Dziedzictwo reformacji w Książnicy Cieszyńskiej

CIESZYN / Najważniejsze i najcenniejsze druki protestanckie zachowane w zbiorach bibliotek obejrzeć można na wystawie otwartej 16 czerwca w Książnicy Cieszyńskiej. Dzieła będące wytworem protestanckiej myśli, nauki i kultury prezentują bogactwo i wielowątkowość dziedzictwa Reformacji. 

– Nie są to książki przywiezione specjalnie na wystawę z różnych zakątków Europy i Polski, ale książki, które były gromadzone na Śląsku Cieszyńskim poczynając od XVI wieku, a więc są to publikacje, które formowały przekonania i duchowość cieszyńskich ewangelików. Co ciekawe, zachowały się w zbiorze księdza Leopolda Szersznika, jezuity, który nie konfiskował tych książek, wbrew temu, czego można by się spodziewać, ale nabywał od spadkobierców – powiedział Krzysztof Szelong, dyrektor Książnicy Cieszyńskiej.

Szersznik zgromadził książki, które były w obiegu na Śląsku Cieszyńskim a są dziełami największych europejskich reformatorów poczynając od Kalwina poprzez ówczesnych teologów.

– Ale są tu także druki reprezentatywne dla reformacji na ziemiach polskich, nieco późniejsze, z biblioteki chociażby Czytelni Ludowej. I wreszcie są rzeczy, które wyszły spod pióra cieszyńskich ewangelików – dodał Szelong.

W gablotach oglądamy więc grube tomy i miniaturowe wydania, jedne po niemiecku, inne po polsku. Ciekawie prezentują się te po polsku, ale drukowane gotycką czcionką.

Kogo zainteresuje jakaś pozycja, może udać się do Czytelni. W Czytelni Zbiorów Ogólnych zapoznać się można osobiście jedynie z drukami XIX i XX-wiecznymi, gdyż starsze dostępne są tylko w Czytelni Zbiorów Specjalnych. By po nie sięgnąć trzeba mieć specjalne zezwolenia.

Jednak wiele spośród dawnych dzieł jest zdigitalizowanych, a pracownicy Czytelni z pewnością podpowiedzą, jak interesujące nas książki odnaleźć w formie cyfrowej w sieci.

– Od chwili, kiedy w 1517 r. kaznodzieja z Wittenbergi i prowincjał augustianów Marcin Luter ogłosił 95 tez, dając początek Reformacji, jednym z najważniejszych jej oręży stał się druk. Wynalazek ruchomej czcionki, zapoczątkowujący rewolucję w sferze obiegu i wymiany myśli, spowodował, że to, co do tej pory docierało do garstki wybrańców, dzięki książce drukowanej stawało się dostępne szerokim kręgom odbiorców i mogło zostać utrwalone z korzyścią dla przyszłych pokoleń. O znaczeniu książki drukowanej niech świadczy liczba 84 wydań Biblii w przekładzie Marcina Lutra, które ukazały się jeszcze za jego życia. Reformacja zapoczątkowała przełomowe reformy w kulturze, oświacie, polityce i gospodarce. Wniosła znaczący wkład w rozwój języków narodowych, kultury i literatury oraz przyczyniła się do ożywienia nauki i oświaty – mówi Krzysztof Kleczek, który wraz z Jolantą  Sztuchlik przygotował zatytułowaną „Dziedzictwo reformacji” wystawę.

Zwiedzać ją można w Książnicy do 31 października.

(indi)