– Fatalna jakość powietrza jest w wielu miejscowościach, zwłaszcza na Śląsku i w Małopolsce, ale najciemniejszy kolor przybrały płuca w Bydgoszczy – podsumowuje Polski Alarm Smogowy, który w zimie ustawiał siedem mobilnych płuc w 63 lokalizacjach w dziewięciu województwach.
Wyniki czwartej edycji kampanii „Zobacz czym oddychasz. Zmień to” PAS zaprezentował w środę dziennikarzom w Krakowie.
Grafitowe płuca w dwa tygodnie
W zimie dwumetrowe modele ludzkich płuc w każdej miejscowości stały przez dwa tygodnie. Białe instalacje pochłaniały powietrze i – w zależności od zanieczyszczeń osiadających na powierzchni – zmieniały kolor, często stawały się grafitowe, czarne.
„Pomimo lekkiej i wietrznej zimy mobilne płuca pokazały, że powietrze w wielu miejscowościach jest fatalnej jakości. Wystarczy spojrzeć na kolor, jaki przybierają płuca po dwóch tygodniach 'oddychania’ w zasmogowanych miejscowościach” – powiedział rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego Piotr Siergiej.
Najgorzej w Bydgoszczy
Jak poinformował, spośród 63 lokalizacji najciemniejszy kolor przybrały płuca ustawione w Bydgoszczy, w dzielnicy Miedzyń (Kujawsko-Pomorskie). Czarne płuca były też m.in. w Chełmcu (Małopolskie), Zabrzu, Czerwionce-Leszczynach (Śląskie). Za wzór skutecznej walki ze smogiem przedstawiciele PAS podali Kraków. W mieście tym obowiązuje zakaz spalania węgla i drewna. Dzięki temu – wskazuje PAS – stężenie pyłów i rakotwórczego benzoapirenu spadło o ponad 40 proc. Według danych stacji na krakowskim Kurdwanowie liczba dni smogowych w latach 2012-2022 spadła ze 116 do 40.
Lider PAS Andrzej Guła ocenił, że działania polityków mogą osłabiać walkę o czyste powietrze, w tym programy dotacji do wymiany pieców. „Dostrzegamy pewien nieznaczny postęp w likwidacji kopciuchów, ale istnieje realna groźba, że ten proces zostanie zatrzymany, a nawet odwrócony. Niestety, w ostatnim czasie obserwujemy osłabianie przepisów w obszarze ochrony powietrza: dopuszczanie do sprzedaży najgorszej jakości węgla czy luzowanie uchwał antysmogowych w niektórych województwach” – powiedział.
Wymiana kotłów w Polsce
Według danych aktywistów w Polsce jest ok. 3 mln przestarzałych kotłów na węgiel i drewno. PAS namawia właścicieli domów jednorodzinnych do skorzystania z programu Czyste Powietrze, dzięki któremu można pozyskać dotacje.
Kampania „Zobacz czym oddychasz” jest realizowana w ramach projektu LIFE-IP współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej oraz we współpracy ze Stowarzyszeniem Program Czysta Polska. Wsparcia finansowego udzieliły też prywatne organizacje. Kampanię patronatem objął marszałek województwa śląskiego. (PAP)
