Beata Tyrna
E-mail: indi@zwrot.cz
CZESKI CIESZYN / „Król Polski, który tańczył z cesarzową Sisi”. Tak brzmiał tytuł wykłady, jaki 14 września w ramach Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w RC wygłosił prof. Karol Daniel Kadłubiec. Prelegent omówił wybitną i niesamowicie ciekawą postać, jaką był Jerzy Cienciała z Mistrzowic nazywany „królem Polskim”. Sala Centrum Polskiego przy ul. Strzelniczej pękała w szwach.
XIX-wieczny ruch narodowy na Śląsku Cieszyńskim opierał się na chłopskiej warstwie społeczeństwa
Prelegent swój wykład zaczął od przybliżenia historii Mistrzowic. Zauważył, że Paweł Stalmach orzekł, że nie ma na Śląsku Cieszyńskim wsi, która by tak dobrze oddawała ducha narodowego, jak Mistrzowice.
Omówił także XIX-wieczny ruch narodowy i to, jak wielką rolę odgrywało w nim śląskocieszyńskie chłopstwo. Podkreślił, że polskość Śląska Cieszyńskiego była w tamtych czasach oparta właśnie na chłopstwie. Dlaczego? — Bo chłop był niezależny. Urzędnika, robotnika można było wylać z pracy. A chłop się sam wyżywił, więc nie musiał obawiać się konsekwencji swej działalności — wyjaśnił prelegent.
I dodał, że znaczenie kulturotwórcze i narodotwórcze warstwy chłopskiej znikło dopiero po II wojnie światowej, kiedy to po 1945 roku nastąpiła kolektywizacja. Chłopi utracili wówczas swoją ziemię, a także możliwość bycia niezależnymi i niepodatnymi na państwowy przymus. Upadała również polskość na Zaolziu.
Skąd tytuł prelekcji?
Prof. Kadłubiec wyjaśnił także intrygujący tytuł prelekcji. Otóż odwołuje się on do dziennika Ewy Hławiczkowej. – Pisała ona w swym dzienniku, że na pierwszym balu, jaki odbył się po wyborach do wiedeńskiej Rady Państwa w 1873 roku, mieli obowiązek stawić się wszyscy nowo wybrani posłowie. Ustawieni zostali według wzrostu. A że Jerzy Cienciała był wyższy od pozostałych o głowę, to stał jako pierwszy. Cesarzowa Sisi zawołała ochmistrza i zażyczyła sobie zatańczyć właśnie z tym posłem, który stał na pierwszym miejscu. Tak więc to Jerzy Cienciała zatańczył z cesarzową – wyjaśnił Kadłubiec.
Można wysłuchać całości wykładu
Każdy zaborca, chcąc zniszczyć naród, w pierwszej kolejności atakował język
Na koniec, już po głównej części wykładu, prelegent ustosunkował się do kwestii językowych. Zwrócił uwagę na rolę języka ojczystego i fakt, że każdy zaborca, chcąc zniszczyć naród, w pierwszej kolejności atakował inteligencję i język ojczysty.
Prelegent podkreślił, że Jerzy Cienciała na każdym kroku podkreślał rolę języka ojczystego w integracji społeczności cieszyńskiej.
(indi)
Tagi: Karol Daniel Kadłubiec, MUR