialiśmy się, co było wcześniej, nim etnografowie i ludoznawcy zaczęli odnotowywać obrzędy obserwowane w XIX wieku? Na to pytanie próbowali odpowiedzieć sobie twórcy rekonstrukcji X-wiecznej osady warownej „Białogród” pod Strumieniem.   

W sobotę 22 września odbyło się tam Święto Plonów, a także zrekonstruowano obrzęd żenienia ognia. Przedpołudnie zaś wypełnione było  warsztatami i pokazami takimi jak  ceramiczne, filcowania na mokro, przędzenia na wrzecionie, naturalnego barwienia tkanin i przędzy, tkania na różnych rodzajach archaicznych krosen, a także obróbki lnu z własnego wysiewu. Imprezę uświetnił koncert zespołu Brzezica.  Wykonał najdawniejsze pieśni Słowian, sięgając do tradycyjnych technik wokalnych oraz do najstarszych wątków tematycznych pieśni.

Głównym punktem święta było złożenie Matce Ziemi, którą symbolizuje posąg boginii Mokosz wieńca i darów z tegorocznych plonów w podzięce za to, że były one udane. Po czym gospodarze osady, Katla i Dziadosz ruszyli na obchód wioski z płonącą pochodnią rekonstruując obrzęd żenienia ognia. Odwiedzali kolejne chaty oferując ich gospodarzom ogień.

– Tak naprawdę to nie tyle rekonstruujemy te obrzędy, co próbujemy dociec, jak one mogły wtedy wyglądać. Dużo czerpiemy z folkloru. Z tego, co ktoś opisuje, że zachowało się jeszcze w siedemnastym, osiemnastym wieku. Jest trochę zapisków z osiemnastego, dziewiętnastego wieku w stylu, że na głębokiej wsi pogaństwo jeszcze się szerzy i oni tak robią. To sugeruje jakie do tamtych czasów pozostały obrzędy, które na pewno nie powstały w czasie stu lat, tylko mają elementy znacznie starsze. I z tego wszystkiego, co nam się uda nazbierać próbujemy wyciągnąć te, które są dla nas najbardziej logiczne – wyjaśnia Katla.

(indi)