Przed stu dwudziestu laty urodził się najmłodszy polski legionista ze Śląska Cieszyńskiego

SIBICA / Przed stu dwudziestu laty urodził się Rudolf Halama, najmłodszy polski legionista ze Śląska Cieszyńskiego. Zarazem minęła 80. rocznica jego przedwczesnej śmierci.

Rudolf Halama urodził się 27 czerwca 1900 w Sibicy (obecnie dzielnica Czeskiego Cieszyna). Uczęszczał do Prywatnej Szkoły Wydziałowej „Macierzy Szkolnej” w Cieszynie, gdzie w 1912 roku współzałożył I Drużynę Skautową im. Tadeusza Kościuszki. Dyrektorem placówki był wówczas Hieronim Przepiliński, który miał ogromny wpływ na kształtowanie osobowości chłopca.

Ucieczka z domu

W 1914 roku w Cieszynie zaczęto organizować Legion Śląski, którego współzałożycielem i dowódcą został Przepiliński. Wówczas czternastoletni Rudolf uciekł z domu. Ukrył się w stercie słomy w wagonie towarowym, przyczepionym do pociągu z legionistami odjeżdżającym 21 września z dworca cieszyńskiego. Dał znać o sobie dopiero w Mszanie Dolnej.

Udało mu się jakoś przekonać Przepilińskiego, by ten nie odsyłał go z powrotem. Został nawet jego ordynansem. Jak napisał w 1989 roku Robert Danel w artykule „Najmłodszy legionista” (14 nr „Głosu Ziemi Cieszyńskiej”), Rudolf Halama przeszedł z legionistami ich krwawy szlak bojowy. Został trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

Po wojnie w latach 1919-1921 pracował w Generalnym Sekretariacie Katolickich Stowarzyszeń Oświatowych w Cieszynie. Równocześnie podjął naukę w Szkole Handlowej, którą ukończył w 1921 roku. Potem zaczął pracować w Związku Spółdzielni Polskich Spółka Rolniczo-Handlowa „Ziemia” w Czeskim Cieszynie. Od 1933 r. kierował Bankiem Spółdzielczym w Cieszynie, a od października 1938 roku Komunalną Kasą Oszczędności w Trzyńcu.

Tajne misje

W latach 1919-1921 pełnił tajne misje w związku z powstaniami śląskimi, należał do współpracowników Wojciecha Korfantego, jednego z twórców niepodległej Polski. W latach 1929-1939 był członkiem Rady Miejskiej w Cieszynie. W 1923 roku jego były dowódca Hieronim Przepiliński zginął w wypadku autobusu w Tatrach. W 1931 roku Halama inicjował nazwanie jednej z cieszyńskich ulic jego imieniem.

Udzielał się w wielu organizacjach społecznych i politycznych, m.in. w Towarzystwie Teatru Polskiego, Towarzystwie Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych, Związku Powstańców Śląskich, Związku Legionistów Polskich. Był też jednym z inicjatorów budowy pomnika „Legionistom-Ślązakom Poległym za Polskę” w Cieszynie, autorstwa Jana Raszki, byłego legionisty. Przez wiele lat współpracował z „Gwiazdką Cieszyńską”.

Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej. Na wschodzie kraju dostał się do niewoli radzieckiej i trafił do obozu w Kozielsku. Ostatnią wiadomość do rodziny udało mu się wysłać w styczniu 1940 roku. W maju tegoż roku został zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim. Została po nim żona Teresa i czwórka dzieci: Tomasz, Bronisława, Henryk i Władysław. Jego los pozostawał nieznany aż do końca lat osiemdziesiątych.

(gam)