Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

27 stycznia 1945 r. żołnierze sowieccy 60. Armii I Frontu Ukraińskiego wkroczyli do niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. W obozie macierzystym Auschwitz I, w Auschwitz II (Birkenau) i w Auschwitz III (Monowitz) wyzwolenia doczekało zaledwie 7 tys. więźniów. Większość Niemcy zdołali wyprowadzić na zachód w marszach śmierci.

27 stycznia jest obchodzony po raz szesnasty jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Święto zostało uchwalone przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2005 r. dla uczczenia pamięci pomordowanych w czasie II wojny światowej.

WYZWOLENIE OBOZU

W dniu 27 stycznia 1945 r. żołnierze 60. armii Pierwszego Frontu Ukraińskiego otworzyli bramy KL Auschwitz. Więźniowie witali żołnierzy radzieckich jako autentycznych wyzwolicieli. Paradoks historii sprawił, że żołnierze będący formalnie przedstawicielami totalitaryzmu stalinowskiego, przynieśli wolność więźniom totalitaryzmu hitlerowskiego.

Wojska radzieckie otrzymały bliższe informacje o Auschwitz dopiero po wyzwoleniu Krakowa i w związku z tym nie były w stanie dotrzeć do bram KL Auschwitz przed 27 stycznia 1945 r.

W obozie macierzystym, Birkenau i Monowitz doczekało wyzwolenia około 7 tys. więźniów. Około 500 więźniów żołnierze radzieccy wyzwolili przed 27 stycznia, i wkrótce potem w podobozach KL Auschwitz: w Starej Kuźni, w Blachowni Śląskiej, Świętochłowicach, Wesołej, Libiążu, Jawiszowicach i Jaworznie.

W bezpośrednich walkach o wyzwolenie oświęcimskiego obozu macierzystego, obozu w Birkenau i obozu w Monowitz oraz miasta Oświęcim i okolicy, poległo ponad 230 żołnierzy radzieckich, wśród nich dowódca 472 pułku, pułkownik Siemen Lwowicz Biesprozwannyj. W większości spoczywają oni na cmentarzu miejskim w Oświęcimiu.

W obozie macierzystym i w Birkenau żołnierze radzieccy znaleźli około 600 zwłok więźniów, zastrzelonych przez esesmanów w trakcie wycofywania się z Auschwitz, oraz zmarłych z wycieńczenia.

Po wyzwoleniu obozu ocaleni ale też pamięć o ofiarach domagała się wymierzenia sprawiedliwości, osądzenia winnych.

Od razu po wyzwoleniu obozu KL Auschwitz, na jego terenie działały polska i radziecka komisja, których zadaniem było zabezpieczenie dowodów popełnionych w obozie niemieckich zbrodni.

Protokoły spisane przez polskich ekspertów zostały wykorzystane przez polski Najwyższy Trybunał Narodowy w procesach przeciwko byłemu komendantowi KL Auschwitz, Rudolfowi Hössowi i czterdziestu byłym członkom załogi obozu. Höss został skazany na śmierć i powieszony na terenie Auschwitz.

Niestety, pomimo przeprowadzonych procesów norymberskich i dwóch procesów oświęcimskich, wielu zbrodniarzy nie udało się osądzić i skazać. W obozie służyło w różnych okresach, ok. 8 tysięcy członków SS, z czego ok. 7 tysięcy przeżyło wojnę. Ocenia się, że jedynie ok. 700 z nich poniosło odpowiedzialność karną za swoje zbrodnie.

27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia obozu obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu ustanowiony w 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. W Niemczech ten dzień od 1996 roku jest obchodzony jako Dzień Pamięci o Ofiarach Narodowego Socjalizmu.

Źródło: Polonijna Agencja Informacyjna