Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
CZESKI CIESZYN / Tym razem tematem wystawy zorganizowanej przez Ośrodek Dokumentacyjny Kongresu Polaków jest wybitna pisarka Eliza Orzeszkowa. Z jej życiem i twórczością można zapoznać się w siedzibie Zarządu Głównego PZKO w Czeskim Cieszynie (galeria w foyer na parterze) do 23 lipca 2021 r. w godzinach otwarcia budynku.
Eliza Orzeszkowa to jedna z najwybitniejszych powieściopisarek okresu polskiego pozytywizmu. Urodziła się w 1841 roku na Milkowszyźnie (dziś Białoruś). Od najmłodszych lat przejawiała talent pisarki – swój pierwszy utwór napisała w wieku niespełna ośmiu lat.
Na życzenie matki, w wieku 16 lat, wyszła za mąż za 35-letniego Piotra Orzeszkę i przeprowadziła się do jego majątku na Polesiu. Opiekowała się powstańcami styczniowymi. Po tym, jak jej męża wysłano na Syberię, a majątek skonfiskowano, wróciła na Milkowszczyznę. Po kilkuletnich staraniach uzyskała unieważnienie małżeństwa.
W swoich utworach poruszała pozytywistyczne hasła
Po sukcesie opublikowanego w 1866 roku na łamach Tygodnika Illustrowanego opowiadania „Obrazek z lat głodowych” Eliza Orzeszkowa w pełni poświęciła się pracy literackiej, a jej dorobek przedstawia się imponująco. W swych utworach pisarka poruszała pozytywistyczne hasła pracy organicznej i pracy u podstaw, zajmowała się emancypacją kobiet, losami dzieci i kwestią równouprawnienia społeczności żydowskiej.
Jej dzieła były tłumaczone na 31 języków, między innymi rosyjski, niemiecki, czeski, francuski, szwedzki i japoński. Najwięcej przekładów doczekały się powieści „Marta”, „Nad Niemnem” i „Cham”. Pisarka została jedną z 15 nominowanych do Literackiej Nagrody Nobla w 1905 roku, obok takich nazwisk, jak Lew Tołstoj, Rudyard Kipling, Selma Lagerlöf i Henryk Sienkiewicz, któremu nagrodę przyznano.
Wystawa powstała na podstawie zasobów Cyfrowego Muzeum Narodowego w Warszawie, Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona, Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie, Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w Republice Czeskiej i Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.
Projekt został zrealizowany ze środków Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Ostrawie, Województwa Morawsko-Śląskiego i Ministerstwa Kultury Republiki Czeskiej.
(SG)
Tagi: Eliza Orzeszkowa, Ośrodek Dokumentacyjny Kongresu Polaków