Budziciele polskości

CIESZYN / Do 11 lutego w Książnicy Cieszyńskiej można oglądać wystawę pt. „Budziciele. W 125 rocznicę śmierci Pawła Stalmacha”. Poświęcono ją propagatorom polskości na Śląsku Cieszyńskim. Przede wszystkim Pawłowi Stalmachowi, którego 125. rocznica śmierci przypada 15 listopada, ale także innym polskim działaczom narodowo oświatowym jemu współczesnym.
Wernisaż wystawy autorstwa Anny Rusnok (członkini MK PZKO w Sibicy) i Wojciecha Święsa  zorganizowano 9 listopada. Słowo wstępne wygłosił dyrektor Książnicy Cieszyńskiej Krzysztof Szelong. Podkreślał, że to dzięki temu, że tu, na Śląsku Cieszyńskim chłopscy synowie mieli świadomość narodową, że są Polakami, już w 1918 roku powstała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, która zgłosiła akces do odradzającego się państwa polskiego.

– I dziś, w czasach, kiedy wydaje się, że tożsamość można sobie wybrać jak towar w hipermarkecie, czas najwyższy przypomnieć o tych kilku chłopskich synach, którzy sprawili, że współcześni Ślązacy Cieszyńscy mogą czuć się i nazywać się Polakami. Wcale nie gorszymi, a może i lepszymi niż potomkowie synów chłopskich spod Wieliczki czy spod Staszowa – mówił Szelong.

Wystawa ma pomóc ponownie przywrócić do powszechnej świadomości postać Pawła Stalmacha i jego kolegów. Na ekspozycji zgromadzono książki, dokumenty, artykuły pochodzące ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej, a także wypożyczone z Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

A dlaczego zatytułowano ją „Budziciele”? – Bo Stalmach i inni postanowili wówczas obudzić Ślązaków Cieszyńskich, powiedzieć im, że są pełnoprawną cząstką wspólnoty narodowej – wyjaśnia Szelong.

Może i dziś, gdy polskojęzyczni mieszkańcy obu części Śląska Cieszyńskiego zagubieni w morzu globalizmu tracą swą tożsamość narodową przydaliby się tacy jak Stalmach budziciele, którzy rozbudzą na nowo poczucie więzi z polską kulturą. A dziś nie wymaga to już takich poświęceń, jak w tamtych, ukazanych na wystawie czasach, kiedy to Stalmach wraz z Cinciałą wybrali się pieszo do Krakowa po polskie książki.

(ÿ)