Przeszłość, która nie przemija. W bibliotece w Karwinie odbyło się spotkanie na temat traumy Holokaustu

KARWINA / W piątek, 16 maja, w Oddziale Literatury Polskiej Biblioteki Regionalnej w Karwinie odbyło się spotkanie z tłumaczką Renatą Šerek, zatytułowane: „Jak żyje się dzieciom z domów, w których Holokaust się nie skończył”. Całe wydarzenie miało kameralny charakter i otwartą formułę, dzięki czemu uczestnicy mogli swobodnie dzielić się swoimi spostrzeżeniami.

– Dzisiejsze spotkanie w ramach naszego wykładu to okazja, by zatrzymać się nad trudnymi, ale niezwykle ważnymi tematami. W naszej bibliotece zawsze staramy się tworzyć przestrzeń dla różnorodnych tematów – od literatury, przez podróże, aż po emocje. Dzisiejsze spotkanie to kolejny dowód na to, jak wiele zagadnień można u nas zgłębiać – powiedziała na wstępie powiedziała Marcela Wierzgoń, kierownik Oddziału Literatury Polskiej i Oddziału dla Młodzieży i Dorosłych.

Transgeneracyjna trauma w cieniu Auschwitz

Renata Šerek jest tłumaczką i terapeutką, która w swojej pracy łączy słowo, historię i terapię. Podczas spotkania, poruszając temat transgeneracyjnego przekazu traumy, opowiedziała o tym, jak przeszłość potrafi wpływać na kolejne pokolenia. Nawiązała przy tym do książki Oskarżam Auschwitz autorstwa Mikołaja Grynberga, którą – z ciekawości i zainteresowania tematem – przetłumaczyła na język czeski.

Do tej współpracy doszło, gdy Renata, siedząc w jednej z krakowskich kawiarni, przypadkowo natrafiła na książkę Mikołaja Grynberga Oskarżam Auschwitz. Wciągnęła ją bez reszty i już wtedy wiedziała, że to tekst, który powinien być dostępny również dla czeskiego czytelnika. W Polsce tematy trudnej historii, pamięci i traumy są poruszane i publikowane znacznie częściej, podczas gdy w Czechach wiele z nich pozostaje pomijanych lub nierozpracowanych.

Ścieżka do psychoterapii i tłumaczenie książki

Najpierw Renata zaczynała od tłumaczeń mniejszych projektów, z czasem postanowiła obrać nową ścieżkę – psychoterapię. Ukończyła pięcioletnie szkolenie w praskim Rafael Instytucie, specjalizującym się w pracy z traumą, szczególnie tą dziedziczoną międzypokoleniowo. Instytut został założony przez żydowskich terapeutów, których interesował wpływ Holokaustu na kolejne pokolenia.

Z pomocą Instytutu Rafaela udało się zdobyć środki na tłumaczenie książki wspomnianego Mikołaja Grynberga. Sama forma książki, oparta na 24 rozmowach, oraz jej tematyka – dzieciństwo dzieci ocalałych z Holokaustu – sprawiły, że tłumaczenie, jak mówi sama tłumaczka, poszło szybko, ponieważ materiał ją po prostu pochłonął. Książka w języku czeskim została zatytułowana Na vině je Osvětim.

Autor Mikołaj Grynberg sam dorastał w domu ocalałych z Holokaustu i w dorosłości zaczął szukać ludzi o podobnych doświadczeniach. W rozmowach z nimi odkrywał wspólny język, emocje, przeżycia. Tak narodziła się jego książka. Dla Renaty przekład tego dzieła to nie tylko praca translatorska, ale też cel przybliżenie czeskim czytelnikom historii, które dotąd mogły wydawać się odległe.

Pole do dyskusji

Podczas spotkania uczestnicy dzielili się swoimi doświadczeniami dotyczącymi przekazu traumy wojennej między pokoleniami. Rozmawiano o tym, jak wojenne przeżycia wpływają nie tylko na bezpośrednich świadków, ale także na ich dzieci i wnuki. Poruszono kwestie milczenia, nieprzepracowanych emocji oraz powtarzających się wzorców zachowań rodzinnych.

Spotkanie było okazją do refleksji i przypomnienia ważnych momentów z historii, które na trwałe wpisały się w życie wielu ludzi.